Εχεις πλαστεί και διαμορφωθεί ανά τους αιώνες στα χέρια πολλών. Γιατί τους άφησες, άνθρωπε; Τόσο πολύ σε τρομάζει η ευθύνη της αυτοεκτίμησης; Η εμπιστοσύνη στον ίδιο σου τον εαυτό; Μπέρδεψες την οργάνωση με την επιβολή, την αξιοκρατία με την ανισότητα, την ελεύθερη βούληση με την παραπλανητική επιλογή, διαστρέβλωσες έννοιες, έκανες τα στραβά μάτια, επαναπαύτηκες, βολεύτηκες, αδιαφόρησες, εθελοτύφλησες. Αλλοτε από φόβο, άλλοτε από άμυνα, άλλοτε από ανασφάλεια, άλλοτε από άγνοια.
Πούλησες την αξιοπρέπειά σου για 30 πλαστά αργύρια, παραδίνοντας άνευ όρων τη ζωή σου στους νταβατζήδες σου. Κι έπειτα άρχισες να παραπονιέσαι, να διαμαρτύρεσαι και να φωνάζεις στις στάσεις των λεωφορείων, στα καφενεία, στα πάρκα, στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού σου, ώστε να σε ακούσουν οι πέντε φίλοι σου και δυο-τρεις άγνωστοι είτε για να σε επιβραβεύσουν και να νιώσεις ήρωας είτε για να σε εκνευρίσουν και να νιώσεις επαναστάτης.
Τα αποτελέσματα, όμως, της εγκληματικής σου ευθυνοφοβίας, ευπιστίας, βόλεψης –όπως θέλεις πες το– ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και τα επωμίστηκαν τα παιδιά σου, τα εγγόνια σου, οι απόγονοί σου. Κάποιοι από τους νεότερους δεν θέλησαν να σου μοιάσουν, προσπάθησαν και προσπαθούν να κάνουν τη διαφορά με κάθε κόστος, αφήνοντας το σύστημα που εσύ κι οι όμοιοί σου θεμελιώσατε να τους ξερνάει στο περιθώριο με την πρώτη ευκαιρία. Κάποιοι άλλοι προσαρμόστηκαν χωρίς να μοιάσουν βρίσκοντας πολύτιμες ισορροπίες, που όμως στην πράξη ελάχιστα μπορούν πια να αλλάξουν σε ένα φύσει ανισόρροπο οικοδόμημα και κάποιοι άλλοι έγιναν σαν τα μούτρα σου, οπότε τους λουζόμαστε ακόμη.
Υπό άλλες συνθήκες, το παρόν κείμενο δεν θα είχε στόχο να επιρρίψει ευθύνες. Προσπαθώντας να κοιτάζω πάντα τη δική μου καμπούρα πριν μιλήσω για του διπλανού μου, σπάνια κατακρίνω κι ας έχω –θέλω να πιστεύω– την ικανότητα να κρίνω. Ούτε κατηχώ ούτε πατρονάρω. Κι αν σήμερα έφτασα στο σημείο γράφοντας τις σκέψεις μου να πέσω στην παγίδα όλων των παραπάνω, είναι από θυμό, αγανάκτηση, σχεδόν απελπισία. Τις ευθύνες μου δεν τις αποποιούμαι, τα λάθη μου τα πληρώνω, τα παραδέχομαι και προσπαθώ να μαθαίνω από αυτά. Ποιος είναι άλλωστε αλάνθαστος; Το θέμα είναι αν παραμένει ανεπίδεκτος. Βαρέθηκα μαζί με τα δικά μου σφάλματα να πληρώνω και τα εγκλήματα μιας ολόκληρης ανεπίδεκτης κοινωνίας, που δεν έδωσε ποτέ δεκάρα για το τι κάνουν τα μέλη της, ενώ τα μέλη της είναι η ίδια.
Σήμερα που, αποπροσανατολισμένη, κοιτάζω τον ταμπουρωμένο κόσμο γύρω μου να αναρωτιέται πότε θα περάσει κι αυτό, τρομάζω διαπιστώνοντας ξανά ότι η λογική που διαφοροποιεί το είδος μας δεν μας έχει κάνει ανώτερα όντα, αλλά σε πολλές περιπτώσεις μας μετέτρεψε απλώς σε ζώα χυδαία επικίνδυνα. Σήμερα, λοιπόν, δικαιολογείσαι αν μένεις μέσα λόγω αβεβαιότητας. Αύριο, όμως, δεν θα έχεις καμιά δικαιολογία αν, με ευκαιρία κι αφορμή όσα συμβαίνουν, οι νταβατζήδες που επιλέγεις κι ανέχεσαι εξευτελίσουν ακόμη πιο πολύ την ύπαρξή σου.
