Το King’s Cross ξαναγράφει την ιστορία του μέσα από μια μεγαλειώδη ανάπλαση και γίνεται το νέο hot spot του Λονδίνου.
Η λέξη «dodgy» –την οποία χρησιμοποιούν οι Βρετανοί για να περιγράψουν ένα μέρος κακόφημο, υποβαθμισμένο και «σκοτεινό»– πήγαινε κάποτε πακέτο με το King’s Cross. Όμως, εδώ και μία δεκαετία η πρώην βιομηχανική περιοχή γύρω από τον ομώνυμο σιδηροδρομικό σταθμό, στο κέντρο της πόλης, είναι το επίκεντρο ενός από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα αστικής ανάπλασης στη σύγχρονη ιστορία της βρετανικής πρωτεύουσας.
Γράφει η
Ο μόνος τρόπος πια να ανατρέξεις στο παρελθόν της συνοικίας, αν δεν έχεις μνήμες που να σε συνδέουν με αυτό, είναι να το δεις μέσα από τις παλιές εικόνες και το πληροφοριακό υλικό που απαρτίζουν τη μικρή αλλά κατατοπιστική έκθεση του Κέντρου Επισκεπτών του King’s Cross, στη Stable Street. Aφιερωμένη στο νέο «απόκτημα» της γειτονιάς, το εμπορικό κέντρο Coal Drops Yard, προσφέρει ένα ευσύνοπτο ταξίδι στον χρόνο μέσα από τις διάφορες αλλαγές χρήσης των βικτωριανών αποθηκών κάρβουνου, που στα ’90s στέγαζαν το θρυλικό λονδρέζικο κλαμπ Bagley’s και σήμερα αποτελούν το νέο hot spot της πόλης.
Τη διαμόρφωση των βικτωριανών αποθηκών σε εμπορικό κέντρο (Coal Drops Yard) ανέλαβε ο αρχιτέκτονας Thomas Heatherwick. (Φωτογραφία: Luke Hayes)
Η άφιξη του Coal Drops Yard, που άνοιξε για το κοινό στις 26 Οκτωβρίου, έρχεται να προσθέσει μία ακόμα ψηφίδα στο μωσαϊκό της ριζικής μεταμόρφωσης της περιοχής. Κάτω από τη στέγη του, σε επιφάνεια 9.230 τ.μ., συνυπάρχουν κομψές μπουτίκ και concept stores, γαστρονομία και πολιτισμός, σε μια ισορροπημένη, αν όχι εμπνευσμένη, συνταγή. Τις όμορφες βιτρίνες ινσταγκραμικών προδιαγραφών κοσμούν προσεκτικά επιλεγμένα αντικείμενα καταναλωτικού πόθου, με το ανάλογο αντίτιμο ασφαλώς.
Με το ντιζάιν να αποτελεί τον σαφή και ευδιάκριτο συνδετικό κρίκο των «συστατικών» του, το Coal Drops Yard δεν απευθύνεται στον πελάτη των μεγάλων αλυσίδων – το επιβεβαιώνουν τα brands που εκπροσωπούνται (Rains, Tom Dixon, Paul Smith, Wolf & Badger, Βοnds, Tracey Neuls κ.ά.), αλλά και η αισθητική του χώρου, που φέρει τη σφραγίδα του Βρετανού αρχιτέκτονα Thomas Heatherwick, υπευθύνου μεταξύ άλλων για τον επανασχεδιασμό του κλασικού κόκκινου λεωφορείου, αλλά και για τη δημιουργία του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στο Κέιπ Τάουν. Δίπλα ακριβώς από τη Σχολή Ντιζάιν και Τεχνών Central Saint Martins, που μετακόμισε εδώ το 2011, ο Heatherwick –o οποίος αποτελεί τρόπον τινά κομμάτι της νέας σελίδας στην ιστορία του King’s Cross, καθώς διατηρεί το γραφείο του στην περιοχή εδώ και 17 χρόνια–, «ένωσε» δύο αποθήκες κάρβουνου της βικτωριανής εποχής με δύο κυματοειδείς σκεπές, που μοιάζουν να «φιλούν» η μία την άλλη, δίνοντας κίνηση στο στιβαρό αρχιτεκτόνημα.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟ
Βγαίνοντας από το μετρό, το οπτικό πεδίο μονοπωλούν οι τεράστιοι γερανοί και το εργοτάξιο στα δεξιά της King’s Boulevard, βασικού εμπορικού δρόμου της γειτονιάς. Ενέχει μια αντιφατικότητα ο τρόπος με τον οποίο συχνά οι πόλεις ξαναγράφουν την ιστορία τους: τα κεφάλαια παρακμής στη διαδρομή του King’s Cross στον χρόνο δεν μπορείς να τα διακρίνεις στην clean cut εκδοχή του, παρά να τα αναζητήσεις σε αφηγήσεις, ρετρό αναγνώσματα, ιστορικά αρχεία ή έστω σε ένα καλό γκουγκλάρισμα.
