Από τον Alex Bilmes
Το ραντεβού μου με την Penélope Cruz είναι στις 3.30 μ.μ. σε ένα εστιατόριο 40 λεπτά με το αυτοκίνητο βόρεια της Μαδρίτης. Το καστιλιάνικο κτίριο του 16ου αιώνα, είναι τόσο παραδοσιακό όσο ακούγεται: Ξύλινα δοκάρια στο ταβάνι, ξεθωριασμένες ταπετσαρίες στους τοίχους, σκοτεινή, θαμπή ατμόσφαιρα που θυμίζει μεσαιωνικά χρόνια και δροσερή θερμοκρασία. Ο σερβιτόρος –ψηλός, κομψός, στην πένα– έρχεται προς το μέρος μου και κρατώντας το μπλοκ παραγγελίας και το στυλό του με καλεί να τον ακολουθήσω προς τα έξω, στη φωτεινή, ζεστή και έρημη βεράντα.
Γράφει: Χριστίνα Φαραζή
Εκεί με περιμένει μια μικροκαμωμένη μελαχρινή γυναίκα που κάθεται σε ένα τραπέζι για δύο και το βλέμμα της είναι καρφωμένο στο κινητό. Φοράει ένα λεπτό μαύρο αμάνικο T-shirt, σκούρο τζην παντελόνι και φλατ παπούτσια. Ούτε γυαλιά ηλίου, ούτε τίποτα. Δίνουμε τα χέρια. Με ρωτάει αν με πειράζει να καθίσουμε έξω που είναι πιο ευχάριστα.
Μου λέει ότι έχει τζετ λαγκ και ότι επέστρεψε μόλις χθες με την οικογένειά της από το Λος Άντζελες. Εγώ, πάλι, δε βλέπω τίποτα πάνω της που να φανερώνει κάτι τέτοιο. Είναι αψεγάδιαστη. Στην αντίπερα όχθη βρέθηκε για τα γυρίσματα του δεύτερου κύκλου της σειράς American Crime Story. Ο πρώτος είχε τον τίτλο The People v. O.J. Simpson και αφορούσε την πολύκροτη δίκη του θρύλου του αμερικανικού ποδοσφαίρου. “Ο ρυθμός της τηλεόρασης είναι διαφορετικός επειδή γράφουν τόσο γρήγορα. Είναι φορές που παίρνεις τις νέες σκηνές τρεις ή τέσσερις μέρες πριν από τα γυρίσματα. Είναι ένας νέος κόσμος για μένα”.
Όταν τη ρώτησα αν αισθάνεται ότι οι σκηνοθέτες του Χόλιγουντ στα πρώτα χρόνια της καριέρας της στις ΗΠΑ δεν ήξεραν πώς να την “εκμεταλλευτούν” σωστά λόγω της ομορφιάς και της προφοράς της, που ήταν τόσο εξωτική για τα αγγλόφωνα μάτια και αφτιά, εκείνη με παρεξήγησε. “Με εκμεταλλεύτηκαν;”. “Όχι”, της λέω, “σε καμία περίπτωση δεν εννοώ αυτό”. Θέλω να πω ότι δεν ήξεραν πώς να διαχειριστούν σωστά τα ταλέντα σου, μιας και στις ευρωπαϊκές ταινίες οι ρόλοι σου ήταν πολύπλευροι, ενώ στις αμερικανικές ήταν ως επί το πλείστον της Λατίνας θεάς που έκανε τον πρωταγωνιστή να μοιάζει ανήμπορος μπροστά της. Κι αυτό είναι κάτι που έχει παραδεχτεί ακόμη και ο Pedro Almodóvar, ο συμπατριώτης και καλός συνεργάτης της.
Η Cruz ήταν μόλις 18 όταν πολλοί από εμάς την είδαν για πρώτη φορά στο σινεμά στην ισπανική ερωτική κομεντί Jamón, Jamón. Ήταν πανέμορφη, αλλά ακόμη κοριτσάκι, δεν είχε γίνει γυναίκα. Σήμερα είναι γυναίκα. Είναι πάνω από 40 ετών και φυσικά δεν είναι ίδια με 25 χρόνια πριν –ποιος είναι εξάλλου;–, έχει διατηρήσει όμως τη λάμψη, τη γοητεία και τη μελαχρινή της κόμη. Αν και χωρίς ίχνος μακιγιάζ στο πρόσωπό της, η ομορφιά της είναι εκθαμβωτική.