Αύριο δεν θα έχεις καμιά δικαιολογία αν κάνεις την καραντίνα, κι ό,τι συνεπάγεται αυτή, συνήθεια από κεκτημένη ταχύτητα. Αύριο δεν θα έχεις καμιά δικαιολογία αν δεν αντιδράσεις όταν διαπιστώσεις πως από τον πάτο στον οποίο είχες φτάσει πλέον είσαι στον απόπατο. Αύριο δεν θα έχεις καμιά δικαιολογία αν συνεχίσεις να το παίζεις ήρωας κι επαναστάτης στο facebook, στην κουνιάδα σου, στον γείτονα και στον κουμπάρο. Αύριο δεν θα έχεις καμιά δικαιολογία αν συνεχίσεις να στέκεσαι απέναντί μας γιατί σου μοιάζουμε, λες, μπαχαλάκηδες μπροστά στους εγκληματίες που σε βιάζουν όσο τους λες κι ευχαριστώ.
Δεν θέλω άλλο να πληρώνω τα σπασμένα σου, κόσμε. Δεν θέλω και δεν μπορώ. Πολλοί ανήσυχοι του παρελθόντος, παρίες της κανονικότητας που δεν κατάφεραν ποτέ μόνοι τους να τα βάλουν επαρκώς με τα θηρία από οργή, αγανάκτηση, τύψεις, μοναξιά, κενό, ματαιότητα, απελπισία αυτοκτόνησαν για να τους ονοματίσουν έπειτα ποιητές και να τους εκθειάσουν κατόπιν εορτής πάνω απ’ το μνήμα. Κι αναρωτιόταν ο κόσμος έπειτα «Μα γιατί ο τάδε αυτοκτόνησε; Κρίμα, σπουδαίο μυαλό».
Πώς να σας αντέξουν άραγε τα σπουδαία μυαλά, το έχετε αναρωτηθεί αυτό, κύριοι; Πώς τα έχετε στηρίξει όσο ακόμη ήταν ανάμεσά σας, πότε δώσατε σημασία στις ιδέες τους, πότε αφουγκραστήκατε τις ανησυχίες τους και πότε πήρατε στα σοβαρά τα όνειρά τους;
Μη μου μιλάτε, λοιπόν, σήμερα μέσα από τον βοθρόκοσμο που έχετε δημιουργήσει για αλληλεγγύη, υπομονή, αντοχή, ατομικές ευθύνες, συλλογικές ευθύνες και τα συναφή. Μη μου το παίζετε δυνατοί κι αισιόδοξοι με συμβουλές και τσιτάτα του τύπου «Αν αντέξουμε θα βγούμε πιο δυνατοί», «Αυτό που ζούμε είναι ένα μάθημα που θα μας κάνει να εκτιμήσουμε τη ζωή», «Είναι ώρα για ενδοσκόπηση» κ.λπ. Γελάω. Αν αντέξουμε, δεν θα βγούμε πιο δυνατοί, θα βγούμε πιο λαβωμένοι, αλλά με μνήμη χρυσόψαρου,όπως τόσα χρόνια. Τι από όλα όσα ζήσαμε ώς τώρα ή μας δίδαξε η Ιστορία μάς έγιναν μαθήματα; Πότε κάθισε ο μέσος άνθρωπος να κάνει ενδοσκόπηση, όταν η άλλη του επιλογή ήταν να κάνει την πάπια; Μας δουλεύετε ή είστε τόσο αφελείς όσοι πιστεύετε όλα τα παραπάνω;
Ποιος κόσμος θα αλλάξει και πώς; Αυτός που, ενώ η ιστορία τού δείχνει κατάμουτρα τι να μην ξανακάνει, επιλέγει να επαναλαμβάνει με περισσή ευλάβεια και τρομακτική συνέπεια κάθε παρελθοντικό λάθος; Αυτός που κάθε στοιχειώδες κεκτημένο του το ξεπουλάει για το τίποτε, ενώ κάθε αναφαίρετο υποτίθεται δικαίωμά του το έχει μετατρέψει σε Γολγοθά κι αιματηρούς αγώνες λίγων τρελών; Αυτός που προτιμάει να επιλέγει ποιος θα τον βιάζει κάθε τέσσερα χρόνια από το να παραδεχτεί πως δεν πρέπει να αφήνει κανέναν να τον βιάζει;
