Βάσει εκτιμήσεων και υπολογισμών, όπως η εξίσωση του Ντρέικ, ο γαλαξίας μας πρέπει κανονικά να είναι γεμάτος με εξελιγμένους εξωγήινους πολιτισμούς- ωστόσο, μέχρι τώρα, το μόνο που έχει παρατηρηθεί στην κοσμική «γειτονιά» μας είναι μια ατελείωτη…«σιωπή», μια πλήρης απουσία σημάτων τα οποία θα υποδείκνυαν/ αποδείκνυαν την ύπαρξή τους. Αυτό το φαινόμενο, της «Μεγάλης Σιωπής», είναι γνωστό ως «Παράδοξο του Φέρμι», από τον διάσημο φυσικό Ενρίκο Φέρμι, ο οποίος έθεσε το προφανές ερώτημα: «Μα πού βρίσκονται;».
Πολλές είναι οι θεωρίες που έχουν προταθεί, από πολιτισμούς που είναι καταδικασμένοι να αυτοκαταστρέφονται λόγω της τεχνολογικής εξέλιξης μέχρι την υπόθεση του «ζωολογικού κήπου» (ότι εν αγνοία μας βρισκόμαστε απομονωμένοι σε ένα κοσμικό «κλουβί», όπου μας παρατηρούν ξένες νοημοσύνες) και από τη θεωρία του σύμπαντος- εξομοίωσης μέχρι εικασίες περί τάσεων απομονωτισμού από τους εξωγήινους πολιτισμούς, ή, απλά, ανικανότητας να διαβάσουμε/ αντιληφθούμε τα σήματά τους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, από όσο μπορούμε να γνωρίζουμε, μέχρι τώρα η «Μεγάλη Σιωπή» συνεχίζεται, και θεωρίες εξακολουθούν να εμφανίζονται.
Μία νέα, και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, υποβλήθηκε στο Journal of the British Interplanetary Society από τους Άντερς Σάντμπεργκ, Στούαρτ Άρμστρονγκ, Μίλαν Μ. Σίρκοβιτς- και χρησιμοποιεί ως πρώτο μέρος του τίτλου της έναν από τους πιο διάσημους στίχους των έργων του συγγραφέα λογοτεχνίας τρόμου Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, βγαλμένο από το φανταστικό «Νεκρονομικόν», του «τρελού Άραβα Αμπντούλ Αλχαζρέντ», όπου υποτίθεται ότι περιεχόταν όλη η απόκοσμη γνώση για την πανάρχαια, πανίσχυρη φυλή των εξώκοσμων «Μεγάλων Παλαιών»: «Δεν είναι νεκρό αυτό που αιώνια κείται» (That is not dead which can eternal lie- αναφέρεται στον «Κθούλου», ένα κολοσσιαίο τέρας που, στα έργα του Λάβκραφτ, παρουσιάζεται να κοιμάται και ονειρεύεται στη βυθισμένη πόλη της Ρ’Λυέ στην άβυσσο του Ειρηνικού- και το ξύπνημά του θα σημάνει μια εποχη τρόμου και τρέλας για την ανθρωπότητα).
Στον πυρήνα αυτής της θεωρίας βρίσκεται η υπόθεση του «aestivation»: Μιας «νάρκης»- μακροχρόνιου «ύπνου» όπου έχουν μπει οι εξωγήινοι ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν μέχρι τη στιγμή στο μακρινό μέλλον που οι θερμοκρασίες στο περιβάλλον τους θα έχουν πέσει αρκετά ώστε να καταστεί δυνατή η διενέργεια υπολογισμών που θα επιτρέψουν να απαντηθούν τα θεμελιώδη ερωτήματα του σύμπαντος.
Η θεωρία παρουσιάζεται εκτενώς σε δημοσίευμα του New Scientist: Εξωγήινοι πολιτισμοί εμφανίστηκαν και άνθισαν κατά την αρχική περίοδο του σύμπαντός μας, αναπτύσσοντας απίστευτα προηγμένες τεχνολογίες και επεκτείνοντας την επικράτειά τους. Ωστόσο, πέρα από το υλικό, υπάρχει και το πνευματικό, και μετά από την επέκταση, σύμφωνα με τη θεωρία, είναι λογικό να υποθέσει κανείς πως, κάποια στιγμή, θα στρέφονταν σε πιο φιλοσοφικές αναζητήσεις- ψάχνοντας απαντήσεις σε ερωτήματα πχ γύρω από την ύπαρξη του σύμπαντος, της ζωής κλπ. Ωστόσο, για να δοθούν απαντήσεις σε αυτά απαιτείται μεγάλη διανοητική προσπάθεια, η οποία θα έφτανε πέρα από τα όρια των οργανικών τους εγκεφάλων, οδηγώντας τους στο να δημιουργήσουν υπερυπολογιστές ακριβώς για να απαντήσουν σε αυτά (οι φίλοι του διάσημου συγγραφέα Ντάγκλας Άνταμς προφανώς εδώ θα θυμηθούν τον υπερυπολογιστή «Deep Thought», από το «Γυρίστε τον Γαλαξία με Ωτοστόπ»).
Ωστόσο, υπάρχουν όρια και περιορισμοί όσον αφορά στη θερμοδυναμική των υπολογιστών: Τέτοιας έκτασης υπολογισμοί θα απαιτούσαν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, και ροής της από το θερμό προς το ψυχρό, κάτι που περιορίζεται από το φάσμα θερμοκρασιών του σύμπαντος: Όσο χαμηλότερα πέφτει (δηλαδή, σαν να λέμε, το σύμπαν ψυχραίνεται), τόσο περισσότεροι υπολογισμοί καθίστανται δυνατοί. Οπότε- πάντα βάσει αυτής της θεωρίας- θα ήταν αναμενόμενο ένας τέτοιος πολιτισμός (ίσως «κουρασμένος» από τα του υλικού κόσμου) να επέλεγε να πέσει σε «νάρκη» (ο όρος που χρησιμοποιείται είναι «to aestivate») μέχρι να ψυχρανθεί επαρκώς το σύμπαν (κάτι για το οποίο χρειάζονται δισεκατομμύρια χρόνια) και να μπορέσει να συνεχίσει τους υπολογισμούς του για να βρει απαντήσεις στα «απόλυτα ερωτήματα» που τον απασχολούν. Κατά τη διάρκεια αυτού του «ύπνου», το σύμπαν θα άλλαζε δραματικά- και ως εκ τούτου θα απαιτούνταν κολοσσιαίων, ασύλληπτων διαστάσεων άθλοι μηχανικής, που θα άντεχαν στην αιωνιότητα, για να διασφαλιστεί πως, όταν ξυπνούσαν, θα είχαν την απαιτούμενη ενέργεια για να συνεχίσουν το έργο τους.
Ομολογουμένως πρόκειται για μια αρκετά ασυνήθιστη θεωρία, ειδικά αν ληφθεί υπόψιν πως είμαστε συνηθισμένοι να σκεφτόμαστε πιο «άνετα» πολιτισμούς που χάθηκαν με το πέρασμα του χρόνου, που καταστράφηκαν από φυσικές καταστροφές, πολέμους ή εξεγέρσεις από όντα- δημιουργήματά τους (ή τεχνητές νοημοσύνες) κλπ. Όπως και να έχει πάντως, το μόνο σίγουρο είναι πως, εφόσον δεν έχουμε βρει ακόμα εξωγήινους για να τους…ρωτήσουμε, ο καθένας έχει τη δυνατότητα να κάνει όποιες υποθέσεις θέλει (αρκεί να έχουν κάποια λογική βάση).