Προσωπικά πασχίζω για το αντίθετο: Να μην την κοιτάζω τόσο έντονα όλη την ώρα.
Ο Woody Allen, που την έχει σκηνοθετήσει δύο φορές, η μία ήταν στο Vicky Cristina Barcelona (2008), για το οποίο απέσπασε Όσκαρ Β’ Γυναικείου, είπε κάποτε ότι η ομορφιά της Cruz είναι σαρωτική, σε τέτοιο βαθμό που έχει πιάσει τον εαυτό του να αδυνατεί να την κοιτάξει στα μάτια. Προσωπικά πασχίζω για το αντίθετο: Να μην την κοιτάζω τόσο έντονα όλη την ώρα.
Δε μοιάζει με την κοπέλα της διπλανής πόρτας, αν και μεγάλωσε ακριβώς στον από κάτω δρόμο από αυτόν του εστιατορίου. Κι ενώ έχει ζήσει στη Νέα Υόρκη και στο Λος Άντζελες και έχει περάσει μήνες ολόκληρους σε κινηματογραφικά στούντιο σε όλο τον κόσμο, εδώ είναι το σπίτι της. “Είμαι Ισπανίδα. Αγαπώ την πόλη μου, τη χώρα μου, το φαγητό, την κουλτούρα. Εδώ είναι η μητέρα μου, η αδελφή μου. Η οικογένειά μου είναι η πυξίδα μου κι αυτό είναι κάτι που έχουν στο αίμα τους όλοι οι Ισπανοί. Επίσης, ο τρόπος που μιλάμε εμείς εδώ είναι ιδιαίτερος. Μιλάμε όλοι μαζί, ταυτόχρονα. Το λατρεύω!”.
Η άνοδος
“Κανείς γύρω μου δεν είχε μια δουλειά σχετική με τις τέχνες, τη μουσική ή κάτι τέτοιο, τέλος πάντων” εξηγεί. “Τα όνειρά μου ήταν πολύ πιο ταπεινά, αλλά μεγάλα. Για παράδειγμα, να γίνω ανεξάρτητη όταν μεγαλώσω και να έχω μια δουλειά που θα μου αρέσει, είτε αυτή είναι της χορεύτριας είτε της ηθοποιού. Αυτό ήταν το όνειρό μου. Αν κάποιος μου έδειχνε τότε μια φωτογραφία μ’ εμένα και ένα Όσκαρ στο χέρι, θα ήταν σαν να μου έλεγε ότι θα ταξιδέψω στο φεγγάρι”.
Το γυμνό δεν την τρόμαξε; “Πώς δε με τρόμαξε… Από τη μία, έτρεμα γι’ αυτές τις σκηνές, από την άλλη, σκεφτόμουν ότι έχω μια ηρωίδα με χαρακτήρα και στυλ, ένα σενάριο πολύ καλό και μια ομάδα αξιόλογων συνεργατών στο πλευρό μου, που είχαν επίγνωση ότι ήμουν μόλις 18.
Το μπαμ στην καριέρα της έγινε με το Jamón, Jamón του Bigas Luna, μια ταινία για την οποία, όπως έχουν γράψει χαρακτηριστικά, “οι γυναίκες τρώνε τους άντρες και οι άντρες τρώνε χαμόν”. Ο ρόλος της ήταν εκείνος της Silvia, μιας νεαρής κοκέτας, τα στήθη της οποίας έλεγαν ότι είχαν γεύση χαμόν. Η ερμηνεία της της χάρισε την πρώτη από τις πολλές υποψηφιότητες που ακολούθησαν για το βραβείο Goya, το αντίστοιχο του Όσκαρ, ενώ έγινε η αφορμή για να γνωρίσει το μετέπειτα σύζυγό της, τον εξαιρετικά χαρισματικό ηθοποιό Javier Bardem. Δεν τον παντρεύτηκε τότε, αλλά 18 χρόνια μετά, το 2010. Στο Jamón, Jamón ο Bardem υποδυόταν έναν ντόπιο γόη για χάρη του οποίου η Silvia χώρισε το πλούσιο αγόρι της. Στα 95 λεπτά της δραματικής κομεντί το μελλοντικό πρώτο ζευγάρι του ισπανικού κινηματογράφου μοιράστηκε μια σειρά αισθησιακών σκηνών.
