«Ο νέος αδερφός καταστρέφει τον κόσμο. Βρίσκεται στον δρόμο της καταστροφής. Πρέπει να το καταλάβει και να αλλάξει τον τρόπο που λειτουργεί ή ο κόσμος θα πεθάνει». Αυτό λέει στον Κρίστοφερ Μπέικερ ο Λουίζ Γκιλέρμο Ιζγκουέρντο, μασώντας φύλλα κόκας.
Ο Ιζγκουέρντο είναι Mamos, ή αλλιώς πνευματικός ηγέτης της αρχαίας φυλής Αρχουάκο της Κολομβίας. Πήγε πρώτα τον επισκέπτη -δεν επιτρέπουν σε πολύ κόσμο να μπει στα εδάφη τους- στην ιερή φυσική πισίνα Pozo de Yaya για έναν τελετουργικό καθαρισμό. Έβγαλαν τα σανδάλια τους κάθισε σταυροπόδι δίπλα σε ένα ρέμα. Ζήτησε από τον Μπέικερ, που περιγράφει την εμπειρία του στο εσωτερικό αυτής της φυλής μέσω του BBC, να βγάλει και εκείνος τα παπούτσια του και να μπει στο νερό. Μετά του έδωσε ένα κομμάτι νήμα που αντιπροσωπεύει το ομφάλιο λώρο που τον δένει τη Μητέρα Γη και του είπε να ρίξει τις σκέψεις του στο νήμα.
«Θέλουμε οι νεότεροι αδερφοί να μάθουν για τον πολιτισμό μας. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να σταματήσουμε την καταστροφή του κόσμου», του είπε αναφερόμενος στον σύγχρονο κόσμο, έξω από τα εδάφη των Αρχουάκο.
Οι Αρχουάκο είναι κομμάτι των ιθαγενών Tairona της Κολομβίας, που ζουν στην τροπική ζούγκλα της Σιέρα Νεβάδα της Σάντα Μάρτα, του δεύτερου υψηλότερου (5.700 μ.) παραθαλάσσιου βουνού στον κόσμο και είναι από τους ελάχιστους πληθυσμούς στον κόσμου που ζουν με αναλλοίωτο τρόπο επί αιώνες.
Αρχικά κατοικούσαν στα φιλόξενα παράλια της Καραϊβικής, αλλά αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν στη ζούγκλα μετά την εξολόθρευση των προκολομβιανών ιθαγενών από τους Ισπανούς κατακτητές (conquistadors) τον 16 αιώνα. Τα εδάφη τους – η υψηλότερη παράκτια οροσειρά στον κόσμο – αποτελεί ένα ξεχωριστό κλιματικό οικοσύστημα -παράκτιους υγρότοπους, τροπικό δάσος, αλπική τούνδρα και παγετώδεις κορυφές. Ανακηρύχθηκε από την Unesco το 1979 ως προστατευόμενος τόπος στο πλαίσιο του προγράμματος Άνθρωπος και Βιόσφαιρα,και το 2013 ως οροσειρά με μοναδικό οικοσύστημα από το περιοδικό Science.
Η κοινότητα των Αρχουάκο (περίπου 90.000) είναι ένας από τους τελευταίους πολιτισμούς του κόσμου, που έχουν διατηρήσει άθικτα στοιχεία από την εποχή των Αζτέκων και των Ίνκας. Ονομάζονται οι «μεγάλοι αδελφοί», κυβερνιούνται από τους mamo και διατηρούν μια αρχαία κοσμοθεωρία που βασίζεται στη λατρεία της Μητέρας Φύσης.
Οι mamos θεωρείται ότι διαθέτουν μια μυστικιστική σοφία. Όπως Δαλάι Λάμα εκπαιδεύτηκε από την παιδική ηλικία για να κατανοήσει το νόημα της ζωής και να βοηθήσει τους άλλους να βρουν τη φώτιση, έτσι και ο Ιζγκουέρντο και οι άλλοι mamos, πέρασε την παιδική του ηλικία με πνευματική εκπαίδευση. Επιλέγονται από μαντεία και απομονώνονται για 18 χρόνια, από τη γέννηση έως την ενηλικίωση, κοντά στις περιοχές της Σιέρα Νεβάδα της Σάντα Μάρτα. «Μαθαίνουν να εκμαιεύουν το κρυφό πνεύμα, διατηρώντας το σε ισορροπία», εξηγεί Άλαν Ερέιρα, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ και ιδρυτής του Tairona Heritage Trust.
Είναι αδιανόητο γι ’αυτούς ότι ο «σύγχρονος άνθρωπος» δεν πιστεύει ότι η Γη βιώνει τη ζημιά που την προκαλούμε. «Δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί κάνουμε ό, τι κάνουμε στη Γη», λέει ο Γιουέιντ Ντάιβις, ανθρωπολόγος και πρώην συνεργάτης του National Geographic, ο οποίος πέρασε πολλά χρόνια μελετώντας τους Αρχουάκο.
Περιτριγυρισμένοι από μια σχεδόν αδιαπέραστη ζούγκλα (η οποία τα τελευταία χρόνια είδες διαμάχες μεταξύ του κολομβιανού στρατού, των Farc και των παραστρατιωτικών της δεξιάς), αυτοί οι «χαμένοι» αυτόχθονες έζησαν για πέντε αιώνες σε σχεδόν πλήρη απομόνωση, προστατεύοντας το έδαφός τους από εξωτερικούς εισβολείς. Παρά την απομόνωση αυτή, επιλέγουν να τους γνωρίσει ο κόσμος για να περάσουν το μήνυμά τους.
Η πρώτη απόπειρα να μιλήσουν στους νέους αδερφούς, ήταν πριν τρεις δεκαετίες όταν είχαν ότι το ιερό κάλυμμα του χιονιού στο βουνό τους είχε αρχίσει να χάνεται. Τα αμφίβια και οι πεταλούδες εξαφανίζονταν.
Έτσι, το 1987 βγήκαν από τον κόσμο της απομόνωσης που έμεναν για αιώνες, για να μας στείλουν ένα μήνυμα. Έφτιαξαν τον οργανισμό Indígena Gonawindua Tayrona για να εκπροσωπεί την κοινότητα σε κυβερνητικό επίπεδο και κάλεσαν τον Ερέιρα να καταγράψει την προειδοποίηση των μεγάλων αδερφών: From the Heart of the World: The Elder Brothers’ Warning.
Αλλά η προειδοποίησή του ότι ο κόσμος καταστρέφεται έπεσε στο κενό. Δύο δεκαετίες αργότερα, κάλεσαν ξανά τον Ερέιρα να κάνει ένα δεύτερο ντοκιμαντέρ: το Aluna. «Έπρεπε να το κάνουν καλύτερα, καθοδηγούμενοι από το φόβο του τι θα δουν στη συνέχεια«, λέει ο Ερέιρα.
«Θέλουμε ο κόσμος να μάθει περισσότερα για τον πολιτισμό μας. Θέλουμε να μεταφέρουμε το μήνυμα ότι δεν χρειάζεται μόνο καλλιέργεια, αλλά καλλιέργεια με συνείδηση» λέει ο Ιζγκουέρντο αναφερόμενος στη βιολογική καλλιέργεια, χωρίς βλαβερά φυτοφάρμακα, σε αρμονία με τη Μητέρα Φύση.
