Οικογένεια Λυκιαρδόπουλου: Mία μεγάλη ναυτική οικογένεια της Κεφαλονιάς

Η οικογένεια Λυκιαρδόπουλου, χάρη στη συνεχή παρουσία της εδώ και περίπου δυόμιση αιώνες στην ελληνική εμπορική ναυτιλία, αποτελεί ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της εξέλιξης και προσαρμογής των εφοπλιστικών οικογενειών.

Η οικογένεια Λυκιαρδόπουλου κατάγεται από την περιοχή της Λειβαθούς στην Κεφαλονιά και συγκεκριμένα από τις Κεραμιές, έναν σημαντικό ναυτότοπο από τον οποίο προέρχονταν πολλές από τις μεγάλες ναυτικές οικογένειες του νησιού. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι και η ίδια η Κεφαλονιά υπήρξε το σπουδαιότερο ναυτιλιακό κέντρο για τα Ιόνια Νησιά κατά τον 18ο και 19ο αι.

Η πρωιμότερη αναφορά στο όνομα Λυκιαρδόπουλος χρονολογείται το έτος 1752, και αφορά στον καπετάνιο Γιάννη Λυκιαρδόπουλο. Από το 1752 έως και το 1810 εντοπίζονται συνολικά δέκα διαφορετικά ονόματα με το επώνυμο Λυκιαρδόπουλος, που δραστηριοποιούνται στις θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου, του Αιγαίου, της Κεντρικής Μεσογείου και της Αδριατικής.

Η οικογένεια Λυκιαρδόπουλου, σημαίνον μέλος του Ιόνιου Δικτύου κατά τον 19ο αι. δραστηριοποιήθηκε εμπορικά στις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Βόρειας Ευρώπης μεταφέροντας κυρίως σιτηρά.

Νικόλαος Διον. Λυκιαρδόπουλος (1866-1963) [Ναυτικά Χρονικά, αρ. 518/277, 1 Ιανουαρίου 1957]

Η παρουσία και η δράση της οικογένειας στις περιοχές της Μαύρης Θάλασσας και του Δούναβη, σχετίζεται με τη γενικότερη μετακίνηση, εγκατάσταση και δραστηριοποίηση Επτανήσιων εμπόρων στις περιοχές αυτές.

Έδρα του ομίλου Λυκιαρδόπουλου υπήρξε ο Πειραιάς, ενώ το 1892 ο όμιλος θα ανοίξει το πρώτο του ναυτιλιακό γραφείο στο Κάρντιφ και λίγα χρόνια αργότερα, το 1910, στο Λονδίνο.

Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της οικογενείας κατά τον 20ό αιώνα υπήρξε ο Νικόλαος Διον. Λυκιαρδόπουλος (1866-1963), ο οποίος ανέδειξε την οικογενειακή επιχείρηση σε έναν από τους σημαντικότερους ναυτιλιακούς ομίλους του περασμένου αιώνα. Το 1891 παντρεύτηκε την ανιψιά του Κεφαλονίτη εφοπλιστή Α.Βαλλιάνου, την Αικατερίνη Ρωσολύμου. Ο θείος της γυναίκας του χρηματοδότησε αρκετές φορές τον Ν. Λυκιαρδόπουλο για αγορά νέων ατμόπλοιων. Το 1888, την περίοδο της μεταστροφής από το ιστίο στο ατμό, μετά από χρηματοδότηση από τον Α. Βαλλιάνο, αγόρασε το πρώτο του ατμόπλοιο το «Ελένη Μήλα» και το 1896 το ατμόπλοιο «Φώτης». Ο Ν. Λυκιαρδόπουλος το 1917 πρωτοστάτησε στην ίδρυση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, ενώ διατέλεσε πρόεδρός της την περίοδο 1950-1960.

Τις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ο στόλος του ομίλου Λυκιαρδόπουλου αποτελούνταν από έξι ατμόπλοια, εκ των οποίων τα τρία νεότευκτα, κατατάσσοντας την οικογένεια στις δέκα ισχυρότερες ελληνικές εφοπλιστικές οικογένειες της περιόδου αυτής.