Το γυμνό δεν την τρόμαξε; “Πώς δε με τρόμαξε… Από τη μία, έτρεμα γι’ αυτές τις σκηνές, από την άλλη, σκεφτόμουν ότι έχω μια ηρωίδα με χαρακτήρα και στυλ, ένα σενάριο πολύ καλό και μια ομάδα αξιόλογων συνεργατών στο πλευρό μου, που είχαν επίγνωση ότι ήμουν μόλις 18. Θυμάμαι την τελευταία μέρα των γυρισμάτων, έκλαιγα και αναρωτιόμουν: “Κι αν δεν παίξω ποτέ ξανά σε ταινία;”. Ήμουν απογοητευμένη. “Ένας Θεός ξέρει πότε θα ξαναδώ αυτούς τους ανθρώπους” σκεφτόμουν, συμπεριλαμβανομένου του Javier”.
Στα 19 της μετακόμισε στη Νέα Υόρκη για να σπουδάσει. Ζούσε στο Γκρίνουιτς Βίλατζ, στην οδό Κρίστοφερ, με ένα σωρό Ισπανούς φίλους της. Όλοι μαζί μάθαιναν αγγλικά και απολάμβαναν το ότι βρίσκονταν μακριά από το σπίτι τους, σε μια ξένη πόλη. “Ερωτεύτηκα αμέσως τη Νέα Υόρκη με τον πιο τρελό τρόπο. Ήμουν πολύ χαρούμενη, αλλά συνεχώς επέστρεφα στην Ισπανία για ταινίες. Όταν όμως προσέλαβα έναν ατζέντη στο Λος Άντζελες και άρχισε να με στέλνει σε οντισιόν, τότε συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να πάρω μια απόφαση”. Κάπου εκεί ο χορός τελείωσε για εκείνη.
Ένα sex symbol γεννιέται
“Έχει φοβερό τρόπο να συνδυάζει το σθένος και τη δύναμη με την τρωτότητα και την ευαισθησία”
Το πρώτο τηλεφώνημα από τον Pedro Almodóvar, το δημιουργό που θα γινόταν γι’ αυτήν ό,τι ο von Sternberg για την Dietrich ή ο Bergman για την Ullmann, έγινε μετά τις πρώτες επιτυχίες της, όταν ακόμα ήταν έφηβη. Βρισκόταν στο σπίτι. Κάποιος άλλος σήκωσε το τηλέφωνο. “Για μερικά δευτερόλεπτα νόμισα ότι ήταν φάρσα. Όλοι ήξεραν ότι είχα εμμονή μαζί του. Πήγα να λιποθυμήσω όταν μου είπε: “Σας καλώ για να σας συγχαρώ για τις παραστάσεις σας”. Σκέφτηκα: “Αποκλείεται, δεν είναι δυνατόν”. Αυτό που ονειρευόμουν –και δεν ήταν κάτι μικρό– μόλις είχε γίνει πραγματικότητα”.
Πέρασε από οντισιόν για την Κίκα του Almodóvar το 1993, αλλά εκείνος αισθάνθηκε ότι ήταν πολύ νέα για το ρόλο. “Μου είπε: “Μην αγχώνεσαι, θα γράψω μια ταινία που θα σου ταιριάζει γάντι”“. Πέρασε ακόμη ένα κάστινγκ από την Καυτή σάρκα (1997). Και πάλι ήθελε κάποια μεγαλύτερη. Τελικά, μέχρι σήμερα έχει γυρίσει με τον Almodóvar συνολικά πέντε ταινίες. Στο μελόδραμα Όλα για τη μητέρα μου (1999) παίζει την αδελφή Ρόζα, μια νεαρή καλόγρια στις φτωχογειτονιές της Βαρκελώνης που μένει έγκυος και κολλάει AIDS. “Ήταν ένας μυστήριος ρόλος”, είχε δηλώσει ο Almodóvar, “ένας σκληρός χαρακτήρας για να αποδοθεί ρεαλιστικά. Όμως εκείνη έχει φοβερό τρόπο να συνδυάζει το σθένος και τη δύναμη με την τρωτότητα και την ευαισθησία“.