Kάπως έτσι μαθαίνεις ότι η εγκατάσταση της Imperial Gas Light and Coke Company (βιομηχανίας παραγωγής άνθρακα και κωκ) τον 19ο αιώνα διαμόρφωσε στην ουσία το προφίλ ολόκληρης της περιοχής, δίνοντάς της industrial όψη και ταυτίζοντάς τη με την εργατική τάξη, που δούλευε και ζούσε εδώ. Το κάρβουνο ταξίδευε στη βόρεια Αγγλία μέσω των τρένων που αναχωρούσαν από τον σταθμό του King’s Cross, όμως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο σιδηρόδρομος άρχισε να χρησιμοποιείται όλο και λιγότερο για τη μεταφορά εμπορευμάτων και η περιοχή σιγά σιγά έφθινε. Τη δεκαετία του 1980 είχε πια ταυτιστεί με την πορνεία, την εγκληματικότητα και τα υψηλά ποσοστά ανεργίας.
Άποψη της King’s Boulevard. (Φωτογραφία: VISUALHELLAS.GR)
«Το πιο δυνατό στοιχείο της ανάπλασης του King’s Cross είναι η συνοχή της. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε έναν προορισμό παγκόσμιου επιπέδου, που δεν είναι βαρετός και ξέρει να αυτοσαρκάζεται», μου λέει ο Robert Evans, εκτελεστικός διευθυντής της κατασκευαστικής εταιρείας Argent και διευθύνων σύμβουλος του πρότζεκτ. «Ήρθαμε στην περιοχή το 2001, όμως τα έργα ξεκίνησαν το 2007 (σ.σ. λόγω καθυστερήσεων στην αποδέσμευση της έκτασης). Είχαμε λοιπόν χρόνο στη διάθεσή μας, ώστε να κατανοήσουμε το μέρος, τον χαρακτήρα και την ιστορία του. Να μάθουμε από αυτό και να προσαρμοστούμε σε αυτό. Θέλαμε να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στις ανάγκες του Λονδίνου και σε εκείνες της ίδιας της γειτονιάς, και προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε μια εκλεκτική προσφορά για όλους: στο King’s Cross θα βρει κανείς το πλήρες φάσμα του λονδρέζικου lifestyle: από πάγκους street food μέχρι πολύ ακριβές μπουτίκ. Ο ενδιαφέρων συνδυασμός είναι πως οι κατοικίες καταλαμβάνουν το 25% των επιφανειών χρήσης και οι υπόλοιποι χώροι υπάγονται σε κατηγορίες όπως ελεύθερος χρόνος, εκπαίδευση, εργασία κ.λπ.».
Σύμφωνα με τον Evans, η αναμόρφωση της περιοχής, συνολικού προϋπολογισμού 3,5 δισ. ευρώ, θα ολοκληρωθεί το 2022. Αν το καλοσκεφτείς, το πρότζεκτ μοιάζει με αρχιτεκτονική συνάντηση κορυφής, από την οποία θα έχουν προκύψει στον τελικό απολογισμό 50 νέα κτίρια, 2.000 κατοικίες, 20 δρόμοι, 10 πλατείες και πάρκα. Οι Wilkinson Eyre υπογράφουν τα πολυτελή διαμερίσματα Gasholders London (μετατρέποντας τρία βικτωριανά αεριοφυλάκια σε συγκροτήματα κατοικιών µε τιµές αγοράς που ξεκινούν από 926.000 ευρώ για ένα στούντιο), οι David Morley Architects το Coal Office –έδρα του σχεδιαστή Tom Dixon–, οι Allies and Morrison το συγκρότημα γραφείων Two Pancras Square, oι BIG και Heatherwick Studio το κτίριο της Google. Στο King’s Cross βρίσκεται πια η βρετανική έδρα της Louis Vuitton και της Universal Music, ενώ στο εταιρικό δυναμικό της περιοχής θα προστεθεί το 2021 και η Facebook, με χώρους εμπορικής χρήσης 56.000 τ.μ.
