Ήταν ένας σιδερένιος παγωμένος μισο-σκουριασμένος σκελετός κρεβατιού με τέσσερα πόδια και δυο χάλκινα πόμολα ένα στην κάθε άκρη στο κεφαλάρι. Τα πόμολα έμοιαζαν σαν χλωμό φεγγάρι, αυτό που κρύβεται μέσα στο αχανές σκοτάδι, όμως η χλομάδα του αποτυπώνεται πάνω στα πρόσωπά μας που ήταν χλωμά από την ανέχεια.
Χριστούγεννα, η μάνα έβγαλε λιγάκι μαλλί το έξανε, βρήκε το μικρό σπιτάκι έμοιαζε με σπηλιά, αυτό που είχε φτιάξει για εμάς τα παιδιά από τάβλες κασέλας πετρελαίου του Ελληνικού μονοπωλίου shell, ο θείος μας ο μελισσοκόμος, αυτός που ήταν άρρωστος με φυματίωση.
Η μάνα πίθωσε μέσα το ξασμένο μαλλί το έχτισε σα φωλιά, βρήκε μια παλιά καρτ-ποστάλ που είχαν στείλει οι μπαρμπάδες απ την Αμερική όπου ήταν ζωγραφισμένο το νεογέννητο μωρό το οποίο ζεσταινόταν από τα χνότα των ζώων και μας έφτιαξε εμάς των παιδιών την φάτνη.
Γράφει ο Γαβριήλ Παναγιωσούλης
Μας σήκωσε χαράματα απ το κρεβάτι, φύσηξε το κούτσουρο που είχε φυλάξει στη χόβολη ν’ ανάψει φλόγα, άναψαν τα ξύλα ζέστανε νερό στην φωτιά και μας έλουσε με σαπούνι πράσινο, μας μετέδωσε την αγάπη της, την στοργή της, την πίστη της, μας έστειλε στην εκκλησία να κάνουμε χρυσό δόντι.
Στον γυρισμό απ’ την εκκλησία μας περίμενε μια οικογενειακή ζεστή θαλπωρή όπου αντιπροσώπευε τον κόσμο ολόκληρο, μα κι ένα πιάτο ζεστό και αχνιστό κουρκούτι το μόνο που υπήρχε στα μαύρα χρόνια του πολέμου… κι εμείς ευτυχισμένα παίζαμε κρυφτούλι…
Γαβριήλ Παναγιωσούλης
Τα πιο ευτυχισμενα και πραγματικα και ουσιωδη Χριστουγεννα ειναι η ευλογια του Θεου, η ειρηνη,η αγαπη η απλοχερια ,ο Χριστος κατοικει σε αγαθες ψυχες και τα σπιτια τους φανταζουν παραδεισος λουσμενα μεσα στο Φως του Χριστου,που καταδεχθηκε να γινει ανθρωπος για να σωσει τον ανθρωπο, να τον αφθαρτισει να τον καινοποιησει.Οι παλαιοι ανθρωποι, οπως μας αναφερει και το διηγημα,ειχαν τον Χριστο στην ψυχη τους-πρωτο και βασικο μελημα τους ,πλησιαζαν με δεος το Ποτηριο της Ζωης,γινονταν συσσωμοι και συναιμοι με τον Γεννηθεντα Κυριο.Ειδικα και σε κεινα τα χρονια της μαυρης πεινας και του πολεμου,οι ανθρωποι ηταν δοκιμασμενοι,ειχαν μεγαλη ευσεβεια και πιστη,αντλωντας δυναμη απο Τον νηπιασαντα Μεσσια , ο Οποιος πρωτος εγευθηκε απο τον καιρο της Θειας Γεννησης Του την μανια και τον διωγμο του Ηρωδη και εγινε προσφυγας στην Αιγυπτο μαζι με την Παναγια Μητερα Του και μετα του ιερου κηδεμονος των.Οι ανθρωποι τοτε εορταζαν ευλογημενα Χριστουγεννα και ελαμπε η ψυχη και η καρδια τους ,τι και αν ειχαν το λιγο φτωχικο φαγητο ,τι και αν ζουσαν σε καταλυματα ενδεη και ακαταλληλα.Τα ευλογουσε ολα Ο Ενανθρωπησας και το τραπεζι και την οικια και ολα ηταν καθαρια και απλα και αξια για να δεχθουν τον Μεγαλο Αναμενομενο αυτες τις ημερες,μα πανω απ’ολα οι αδολοι και αγνοι αυτοι ανθρωποι αυτης της εποχης, οι τοσο δοκιμασμενοι μα και τοσο προνομιουχοι και ευλογημενοι.