Αυτός που αν του τάξεις δυο χάντρες και τρεις καθρέφτες ξεχνάει ότι είσαι ο υπεύθυνος της πείνας του; Αυτός, ο προκλητικά θρασύδειλος, που θα προτιμήσει σε καιρούς κρίσης τον εκφασισμό από το να δοκιμαστεί σε κάτι καινούργιο μόνο και μόνο επειδή του φαίνεται, λέει, ουτοπικό ή τον τρομάζει; Αυτός που η αλληλεγγύη τον αγγίζει μόνο ως μόδα στα social media, ενώ όταν την ακούει ως έννοια από έναν αντιεξουσιαστή πετάει φλύκταινες και λιβανίζει να ξορκίσει το κακό σαν άλλος Μπογδάνος;
Μη μου μιλάτε, λοιπόν, για το μετά, για τα μαθήματα που πρέπει να πάρουμε, για τις αντοχές μας, για τη ζωή που θα μάθουμε να εκτιμάμε, για τα χειρότερα που περνάνε άλλοι –όπως οι άστεγοι– που κι εκείνους το σύστημά σας τους έφερε εκεί. Δεν έχετε το δικαίωμα! Αμπαρωθείτε μέσα και ονομάστε αυτό αλληλεγγύη γιατί μέχρι εκεί μπορείτε. Αμπαρωθείτε μέσα όπως κάνατε τόσα χρόνια σε πνευματικό επίπεδο, αφού τώρα έχετε και δικαιολογία πια που κανείς δεν μπορεί, βλέπεις, να αμφισβητήσει. Αμπαρωθείτε μέσα και ξεχάστε γι’ ακόμη μια φορά ότι όλα όσα ζητάνε από εσάς να θυσιάσετε εκείνοι δεν τα στερήθηκαν ποτέ τους. Αμπαρωθείτε μέσα κι ονομάστε λαϊκισμό την απαίτησή μας για ανακατανομή πλούτου. Αμπαρωθείτε μέσα και πείτε μας λαϊκιστές εμάς που δεν δεχτήκαμε ποτέ τις παραφουσκωμένες τσέπες των λίγων. Κάντε τελικά καραμελίτσα λέξεις σαν τον λαϊκισμό που σας έμαθαν οι μπαμπάδες σας οι καπιταλιστές, θέλοντας να σας κρατήσουν φρόνιμους κι υπάκουους για το καλό σας.
Αμπαρωθείτε μέσα κι αφήστε τους να σας κόψουν ακόμη και τον αέρα που αναπνέετε (μολυσμένος είναι και θα είναι εξάλλου) για να ανακάμψει μεθαύριο μια οικονομία η οποία πάλι εκείνους θα ταΐζει όσο εσείς θα ζητιανεύετε. Αμπαρωθείτε μέσα κι αφήστε εμάς τους λαϊκιστές να αναρωτιόμαστε για τη δημόσια υγεία, για το δικαίωμα όλων στα στοιχειώδη αγαθά, για τους μισθούς που θα μηδενιστούν ενώ εκείνοι που τους μηδενίζουν έχουν εκατομμύρια, για το τι αξία τέλος πάντων έχουν οι ανθρώπινες ζωές που βγάλατε στο σφυρί μαζί με τη δική μου κι άλλων σαν εμένα. Αμπαρωθείτε μέσα. Αμπαρωθείτε μέσα γιατί είμαστε όλοι τόσο αβέβαιοι για το τι συμβαίνει που κι εγώ αυτή τη στιγμή το ίδιο κάνω κι ας πνίγομαι σε σκέψεις και προβληματισμούς. Αμπαρώνομαι. Η διαφορά είναι πως δεν αμπαρώθηκα από φόβο, τρόμο, πανικό, αλλά λόγω αμφιβολιών που δεν θα αφήσω ποτέ να γίνουν συνήθεια.
Αμπαρωθείτε μέσα και μην ξεχάσετε να χειροκροτήσετε το βράδυ στο μπαλκόνι σας ο ένας τον άλλον που αφήνετε την εξουσία να σας απαξιώνει, να σας εμπαίζει, να σας ξεφτιλίζει. Αλληλοχειροκροτηθείτε και θα έχετε κάνει το χρέος σας. Και φυσικά φροντίστε όπως πάντα το αιτιολογημένο «Μένουμε σπίτι» τού σήμερα να γίνει το επαναπαυμένο «Παραμένουμε αμπαρωμένοι» τού αύριο. Αν όχι, διαψεύστε με. Πρώτη εγώ θα χαρώ. Μέχρι τότε δυστυχώς τα στατιστικά είναι σαφέστατα εναντίον σας.