«ΚΑΘΕ ΚΤΙΡΙΟ ΕΧΕΙ ΚΑΤΙ ΝΑ ΠΕΙ»
Φωτογραφία: Mark Cocksedge
«Το King’s Cross εξελίσσεται σταθερά σε διεθνούς εμβέλειας κόμβο για το σύγχρονο ντιζάιν», θα συμφωνήσουν η Simona Auteri και η Sofia Steffenoni, ιδρύτριες της γκαλερί Matter of Stuff, που βρίσκεται πίσω από σημαντικές pop-up εκθέσεις και εργαστήρια με αντικείμενο πειραματισμούς πάνω στα υλικά και τις τεχνικές στην αρχιτεκτονική και στη διακόσμηση.
Έως τις 7 Ιανουαρίου 2019 παρουσιάζουν στο Fenman House, έναν άδειο μέχρι πρότινος χώρο στο πάρκο Lewis Cubitt, που παρέμενε αναξιοποίητος για καιρό, τη δική τους ματιά πάνω στο σύγχρονο ντιζάιν. «Λειτουργούμε συνδυαστικά. Από τη μια προσκαλούμε τους κορυφαίους του χώρου να μιλήσουν για τη δουλειά τους σε μια σειρά από events με εξαιρετική αποδοχή και προσέλευση, από την άλλη αιφνιδιάζουμε το κοινό, φιλοξενώντας σεμινάρια γιόγκα ή βραδιές ποίησης. Είναι μεγάλη πρόκληση για εμάς να καλούμε τους ανθρώπους να νιώσουν άνετα σε έναν χώρο γεμάτο αντικείμενα ντιζάιν – τη διαμόρφωσή του ανέλαβε η ομάδα Raw Edges, με την οποία συνεργαζόμαστε», λένε.
Και οι δυο τους έχουν παρακολουθήσει από κοντά τη μεταμόρφωση της γειτονιάς. «Τις περισσότερες φορές η λέξη “ανάπλαση” ταυτίζεται με τις εμπορικές χρήσεις. Το King’s Cross είναι μια φωτεινή εξαίρεση. Αρκεί να το περπατήσετε και να κοιτάξετε γύρω σας. Κάθε κτίριο παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον και έχει κάτι σημαντικό να πει». matterofstuff.com
8 ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ KING’S CROSS
Φωτογραφία: REUTERS/Peter Cziborra
• Regent’s Canal
Για πάνω από 140 χρόνια χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά εμπορευμάτων και κατασκευαστικών υλικών. To όμορφο κανάλι μήκους 13,8 χλμ., που ξεκινά από τη Μικρή Βενετία (Little Venice), διατρέχει το Camden Market και καταλήγει στα Docklands, αποτελεί κομμάτι του σκηνικού του King’s Cross. Παράλληλα με την κοίτη του έχουν διαμορφωθεί χώροι περιπάτου, ράμπες και η πεζογέφυρα King’s Bridge, που συνδέει το κανάλι με το Coal Drops Yard. Κάποια από τα σκάφη που θα δείτε αγκυροβολημένα κατοικούνται. Aναζητήστε το πλωτό παλαιοβιβλιοπωλείο Word on Water, απέναντι από τη Βρετανική Βιβλιοθήκη, που στεγάζεται σε μια ολλανδική μαούνα του 1920. Δίπλα στις στοίβες των παλιών βιβλίων, τα οποία μπορείτε να ξεφυλλίσετε και να αγοράσετε, συχνά παίρνουν θέση μουσικοί, πρωταγωνιστώντας σε αυθόρμητες τζαζ βραδιές.
||facebook.com/wordonthewater
• Central Saint Martins
Φωτογραφία: John Sturrock
Οι διάφανες τζαμαρίες του ισογείου του κτιρίου (από την πλευρά του Canopy Market) αποκαλύπτουν ένα δείγμα της δουλειάς των δημιουργικών ταλέντων που ανήκουν στο δυναμικό της σχολής. Ρούχα, κατασκευές και πειραματισμοί σε μια αλλιώτικη έκθεση, ορατή στους περαστικούς 24 ώρες το 24ωρο.
||The Crossing, Window Galleries
• Saint Pancras International
Eκτός από τερματικός σταθμός του Eurostar και πύλη της Βρετανίας στην Ευρώπη, είναι ένα mainstream εμπορικό κέντρο, στο οποίο θα βρείτε τα καλλυντικά της Neal’s Yard Remedies, επιλεγμένα παιχνίδια από τα Hamley’s, τα ντελικατέσεν των Marks & Spencer, βιβλία και περιοδικά (WHSmith) κ.ά. To champagne bar St Pancras by Searcys στον πρώτο όροφο προσφέρει πανοραμική θέα στη γυάλινη οροφή, στο ρολόι και στο γλυπτό-σήμα κατατεθέν του σταθμού The Meeting Place, με το ζευγάρι που ανταλλάσσει ένα φιλί.
