Το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, επεξεργάστηκε τα στοιχεία όλων των φορέων του ελληνικού τουρισμού, παρουσιάζοντας αναλυτικά της εικόνα του κατά μήνα, κατά προορισμό, αλλά και συνολικά από την αρχή της χρονιάς.
Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι ο ελληνικός τουρισμός βρίσκεται σε συνεχή τροχιά ανόδου, ωστόσο αυτό που πρέπει να προσεχθεί είναι ότι μπορεί μελλοντικά να μην είναι πάντα έτσι. Το επισημαίνω, διότι σύμφωνα με τους ξενοδόχους, παρατηρείται μια κάμψη στη ζήτηση της «τελευταίας στιγμής» στο «last minute», που την αποδίδουν στην υπερφορολόγηση του τουριστικού προϊόντος. Αυτό θα πρέπει να αποτελέσει σημείο διαβούλευσης, διότι ανταγωνίστριες χώρες της περιοχές (Τουρκία, Αίγυπτος κ.α.) ανακάμπτουν.
Γράφει ο Δημήτρης Μπαλής
Πάντως, για φέτος, η κατάσταση είναι αρκετά, για να μην αναφέρω πολύ ρόδινη.
Αύξηση των αεροπορικών αφίξεων
Στα κυριότερα αεροδρόμια καταγράφηκε αύξηση των διεθνών αφίξεων +14,6% (+18,0% από την αρχή του έτους). Αύξηση παρατηρήθηκε τόσο στην Αθήνα (+27,0%) όσο και στα περιφερειακά αεροδρόμια (+11,7%), ενώ από την αρχή του έτους οι αντίστοιχες αυξήσεις είναι +23,1% και + 15,8% αντίστοιχα.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιούνιου 2018, καταγράφηκαν 7,7 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας αύξηση +18,0%. Τα περιφερειακά αεροδρόμια παρουσίασαν αύξηση +15,8%/+726 χιλ. επιβάτες και η Αθήνα παρουσίασε αύξηση +23,1%/+449 χιλ. Μεγάλη αύξηση σε επίπεδο διαφορών σημείωσαν τα αεροδρόμια τoυ Ηρακλείου +138 χιλ./+13,1%, της Κέρκυρας +99 χιλ./+23,8%, και της Ρόδου +95 χιλ./+13,7%.
Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σημειώθηκε στο αεροδρόμιο της Καβάλας +94,6%/+36 χιλ., καθώς για μεγάλο χρονικό διάστημα εξυπηρέτησε πτήσεις του αεροδρομίου της Θεσσαλονίκης και ακολούθησε το αεροδρόμιο της Μυτιλήνης, καταγράφοντας αύξηση +50,7%/+6,7 χιλ. αφίξεις.
Σε επίπεδο προορισμών, οι Κυκλάδες εμφάνισαν αύξηση +31,3%/+70 χιλ., το Ιόνιο +19,7%/+163 χιλ. και τα Δωδεκάνησα +16,3%/+169 χιλ. Τέλος, η Κρήτη παρουσίασε αύξηση +12,6%/+183 χιλ. και η Πελοπόννησος +15,2%/+9,7 χιλ.
Προγραμματισμός αεροπορικών θέσεων
Σε σχέση με τον αντίστοιχο προγραμματισμό του 2017, για το 2018 παρατηρείται αύξηση των προγραμματισμένων αεροπορικών θέσεων από το εξωτερικό κατά +14,7% ή σχεδόν 2,3 εκατ. θέσεις στο σύνολο της σεζόν και +13,4% ή σχεδόν 1,4 εκατ. για την περίοδο Ιουλίου-Οκτωβρίου.
