Επί δικαίων και αδίκων, αλλά και αφορολόγητων εισοδημάτων επιβάλλεται η ειδική εισφορά αλληλεγγύης που νομοθετήθηκε το 2011, επί υπουργίας του τότε υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου, υποτίθεται προσωρινά, αλλά έλαβε χαρακτηριστικά μονιμότητας.
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στο άθροισμα όλων των πραγματικών εισοδημάτων του υπόχρεου, π.χ. μισθών συντάξεων, τόκων κ.λπ. αλλά ακόμη και εισοδημάτων που απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος. Δηλαδή, χιλιάδες φορολογούμενοι εισπράττουν επιδόματα ή έχουν άλλα έσοδα, για τα οποία ενώ δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος, εντούτοις βαρύνονται με εισφορά αλληλεγύης.
Ακόμη η εισφορά επιβάλλεται και στο τεκμαρτό εισόδημα, εάν αυτό είναι μεγαλύτερο από τα πραγματικά εισοδήματα.
Εκτός από εισοδήματα που προέρχονται από μισθούς και συντάξεις, ενοίκια, επιχειρηματικές και γεωργικές δραστηριότητες στα οποία επιβάλλεται και φόρος εισοδήματος, επιβάλλεται και σε 20 ακόμη εισοδήματα, τα οποία αθροίζονται με τα «κανονικά» εισοδήματα και προκύπτει το συνολικό ποσό της εισφοράς με βάση την κλίμακα.
Ειδικότερα, τα 20 εισοδήματα, τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος, αλλά όχι από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης είναι:
1. Τα προνοιακά επιδόματα που χορηγούνται τακτικά σε άτομα με αναπηρία κάτω από 80%, καθώς επίσης και σε άτομα με αναπηρία 80% και άνω που δεν είναι τυφλά ή δεν είναι κινητικά ανάπηρα, όπως:
α) το προνοιακό επίδομα τυφλότητας
β) το διατροφικό επίδομα που δίνεται στους νεφροπαθείς, καθώς επίσης και σε όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση καρδιάς, ήπατος, πνευμόνων και μυελού των οστών,
γ) τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας και ενεσοθεραπείας που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί οργανισμοί στους δικαιούχους ασφαλισμένους,
δ) η μηνιαία οικονομική ενίσχυση που καταβάλλεται σε άτομα με βαριά νοητική υστέρηση, με εγκεφαλική παράλυση, με συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική διάθεση, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω, και σε κωφάλαλα άτομα, αντίστοιχα, για την αντιμετώπιση των πρόσθετων δαπανών συντήρησης και περίθαλψής τους, καθώς και για την κάλυψη, εν γένει, των ειδικών αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της αναπηρίας τους.
2. Τo Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΑΣ), το οποίο καταβάλλεται στους χαμηλοσυνταξιούχους.
3. Οι πράσινες και συνδεδεμένες αγροτικές ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν τα 12.000 ευρώ. Οι πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις που δεν υπερβαίνουν αθροιστικά τα 12.000 ευρώ δεν λαμβάνονται υπόψη, ως ακαθάριστα έσοδα κάθε φορολογούμενου αγρότη, για τον προσδιορισμό του φορολογητέου καθαρού κέρδους του.
4. Λοιπές αγροτικές εισοδηματικές ενισχύσεις. Οι υπόλοιπες κατηγορίες των εισοδηματικών αγροτικών επιδοτήσεων, πλην της βασικής ενίσχυσης και των πρασίνων και συνδεδεμένων, υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
5. Το εισόδημα φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής που εργάζονται σε πρεσβείες, προξενεία κ.λπ.
6. Η διατροφή της συζύγου και των τέκνων.
7. Οι συντάξεις αναπήρων πολέμου ή θυμάτων πολέμου ή αναπήρων που υπέστησαν βλάβη κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους.
