Το τέλος της μεταπολίτευσης
Η όλη δημόσια συζήτηση για την σοσιαλδημοκρατική στροφή του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε με αφορμή ένα άρθρο του Νίκου Μαραντζίδη στην εφημερίδα Καθημερινή. Μια τέτοια ιστορική μετάβαση καταδεικνύεται από την πολιτική φυσιογνωμία ενός κόμματος, η οποία αναμφισβήτητα θα αποτυπωθεί στην πράξη και όχι μέσω δηλώσεων ή συνεργασιών. Ουδείς θα ζητήσει πιστοποιητικό σοσιαλδημοκρατικότητας από την Τασία Χριστοδουλοπούλου ή τον Νίκο Φίλη.
Γράφει ο Αριστοτέλης Μπατιστάτος (*)
Ουδείς θα πειστεί ότι μια τέτοια μετάβαση είναι εφικτή επειδή η πόρτα θα είναι «πάντα ανοιχτή» στον Γιώργο Παπανδρέου. Έτσι κι αλλιώς πολιτική με κλειστές πόρτες δεν υφίσταται. Και αν υφίσταται δεν είναι πολιτική. Είναι κάτι άλλο. Η πρακτική είναι αυτή που κατατάσσει οποιονδήποτε φορέα μέσα στο φάσμα των πολιτικών ταυτοτήτων. Και βέβαια κανένα κόμμα δεν είναι Γαλατικό χωριό γιατί ως τέτοιο μπορεί να καταγραφεί μόνο στην κατηγορία των κόμικς.
Η κοινωνία με τις ανάγκες της και τα αιτήματα της θα καθορίσουν την πολιτική φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ και οποιουδήποτε άλλου κόμματος και βεβαίως η δυνατότητα τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις. Ανεξάρτητα από τις μνημονιακές συνθήκες των τελευταίων ετών ο ΣΥΡΙΖΑ ούτως ή άλλως εκφράζει το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας που πιστεύει στο Κοινωνικό Κράτος, στη Δημόσια Παιδεία, στη Δημόσια Υγεία, στα Εργασιακά Δικαιώματα και στην Αλληλεγγύη των Γενεών στην Κοινωνική Ασφάλιση. Με τη Νέα Δημοκρατία οι διαχωριστικές γραμμές είναι απολύτως σαφείς γιατί ως νεοφιλελεύθερο κόμμα απλά συντηρεί όλα τα παραπάνω μέχρι οι αλάνθαστοι κανόνες της αγοράς να προεξοφλήσουν το τέλος τους. Όταν ο αρχηγός και τα στελέχη της διατείνονται ότι θα μειώσουν την φορολογία, η κοινωνία απαιτεί να της εξηγήσουν πως θα το κάνουν.
Η περίοδος των κούφιων υποσχέσεων έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί και το εκλογικό σώμα δεν είναι διατεθειμένο να φτάσει καν μέχρι τις κάλπες. Το πότε θα στηθούν αυτές αφορά μόνο τους ίδιους. Η κρίση ταυτότητας αλλά και πανικού για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης φάνηκε καθαρά στην αντιφιλελεύθερη στάση του κατά την ψήφιση μιας σειράς νομοσχεδίων που αφορούσαν στα ατομικά δικαιώματα. Το ζητούμενο δεν είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει με σοσιαλδημοκρατικό τρόπο ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας γιατί αυτό το κάνει ήδη μετά τον συμβιβασμό του καλοκαιριού του 2015.
Ουδείς ενδιαφέρεται στην πραγματικότητα αν ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την ιδιοκτησία του τρίτου προγράμματος. Η πραγματικότητα είναι ότι το εφαρμόζει. Το ζητούμενο είναι να αποσαφηνίσει μέσα από τον διάλογο με την κοινωνία τι είδους σοσιαλδημοκρατία θέλει και μπορεί να παράγει. Την κρατικοδίαιτη του παλιού ΠΑΣΟΚ ή την σύγχρονη η οποία έχει αντιληφθεί ότι οι άνεργοι μειώνονται όταν αυξάνονται οι εύρωστες επιχειρήσεις και συνυπάρχουν οι εργαζόμενοι με τους εργοδότες σε μία σχέση η οποία διέπεται από κανόνες δικαίου και καθορίζεται από την κυβερνητική πολιτική και όχι από την ΠΟΣΠΕΡΤ, την ΓΕΝΟΠ ή την ΑΔΕΔΥ.