||stpancras.com
• Bρετανική Βιβλιοθήκη
H μεγαλύτερη εθνική βιβλιοθήκη στον κόσμο είναι το «σπίτι» μοναδικών γραπτών κειμηλίων, όπως η Magna Carta, χειρόγραφα του Lewis Carroll και του John Lennon, σχέδια από τα σημειωματάρια του da Vinci κ.ά. Θα τα δείτε, μαζί με πολλά ακόμα, στη μόνιμη έκθεση Treasures of the British Library (δωρεάν). Επισκεφτείτε τον ιστότοπο της Βιβλιοθήκης, για να ενημερωθείτε για τις υπόλοιπες εκθέσεις και δράσεις της.
||96 Euston Road, bl.uk, Δευ.-Πέμ. 09.30-20.00, Παρ. 09.30-18.00, Σάβ. 09.30-17.00, Κυρ. 11.00-17.00.
• Granary square
Δίπλα στο Regent’s Canal, στο σημείο εκκίνησης της King’s Boulevard, πάνω από χίλια σιντριβάνια «χορεύουν» συντονισμένα και φωταγωγούνται όταν πέσει η νύχτα. Η ατραξιόν της πλατείας είναι ιδιαίτερα δημοφιλής τους καλοκαιρινούς μήνες, προσελκύοντας τους πιτσιρικάδες για παιχνίδια με το νερό. Περιμετρικά της Granary Square είναι ανοιχτά από το πρωί μια σειρά από ωραία στέκια, όπως το δημοφιλές Caravan (caravanrestaurants.co.uk) για brunch και φαγητό, το ινδικό Dishoom (dishoom.com) και η παμπ The Lighterman (thelighterman.co.uk), επίσης εξαιρετική επιλογή για brunch.
Φωτογραφία: Paul Grover
• House of Illustration
Δημιούργημα του Βρετανού illustrator σερ Quentin Blake, φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις αφιερωμένες στις διαφορετικές πτυχές της τέχνης της εικονογράφησης. Η έκθεση «Journeys Drawn: Illustrations from the Refugee Crisis», που είναι αφιερωμένη στην προσφυγική κρίση, παρουσιάζει έργα δώδεκα καλλιτεχνών, ψηφιακά πορτρέτα, ένα graphic novel και ρεπορτάζ από την εμπόλεμη ζώνη με αυτή τη θεματική. Έως 31/3. Το μικρό ενδιαφέρον πωλητήριο στην είσοδο του μουσείου μπορείτε να το επισκεφτείτε χωρίς εισιτήριο.
||2 Granary Square, houseofillustration.org.uk, Tρίτη-Κυριακή 10.00-18.00, εισιτήρια: 8,50 ευρώ, παιδικό 5-18 ετών 4,50 ευρώ, οικογενειακό 20 ευρώ.
• Κings Place
Μoυσικά δρώμενα για όλους, μικρούς και μεγάλους, σε χορταστικές δόσεις, με ποικιλία εκδηλώσεων και ευφάνταστα κόνσεπτ. Κλασική, σύγχρονη, φολκ, τζαζ, events για παιδιά και παραστάσεις stand-up comedy συνθέτουν ένα πολυσυλλεκτικό μενού επιλογών. Στο ίδιο κτίριο στεγάζονται τα γραφεία των εφημερίδων Guardian και Observer.
||90 York Way, kingsplace.co.uk. Στο site θα βρείτε αναλυτικά το πρόγραμμα εκδηλώσεων.
• Canopy Market
Φωτογραφία: John Sturrock
Kάτω από το στέγαστρο West Handyside Canopy, όπου τον 19ο αιώνα συγκεντρώνονταν για διανομή στις αγορές του Λονδίνου ψάρια και άλλα ευπαθή τρόφιμα, στήνουν την πραμάτεια τους τοπικοί παραγωγοί και δημιουργοί. Στους πάγκους τους σας περιμένουν τυριά, αλλαντικά, γλυκίσματα, σοκολάτες, χυμοί, μπίρες, επιλογές σε street food, αλλά και ρούχα, αξεσουάρ και μικροαντικείμενα.
||Tην τελευταία Παρασκευή κάθε μήνα 12.00-20.00, Σάββατο-Κυριακή 11.00-18.00.