Ειδικότερα τον Αύγουστο, εκτιμάται αύξηση των αεροπορικών θέσεων κατά +12,3% ή αλλιώς +399 χιλ. θέσεις. Στη Θεσσαλονίκη η αύξηση των αεροπορικών θέσεων ανέρχεται σε +20,9% ή 67 χιλ. θέσεις. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση παρατηρείται στη Μυτιλήνη με +56,2% (6 χιλ. θέσεις) και ακολουθούν τα αεροδρόμια του Άραξου +32,3% (6,5 χιλ.), της Καρπάθου +25,8% (6 χιλ.) και της Μυκόνου με +22,7% (27 χιλ.). Σε απόλυτες διαφορές, 65 χιλ. θέσεις προστέθηκαν στην Κέρκυρα (+20,0%), 52 χιλ. στη Ρόδο (+9,9%) και 50 χιλ. στη Κω (+20,3%). Μείωση (-3,7%) αναμένεται μόνο στη Σκιάθο κατά 2 χιλ. θέσεις. Οσον αφορά τις χώρες από όπου καταγράφεται αύξηση των αεροπορικών θέσεων, από τη Γερμανία έχουμε +101 χιλ. /+21,1%. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση παρατηρείται από τη Πολωνία +65,0%/ +103 χιλ. και ακολουθούν η Τσεχία +27,4%/ +27 χιλ., η Ολλανδία με +16,3%/+27 χιλ. και το Ισραήλ +15,0%/+18 χιλ. Το Ην. Βασίλειο παρουσιάζει αύξηση +7,0%/+44 χιλ. Μείωση των αεροπορικών θέσεων τον Αύγουστο παρουσιάζεται από τη Ρωσία κατά -2,0% /-4 χιλ. και από την Ιταλία (οριακή) -0,1%/-435 θέσεις.
Το Σεπτέμβριο αναμένεται αύξηση +14,7% ή 400 χιλ. θέσεις. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση παρατηρείται στη Μυτιλήνη με +62,8% (+7 χιλ. θέσεις) και ακολουθούν τα αεροδρόμια της Μυκόνου +27,0% (20 χιλ.) και της Σάμου με +21,6% (6 χιλ.). Σε απόλυτες διαφορές, προστέθηκαν 64 χιλ. στη Ρόδο (+14,2%), 57 χιλ. θέσεις, στην Κέρκυρα +20,9% και 50 χιλ. στη Κω (+23,7%). Μείωση (-5,8%) αναμένεται μόνο στη Σκιάθο κατά 2 χιλ. θέσεις. Η Γερμανία καταγράφει αύξηση των αεροπορικών θέσεων κατά +104 χιλ./+22,3%. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση παρατηρείται από τη Πολωνία +60,5%/ +97 χιλ. και ακολουθούν το Ισραήλ +42,0%/+37 χιλ. και η Τσεχία +22,2%/ +21 χιλ.. Το Ην. Βασίλειο παρουσιάζει αύξηση +8,3%/+45 χιλ. Μείωση των αεροπορικών θέσεων το Σεπτέμβριο παρουσιάζεται από τη Ρωσία κατά -2,0% /-4 χιλ. και από την Ιταλία -3,1%/-6 χιλ. θέσεις.
Οδικές αφίξεις
Αύξηση +8,4% τον Ιούνιο του 2018, παρουσίασαν οι οδικές αφίξεις, καθώς καταγράφηκαν 111 χιλ. περισσότερες αφίξεις σε σχέση με τον Ιούνιο του 2017. Τη μεγαλύτερη αύξηση, τόσο ποσοστιαία όσο και σε απόλυτες διαφορές, παρουσίασε ο μεθοριακός σταθμός του Προμαχώνα με αύξηση +68,3%/+186 χιλ. αφίξεις. Η αύξηση του Μαΐου οφείλεται κυρίως στο μεθοριακό σταθμό του Προμαχώνα καθώς η πλειοψηφία των σταθμών παρουσίασε μείωση. Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση παρουσίασε ο μεθοριακός σταθμός της Δοϊράνης -51,7%/-31 χιλ. Τη μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτες διαφορές παρουσίασε ο σταθμός των Ευζώνων (-11,0%/-48 χιλ.).
Αναφορικά με τη χώρα προέλευσης, τον Ιούνιο πτώση καταγράφεται μόνο από την ΠΓΔΜ -15,0%/-81 χιλ. Από την Βουλγαρία καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση, καθώς οι οδικές αφίξεις αυξήθηκαν κατά +33,5%/+188 χιλ. Αύξηση καταγράφεται και από την Τουρκία +2,6%/ +2 χιλ. και την Αλβανία +1,1%/+1,5 χιλ.
Αύξηση +3,1% παρουσίασαν οι οδικές αφίξεις το Α’ εξάμηνο του 2018, καθώς καταγράφηκαν +139 χιλ. περισσότερες αφίξεις. Τη μεγαλύτερη αύξηση, τόσο ποσοστιαία όσο και σε απόλυτες διαφορές, παρουσίασε ο μεθοριακός σταθμός του Προμαχώνα με αύξηση +74,1%/+540 χιλ. αφίξεις. Τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση παρουσίασε ο μεθοριακός σταθμός της Δοϊράνης -48,3%/-109 χιλ. Τη μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτες διαφορές παρουσίασε ο σταθμός των Ευζώνων (-24,9%/-344 χιλ.).