Το πολιτικό κόστος από τέτοιου είδους διλλήματα είναι εξαιρετικά μικρό μπροστά στο μεσομακροπρόθεσμο όφελος για την κοινωνία. Γιατί όλα τα κόμματα εκφράζουν τμήματα της κοινωνίας. Αλλιώς όπως προείπα είναι Γαλατικά χωριά.
Τέτοια εικόνα δίνει αυτή τη στιγμή το ΚΙΝΑΛ. Και πως θα μπορούσε να είναι διαφορετικά αφού ως νεοσύστατος πολιτικός οργανισμός εξέλεξε αρχηγό και στη συνέχεια δημιούργησε(;) τον φορέα. Ως εκ τούτου οι απεγνωσμένες φωνές εντός του ότι η σοσιαλδημοκρατία είναι εδώ, προσκρούουν στον πολιτικό ογκόλιθο που λέγεται Ευάγγελος Βενιζέλος και ανά πάσα στιγμή υπενθυμίζει πόσο ευεργετικό ήταν για τους ομολογιούχους και τα ασφαλιστικά ταμεία το PSI ή ο εργασιακός μεσαίωνας.
Τον επόμενο Αύγουστο δεν τελειώνει μόνο η περίοδος των μνημονίων προς θλίψη της Νέας Δημοκρατίας. Τελειώνει κάτι σημαντικότερο και αφορά όλο το πολιτικό σύστημα και την κοινωνία. Τελειώνει η μεταπολίτευση. Μοιραία η επόμενη μέρα θα φέρει έναν τεκτονικό σεισμό ο οποίος θα διαπεράσει οριζόντια όλο το πολιτικό σύστημα. Όχι γιατί τα κόμματα φιλοδοξούν να ξεφύγουν από την πολιτική νιρβάνα αλλά γιατί η ίδια η κοινωνία δεν έχει άλλες αντοχές.
Έχει φτάσει στα όρια της αν δεν τα έχει ξεπεράσει. Το πρώτο συνθετικό της σοσιαλδημοκρατίας είναι η κοινωνία. Αυτή θα καθορίσει τις επιλογές του ΣΥΡΙΖΑ και όχι το πολιτικό μέλλον του Γιάννη Ραγκούση ή του Γιώργου Παπανδρέου.
Η κοινωνία της ανεργίας, της κατάθλιψης και της απόγνωσης. Όχι η κοινωνία των βολεμένων κομματικών στρατών και των ακόμα πιο βολεμένων πολιτευτών παλαιάς κοπής της μεταπολιτευτικής περιόδου.
Η επόμενη μέρα πρέπει να φέρει εξ ορισμού ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο το οποίο θα ανανεώσει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας προς το πολιτικό σύστημα. Ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο με βαθιές τομές όπως η αξιολόγηση για όλους ανεξαιρέτως τους δημοσίους υπαλλήλους και η μείωση του αριθμού των βουλευτών.
Όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού και η σύνδεση με αυτόν της αποζημίωσης όλων των αιρετών και εντεταλμένων της γενικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Όπως η κατάργηση των αποκεντρωμένων διοικήσεων και η αύξηση των δομών κοινωνικής πρόνοιας. Όπως η αναθεώρηση του Συντάγματος με ορίζοντα το μέλλον και όχι το παρελθόν.
Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία είναι η αριστερά των εργαζομένων και των ανέργων. Όχι των κατ’ επάγγελμα συνδικαλιστών, των κομματικών εντεταλμένων και των ακτιβιστών πλήρους απασχόλησης.
Όλα τα υπόλοιπα αφορούν πολιτικές καριέρες οι οποίες ούτως ή άλλως τίθενται εν αμφιβόλω.
(*) Μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ
