Συμβολισμοί, βιβλικές παραπομπές και στιγμές από την ζωή του Ιησού «κρύβονται» στα άμφια των ιερέων.
Σε μια θρησκεία που βρίθει συμβολισμών και παραβολικών μηνυμάτων τα άμφια των λειτουργών δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση.
Συνήθως το μάτι μας «πέφτει» στα εντυπωσιακά άμφια, τα οποία σε αντίθεση με τις λαμπρές μέρες του Βυζαντίου με τους χρυσούς Σταυρούς και τα πολύτιμα πετράδια … απλά γυαλίζουν.
Τι συμβολίζουν όμως τα άμφια των κληρικών;
Η ΜΙΤΡΑ
Μοιάζει με στέμμα βασιλικό. Συνήθως κοσμείται από εικόνες των Αποστόλων ή δεσποτικών εορτών. Λέγεται πως η τελική του μορφή επηρεάστηκε την εποχή της βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Συμβολίζει το αγκάθινο στεφάνι του Ιησού.
ΤΟ ΩΜΟΦΟΡΙΟ
Οι Επίσκοποι φορούν δύο, το μικρό και το μεγάλο. Τα εναλλάσσουν ανάλογα με την στιγμή της Θ. Λειτουργίας. Το φορούν γύρω από τους ώμους τους και η παράδοση επιβάλλει να είναι πάντα λευκά.
Τα ωμοφόρια συμβολίζουν το χαμένο πρόβατο που έσωσε ο Χριστός.
Ο ΣΑΚΟΣ
Πρόκειται για άλλη μια «προίκα» από την εποχή του Βυζαντίου. Σχεδόν πανομοιότυπο ένδυμα με αυτό που φορούσε ο αυτοκράτορας, πέρασε στους Επισκόπους που μέχρι τότε φορούσαν φελώνιο.
Στις άκρες του κρέμονται δώδεκα μεταλλικά κουδούνια που συμβολίζουν το διδακτικό έργο των Επισκόπων.
Το όνομα «σάκος» είναι εξελληνισμός της εβραϊκής λέξης «σακ» που σημαίνει το ένδυμα της μετάνοιας.
Ο Σάκος όπως και τα ωμοφόρια είναι άμφια που φορούν μόνο οι Επίσκοποι.
ΤΟ ΕΠΙΓΟΝΑΤΙΟ
Ο τίτλος του έχει να κάνει με το γεγονός πως πρέπει να φοριέται ακριβώς πάνω από το δεξί γόνατο. Κοινό σε Ιερείς και Αρχιερείς. Στους Ιερείς αυτός ο ρόμβος σημαίνει πως έχει το οφίκιο του πνευματικού, ότι δηλαδή μπορεί να εξομολογεί.
Συμβολίζει τη νίκη της ζωής έναντι του θανάτου μέσω της Αναστάσεως.
ΤΟ ΣΤΙΧΑΡΙΟ
Κοινό ένδυμα για διακόνους, ιερείς και αρχιερείς. Είναι πάντα λευκό.
Συμβολίζει την αγνότητα και το φως.
ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ ΡΑΒΔΟΣ
Το σύμβολο της διοικητικής και πνευματικής εξουσίας του Επισκόπου. Καταλήγει σε έναν Σταυρό γύρω από τον οποίο πλέκονται δυο φίδια.
Αντίστοιχες ράβδους μπορούν να φέρουν και οι Ηγούμενοι εντός των μονών τους.
ΕΓΚΟΛΠΙΟ
Στρογγυλό –συνήθως- εικόνισμα που κρέμεται από τον λαιμό του αρχιερέα. Ένα ακόμη σύμβολο του αξιώματος που κατά την παράδοση είναι η απεικόνιση της αγνής καρδιάς.
ΕΠΙΜΑΝΙΚΑ
Ένα ακόμη κοινό ένδυμα που φορούν σε όλες τις βαθμίδες της ιεροσύνης.
Συμβολίζουν τις χειροπέδες που είχαν φορέσει στον Ιησού οι σταυρωτές Του αλλά και την δύναμη του Θεού όπως διαχέεται μέσα από τα χέρια των κληρικών.
ΕΠΙΤΡΑΧΗΛΙΟ
Κοινό επίσης σε ιερείς και αρχιερείς. Εξαιτίας του Σάκου φαίνεται ελάχιστα στις αρχιερατικές στολές. Συμβολίζει την χάρη του Αγίου Πνεύματος όπως διαχέεται από τον ουρανό προς την γη.
Στο πετραχήλι, όπως το λέμε όλοι, ακόμη και τα κρόσσια έχουν το δικό τους συμβολισμό.
Σύμφωνα με την παράδοση της Εκκλησίας αυτά, συμβολίζουν τις ψυχές των ανθρώπων του ποιμνίου τους, για τις οποίες είναι υπεύθυνοι και θα λογοδοτήσουν κατά την ήμερα της κρίσεως.
Αυτές είναι μόνο οι βασικές εξηγήσεις πίσω από την σημειολογία των αμφίων.