Παναγής και Γεράσιμος Ν. Λυκιαρδόπουλος, μαθητές στον Πειραιά. Πηγή: Νικόλαος Β. Μεταξάς, Οι Ναυτικοι Κεφαλληνίας και Ιθάκης, Ε.Μ.Ε.Ι., ΑΘήνα 2002.

Κατά την διάρκεια του Μεσοπολέμου οι γιοί του Ν. Λυκιαρδόπουλου, Παναγής (1893-1983) και Γεράσιμος (1895-1982) θα προβούν σε αγορά πλοίων τύπου Στάνταρντ, ενώ θα επεκτείνουν τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες στην Τράπεζα Πειραιώς και στη «Γενική Ασφαλιστική Εταιρεία». Ο Ν. Λυκιαρδόπουλος, έμεινε γνωστός για την επέκταση και την σωστή διαχείριση του στόλου του, μιας και ήταν ο πρώτος που επέτρεψε την μερική συμπλοιοκτησία στα ατμόπλοια του ομίλου.

Το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σηματοδότησε για τον όμιλο Λυκιαρδόπουλου την εφαρμογή νέων επιχειρηματικών πρακτικών με στροφή στην αγορά δεξαμενόπλοιων τύπου Τ2 αλλά και απόκτηση πλοίων Λίμπερτυ. Οι γιοί του Νικόλαου Λυκιαρδόπουλου, Παναγής και Γεράσιμος, ακολούθησαν ένα μεγάλο ναυπηγικό πρόγραμμα τη δεκαετία του 1950, ενώ ο όμιλος απέκτησε παρουσία πέραν του Πειραιά και του Λονδίνου, και στη Νέα Υόρκη. Ο γιός του Παναγή, ο Φώτης, έδωσε νέα ώθηση στις ναυτιλιακές επενδύσεις του ομίλου, με νέες ναυπηγήσεις δεξαμενόπλοιων (δεκατεσσάρων πλοίων χωρητικότητας 300.000 dwt) κατά το διάστημα 1950-1970. Ο όμιλος μετά τη δεκαετία του 1960 αρχίζει να χρησιμοποιεί ευρέως την ελληνική σημαία στα πλοία του στόλου του.

Πηγή φωτογραφίας: Γιάννης Θεοτοκάς – Τζελίνα Χαρλαύτη, Ευπόμπη. Ελληνικές Ναυτιλιακές Επιχειρήσεις , 1945-2000. Οργάνωση, διοίκηση και στρατηγικές, ΕΛΙΑ, Αθήνα 2004.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ιδρύθηκε στον Πειραιά η Neda Maritime Agency Co. Ltd, η οποία αντιπροσώπευε τον όμιλο Λυκιαρδόπουλου. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1990, ο όμιλος θα αποκτήσει το πρωτοπόρο για την εποχή του δεξαμενόπλοιο διπλού κύτους, VLCC «AROSA».

Η οικογένεια Λυκιαρδόπουλου, μέσω της Neda Maritime Agency Co. Ltd.  συνεχίζει επάξια ως τις μέρες μας την παρουσία της στο χώρο της εμπορικής ναυτιλίας, αποσπώντας σημαντικές διακρίσεις και βραβεύσεις διεθνούς φήμης για τις υπηρεσίες και το στόλο της.

Φωτογραφικό στιγμιότυπο από την τελετή καθέλκυσης του φορτηγού «Νικόλαος Δ. Λ.» [Ναυτικά Χρονικά, αρ. 197, 1 Μαρτίου 1939]

Απόσπασμα από τη μεταπτυχιακή εργασία της Όλγας Δ. Μαράντου, Τμήμα Ιστορίας – Ιόνιο Πανεπιστήμιο

[Ολόκληρη την εργασία της μεταπτυχιακής φοιτήτριας, Όλγας Δ. Μαράντου, μπορείτε να διαβάσετε εδώ]