8. Τα επιδόματα αναγνωρισμένων πολιτικών προσφύγων.
9. Τα επιδόματα επικίνδυνης εργασίας ορισμένων κατηγοριών στρατιωτικών, τα οποία απαλλάσσονται κατά ποσοστό 65% από το φόρο εισοδήματος.
10. Τα κέρδη από την διάθεση παραγόμενης ηλεκτρικής ενεργείας μέχρι 10 KW.
11. Οι τόκοι ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου ή έντοκων γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου.
12. Τα κέρδη από την πώληση μετοχών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, εφόσον ο πωλητής έχει ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας μικρότερο του 0,5%.
13. Τα κέρδη από τη μεταβίβαση εισηγμένων κινητών αξιών, οι οποίες αποκτήθηκαν πριν από την 1η/1/2009.
14. Τα εισοδήματα αλλοδαπής που φορολογούνται μόνο στην αλλοδαπή βάσει Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (Σ.Α.Δ.Φ.).
15. Τα αφορολόγητα κέρδη από ημεδαπά ΕΕ/ΕΟΧ/ΕΖΕΖ αμοιβαία κεφάλαια.
16. Τα απαλλασσόμενα μερίσματα ημεδαπών ή αλλοδαπών ναυτιλιακών εταιριών.
17. Το κοινωνικό εισόδημα αλληλεγγύης.
18. Το κέρδος από τη μεταβίβαση τίτλων φορολογικού κατοίκου χώρας με την οποία υπάρχει Σ.Α.Δ.Φ.
19. Το ασφάλισμα ομαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συμβολαίων ημεδαπής προέλευσης.
20. Το κέρδος από τη μεταβίβαση εταιρικών ομολόγων του ν. 3156/2003, καθώς και από εταιρικά ομόλογα εταιριών ΕΕ και ΕΟΧ/ΕΖΕΖ.
…και σε φορολογούμενα αυτοτελώς
Επίσης επιβάλλεται και σε εισοδήματα τα οποία φορολογούνται αυτοτελώς κιαι συγκεκριμένα τέτοια είναι:
1. Τα μερίσματα.
2. Οι τόκοι των τραπεζικών καταθέσεων.
3. Οι τόκοι των repos
4. Τα δικαιώματα (εισόδημα που αποκτάται ως αντάλλαγμα για τη χρήση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας ή σε αντάλλαγμα πληροφοριών που αφορούν βιομηχανική, εμπορική ή επιστημονική πείρα, οι πληρωμές για τη χρήση βιομηχανικού, εμπορικού ή επιστημονικού εξοπλισμού κ.λπ.)
5. Τα κέρδη (οι υπεραξίες) από την μεταβίβαση μετοχών που ανήκουν σε εταιρίες μη εισηγμένες σε χρηματιστηριακή αγορά.
6. Τα κέρδη από την μεταβίβαση μετοχών και άλλων κινητών αξιών εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά, εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον 0,5% και εφόσον οι τίτλοι αυτοί έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2009 και εξής.
7. Τα κέρδη από την μεταβίβαση μεριδίων ή μερίδων σε προσωπικές εταιρείες.
8. Τα κέρδη από την μεταβίβαση κρατικών ομολόγων και εντόκων γραμματίων ή εταιρικών ομολόγων.
9. Τα κέρδη από την μεταβίβαση παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων.
Πώς υπολογίζεται
Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης υπολογίζεται με κλίμακα συντελεστών από 2,2% έως και 10% και συγκεκριμένα:
-0% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος
-2,2% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από τα 12.001 έως τα 20.000 ευρώ,
-5% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 20.001 ως 30.000 ευρώ,
-6,5% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 30.001 ως 40.000 ευρώ,
-7,5% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 40.001 ως και 65.000 ευρώ,
-9% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 65.001 ως και 220.000 ευρώ και
-10% για το τμήμα ετησίου εισοδήματος από 220.001 ευρώ και πάνω.