Ο Almodovar μου είχε αποκαλύψει ότι στις σημειώσεις του σεναρίου έγραφε για εκείνη: “Ίσως το πιο εντυπωσιακό μπούστο στον παγκόσμιο κινηματογράφο”.
Την πρώτη της υποψηφιότητα για Όσκαρ την κέρδισε το 2006 με το Γύρνα πίσω, ωστόσο ήταν η Helen Mirren με την ερμηνεία της στη Βασίλισσα που απέσπασε τελικά το χρυσό αγαλματίδιο. Σύμφωνα με τον Almodóvar, αυτός ήταν ο ρόλος που της ταίριαζε γάντι. Ήταν ένα ερωτικό γράμμα αποκλειστικά για εκείνη και ένας ύμνος για τη δύναμη και την ομορφιά των γυναικών της εργατικής τάξης στην Ισπανία.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι με την ταινία αυτή ο Almodóvar την έκανε sex symbol αποθεώνοντας τις καμπύλες, τα καλλίγραμμα πόδια, τους ώμους και το πληθωρικό στήθος της. Μου είχε αποκαλύψει ότι στις σημειώσεις του σεναρίου έγραφε για εκείνη: “Ίσως το πιο εντυπωσιακό μπούστο στον παγκόσμιο κινηματογράφο“. Και το απέδειξε με τη χαρακτηριστική σκηνή με την Cruz στην κουζίνα και την κάμερα να την τραβάει από ψηλά σαν να θέλει να κάνει βουτιά στο αβυσσαλέο ντεκολτέ της.
Ευτυχώς για εκείνη, όταν τα αγγλικά της βελτιώθηκαν, ήρθαν καλύτεροι αμερικανικοί ρόλοι σε σχέση με τις πρώτες της ταινίες που δεν είχαν την επιτυχία που περίμεν. Μου υπενθυμίζει την Ελεγεία ενός έρωτα, την κινηματογραφική προσαρμογή του βιβλίου Το ζώο που ξεψυχά του Philip Roth, και το Εννέα, ένα μιούζικαλ για το οποίο έλαβε την τρίτη υποψηφιότητά της για Όσκαρ, εμπνευσμένο από μία από τις αγαπημένες ταινίες της, το 8½ του Federico Fellini. Στο πλευρό του Daniel Day-Lewis, που κρατούσε το ρόλο που είχε και ο Marcello Mastroianni, του μαέστρου που προσπαθεί να κάνει μια ταινία και να τα βγάλει πέρα με τις πολλές γυναίκες της ζωής του, ήταν Nicole Kidman ως πρωταγωνίστριά του, η Marion Cotillard ως σύζυγός του, η Sophia Loren ως μητέρα του και η Penélope Cruz ως ερωμένη του (“Θα είμαι εδώ”, του έλεγε στην ταινία, “να σε περιμένω με τα πόδια μου ανοιχτά”).
Όπως σχεδόν κάθε ηθοποιός που μετράει τα ίδια περίπου χρόνια πορείας στο χώρο, έτσι κι εκείνη έχει πρωταγωνιστήσει σε εμπορικές παραγωγές χωρίς περιεχόμενο –Sex and the City 2, Zoolander 2. “Ο ορισμός της επιτυχίας για μένα είναι να μαθαίνω πράγματα από τα φιλμ που γυρίζω και να νιώθω υπερήφανη. Υπάρχουν ταινίες για τις οποίες είμαι πραγματικά υπερήφανη, όπως το Ma ma” λέει αναφερόμενη στην ταινία του 2015 στην οποία παίζει μια γυναίκα που πάσχει από καρκίνο του μαστού. “Έκανα την παραγωγή, αλλά λίγοι το γνωρίζουν. Ακόμη λιγότεροι είδαν το “Ma ma”. Αυτό σημαίνει ότι δεν είμαι υπερήφανη; Φυσικά όχι κι ας μην έγινε τεράστια επιτυχία στο box office κι ας μην πήρε καλές κριτικές. Γιατί πραγματικά αυτό που μου αρέσει είναι η υποκριτική κι αυτό δεν έχει αλλάξει από το ξεκίνημά μου μέχρι σήμερα”.
