Στη δημοσιότητα δόθηκε νωρίτερα από την Τουρκία το μνημόνιο που υπέγραψε με τη Λιβύη, το οποίο παραβιάζει την ελληνική ΑΟΖ, καθώς περιλαμβάνει 18 συντεταγμένες εκ μέρους της Άγκυρας και 18 εκ μέρους της Τρίπολη και αναλυτικούς χάρτες βάσει των οποίων καθορίζεται η ΑΟΖ μεταξύ των δύο πλευρών.
Το κείμενο του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης σχετικά με τις θαλάσσιες ζώνες περιήλθε σε γνώση της ελληνικής πλευράς, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Όπως διευκρίνιζαν οι ίδιες πηγές, αυτό δεν έγινε από την πλευρά της Λιβύης.
Κατά συνέπεια, όπως τόνιζαν, ο Λίβυος πρέσβης αναμένεται να χαρακτηριστεί μέχρι αύριο Παρασκευή persona non grata στην Αθήνα, καθώς δεν παρουσίασε το εν λόγω μνημόνιο, όπως του είχε ζητήσει ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Συνέπεια αυτού, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, είναι ότι ο πρέσβης θα πρέπει να εγκαταλείψει την Ελλάδα.
Αναφορικά με τα όσα αναφέρονται στο μνημόνιο οι ίδιες πηγές επεσήμαιναν ότι «το περιεχόμενο του κειμένου είναι αντίθετο με τις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου της θάλασσας».
Τι προβλέπει το μνημόνιο
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα κείμενα του μνημονίου που δόθηκαν στη δημοσιότητα, σε αυτό αναφέρονται τα εξής:
«Η Τουρκία και η Λιβύη, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους στους σκοπούς και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, έχοντας αποφασίσει να ορίσουν μια ακριβή και δίκαιη οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών τους στη Μεσόγειο στις οποίες οι δύο πλευρές ασκούν κυριαρχία, κυριαρχικά δικαιώματα και/ή δικαιοδοσία σε συμφωνία με τους ισχύοντες κανόνες διεθνούς δικαίου και λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές καταστάσεις αλλά και την προθυμία όλων των μερών να επιτύχουν δίκαιες και αμοιβαία αποδεκτές λύσεις στα παραπάνω θέματα μέσω εποικοδομητικών διαπραγματεύσεων και σε πνεύμα φιλικών σχέσεων, ούσες πεπεισμένες ότι αυτό το μνημόνιο κατανόησης θα συνεισφέρει στην ενδυνάμωση των σχέσεων και θα ενθαρρύνει περαιτέρω τη συνεργασία μεταξύ των μερών προς το συμφέρον των δύο αδελφών-κρατών, συμφώνησαν τα ακόλουθα:
Στο άρθρο 1 περιγράφονται οι συντεταγμένες που καθορίζουν τα όρια της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ
Σε ό,τι αφορά τη διευθέτηση διαφορών τονίζεται ότι «οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ των δύο πλευρών που προκύπτει από την ερμηνεία και την εφαρμογή αυτού του μνημονίου κατανόησης θα πρέπει να διευθετηθεί μέσω διπλωματικών διαύλων σε πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης και συνεργασίας και σε συμφωνία με το άρθρο 33 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Σε περίπτωση που υπάρχουν φυσικοί πόροι που εκτείνονται από την ΑΟΖ της μιας πλευράς στην ΑΟΖ της άλλης, οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συνεργαστούν προκειμένου να συμφωνήσουν στις λεπτομέρειες της αξιοποίησης των πόρων αυτών. Αν κάποιο από τα δύο μέρη (δηλαδή Τουρκία ή Λιβύη) έχει εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις που στοχεύουν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ με κάποιο άλλο κράτος, αυτό το μέρος πριν καταλήξει σε οριστική συμφωνία με το κράτος αυτό θα πρέπει να ειδοποιήσει και να συμβουλευτεί το άλλο μέρος».
Στο κεφάλαιο που αναφέρεται σε τροποποιήσεις ή επανεξέταση του μνημονίου αυτού επισημαίνεται ότι οποιαδήποτε πλευρά μπορεί να προτείνει τροποποίηση ή επανεξέτασή του μέσω διπλωματικών διαύλων, εάν κριθεί αναγκαίο, με εξαίρεση τα άρθρα 1 και 2. Οι τροποποιήσεις απαιτούν τη συγκατάθεση και των δύο πλευρών.
Το μνημόνιο, όπως αναφέρεται, θα τεθεί σε ισχύ την ημερομηνία που θα ληφθεί η τελευταία γραπτή ειδοποίηση με την οποία τα δύο μέρη ειδοποιούν το ένα το άλλο μέσω διπλωματικών διαύλων για την ολοκλήρωση των εσωτερικών νομικών διαδικασιών που απαιτούνται προκειμένου αυτό να εφαρμοστεί.
«Πρόκειται για κανονικότατη συμφωνία οριοθέτησης»
Μιλώντας σε εκπομπή του Σκάι για το ζήτημα ο ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής και βουλευτής της ΝΔ, Άγγελος Συρίγος, σημείωσε: “Ο όρος Μνημόνιο Συνεργασίας που υιοθετήθηκε ήταν εντελώς παραπλανητικός. Πρόκειται για κανονικότατη συμφωνία οριοθέτησης. Η Συμφωνία αγνοεί παντελώς την ύπαρξη της Ρόδου, της Κάρπαθου και της Κάσου αλλά και του Καστελόριζου και αποκόπτει παντελώς τα ελληνικά νησιά από την Ανατολή Μεσόγειο”.
Επιπλέον, ο Άγγελος Συρίγος δήλωσε ότι η συμφωνία μιλά για ευθύδικη οριοθέτηση μεταξύ των Τουρκίας-Λιβύης. Παράλληλα, όμως, βασίζεται στη μέση γραμμή, όπως ρητώς αναφέρεται στο κείμενο.
“Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση παρότι ακραία και παράνομη” τόνισε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, την οποία θα βρίσκουμε διαρκώς στα πόδια μας.
Ανέφερε επίσης ότι “ο Λίβυος Πρωθυπουργός πιθανότατα θα επικαλεστεί κατάσταση εκτάκτου ανάγκης ώστε να θέσει σε ισχύ τη συμφωνία και να μην χρειαστεί να επικυρωθεί αυτή από το Κοινοβούλιο το οποίο ο ίδιος δεν ελέγχει”.