Αυξημένα έσοδα
Οι αυξημένες αφίξεις αποτυπώνονται και στην Έρευνα Συνόρων της ΤτΕ, με την εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση του Μαΐου αυξημένη κατά +23,6% σε σχέση με τον Μάιο 2017, και τις ταξιδιωτικές εισπράξεις κατά +34,7%. Οι αντίστοιχες μεταβολές από την αρχή του έτους είναι +16,8% και +21,7% αντίστοιχα. Υπήρξε δηλαδή τον Μάιο μια σημαντική αύξηση της ΜΚΔ που παρέσυρε και την ΜΚΔ από την αρχή του έτους.
Εξελίξεις στον ελληνικό τουρισμό
Συνεχίζεται η κινητικότητα στον ξενοδοχειακό χώρο με δυο σημαντικές επενδυτικές εξελίξεις. H Evergolf, συμφερόντων της οικογένειας Βασιλάκη (κύριος μέτοχος της Aegean και της Autohellas) απέκτησε σημαντικό ποσοστό της Golf Residences, ιδιοκτήτριας εταιρείας και operator πέντε μεγάλων τουριστικών μονάδων της Κρήτης (Blue Palace a Luxury Collection Resort & Spa, Agapi Beach Resort, Cretan Malian Park, Village Heights και Koutouloufari Village Holiday Club). Επίσης, η επενδυτική εταιρεία HIG απέκτησε πλειοψηφικό μερίδιο στην ιδιοκτήτρια εταιρεία των ξενοδοχείων Amillia Mare και Paradise Village στην Ρόδο, ενώ η διαχείρισή τους παραμένει υπό την Aldemar.
Οι τιμές των ελληνικών ξενοδοχείων, παρά τις ανοδικές τάσεις, και σύμφωνα με τα στοιχεία της trivago, κινούνται στους περισσότερους προορισμούς σε ανταγωνιστικά επίπεδα, συγκρινόμενες με τις τιμές των ξενοδοχειακών μονάδων αντίστοιχων προορισμών του εξωτερικού. Η Ελλάδα συνολικά (με εξαίρεση Μύκονο και Σαντορίνη) είναι φθηνότερη σε όλες τις κατηγορίες – εκτός της Τουρκίας που φέτος ανακάμπτει χρησιμοποιώντας την τιμολογιακή πολιτική ως βασικό της εργαλείο. Και αυτό, παρά τις πολύ υψηλότερες φορολογικές επιβαρύνσεις που υφίσταται το ελληνικό ξενοδοχειακό προϊόν σε σχέση με το αντίστοιχο προϊόν των άμεσα ανταγωνιστικών προορισμών – για κάθε € 100 που δαπανά ένας τουρίστας στην Ελλάδα για διαμονή σε 4* ξενοδοχείο, τα φορολογικά έσοδα στην Ελλάδα είναι μεγαλύτερα κατά περίπου 20% έως 120% από τα αντίστοιχα στους ανταγωνιστικούς προορισμούς Κροατία, Ιταλία, Ισπανία, Τουρκία, Κύπρο (βλ. εδώ, κεφ. 5).
Η πορεία της ελληνικής οικονομίας
Συνεχίζεται η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας με σημαντική συμβολή και του τουρισμού: πέραν των αυξήσεων σε αφίξεις και έσοδα (βλ. αν.), σημαντική είναι και η συμβολή του στην αύξηση της απασχόλησης αφού τον Ιούνιο, βάσει των στοιχείων του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ, προστέθηκαν 29.816 θέσεις απασχόλησης στην εστίαση και 24.319 στα καταλύματα.
Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να υπερβεί τόσο τον στόχο του 3ου Μνημονίου για 3,5% του ΑΕΠ όσο και τον στόχο του Προϋπολογισμού για 3,82% του ΑΕΠ.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω εξελίξεων, η S&P αναβάθμισε την προοπτική για την εξέλιξη της πιστοληπτικής διαβάθμισης της Ελλάδος από «σταθερή» σε «θετική» με τη διαβάθμιση στο “B+” Αναμένεται και νέα αναβάθμιση, αν επιβεβαιωθούν οι προαναφερθείσες εκτιμήσεις για την αύξηση του ΑΕΠ στο 2ο 3μηνο 2018. Η απόδοση του Ελληνικού 10ετούς ομολόγου κυμαίνεται στο 3,85%, παρά την αβεβαιότητα που προκύπτει από την πολιτική κατάσταση στην Ιταλία, και παρά την απουσία στήριξης των ελληνικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