Η υποκριτική
Τι είναι αυτό που αγαπά στην υποκριτική; “Με ενθουσιάζει η ανθρώπινη συμπεριφορά, από το πώς οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους μέχρι το πώς λύνουν τις διαφορές ή τις συγκρούσεις τους. Κι αυτό είναι τόσο συναρπαστικό, που σε κάνει να νιώθεις ζωντανός και κάθε χρόνο λιγάκι πιο σοφός. Δεν έχει σημασία αν είσαι διάσημος κι αν περπατάς στο δρόμο και όλοι σε κοιτάζουν. Εσύ πρέπει να συνεχίσεις να είσαι ο παρατηρητής. Διαφορετικά, ως ηθοποιός έχεις πεθάνει”.
Η Cruz πάντως είναι διάσημη εδώ και περίπου 25 χρόνια. Στην Ισπανία τη λατρεύουν σαν θεά. Είναι η μόνη γυναίκα ηθοποιός της χώρας που έχει κερδίσει Όσκαρ και ο σύζυγός της ο μόνος άντρας ηθοποιός που το έχει καταφέρει επίσης. Αν εξαιρέσεις τους άσους της Ρεάλ Μαδρίτης και της Μπαρτσελόνα και ίσως τον Rafa Nadal, το αμέσως επόμενο όνομα στη λίστα με τους Ισπανούς που είναι γνωστοί εκτός ισπανικών συνόρων είναι αναμφίβολα το δικό της.
Η διασημότητα
Η ζωή της στη Μαδρίτη είναι λιγότερο οριοθετημένη απ’ ό,τι στις ΗΠΑ, όπου οι παπαράτσι δεν αφήνουν την ίδια και την οικογένειά της σε ησυχία. Στην Ισπανία “πηγαίνω στο σουπερμάρκετ, περπατάω στο δρόμο, πηγαίνω όπου θέλω και κανείς δε με ενοχλεί. Κανείς δε θέλει να εισβάλει στην προσωπική μου ζωή. Γι’ αυτό προτιμώ να ζω και να μεγαλώνω τα παιδιά μου εδώ. Αγαπώ το Λος Άντζελες, τη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, αλλά εδώ όλα είναι πιο εύκολα, πιο φυσιολογικά”.
“Ξέρω πώς είναι να περπατάς στο δρόμο –ήμουν 17 ή 18– και μέσα σε πέντε λεπτά να ακούς “Σ’ αγαπώ!” και αμέσως μετά “Σκύλα!” και να κοιτάς τον μπαμπά σου και να σκέφτεσαι “Μάλλον έτσι είναι η ζωή όταν είσαι διάσημος””
Κι αν ξαφνικά έπαυε να είναι διάσημη, θα της έλειπε η αναγνωρισιμότητα; “Δεν ξέρω… Το έχω αναρωτηθεί κι εγώ αυτό. Κάποτε αποζητούσα διακαώς το να γίνω διάσημη. Σήμερα δε μου αρέσει καθόλου η ιδέα και προσπαθώ να συμβιβαστώ λέγοντας στον εαυτό μου: “Εντάξει, είναι μέρος της δουλειάς μου””. Νιώθει όμως τυχερή, μιας και, όπως μου λέει, έγινε διάσημη “πριν από την έλευση του Διαδικτύου, πριν καν κυκλοφορήσουν τα κινητά τηλέφωνα, τότε που ακόμη δε στέλναμε SMS, ούτε είχαμε προφίλ στα social media”. Ωστόσο, δεν μπόρεσε να ξεφύγει από την ανεπιθύμητη προσοχή. “Ξέρω πώς είναι να περπατάς στο δρόμο –ήμουν 17 ή 18– και μέσα σε πέντε λεπτά να ακούς “Σ’ αγαπώ!” και αμέσως μετά “Σκύλα!” και να κοιτάς τον μπαμπά σου και να σκέφτεσαι “Μάλλον έτσι είναι η ζωή όταν είσαι διάσημος””.
Από: Esquire UK
