Ακόμη έναν μήνα υπομονή θα πρέπει να κάνουν όσοι επιθυμούν να γευματίσουν σε κάποιο εστιατόριο ή να απολαύσουν τον καφέ τους στο αγαπημένο τους στέκι. Και αυτά υπό προϋποθέσεις, καθώς τα μέτρα που έχει ανακοινώσει, μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση είναι αρκετά περιοριστικά προκειμένου να μην πάει χαμένος όλος ο αγώνας που έχουμε δώσει μέχρι σήμερα όλοι μας για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.
Γράφει η Ελπίδα Πιτάκη
Μια εμπειρία σίγουρα κατά πολύ διαφορετική από την προ-κορονοϊού εποχή, η οποία θα σηματοδοτήσει και την νέα πραγματικότητα στην οποία καλούμαστε όλοι να προσαρμοστούμε μετά το lockdown.
Τα καταστήματα εστίασης, λοιπόν, αναμένεται να ανοίξουν την 1η Ιουνίου, κι αυτό μόνο για όσες επιχειρήσεις διαθέτουν τραπεζάκια έξω. Σε δεύτερο στάδιο εξετάζεται η λειτουργία όσων δεν διαθέτουν εξωτερικούς χώρους από τον Ιούλιο.
Οι βασικές προϋποθέσεις για να λειτουργήσουν τα εστιατόρια και οι καφετέριες είναι η εφαρμογή της ελάχιστης απόστασης των δύο μέτρων μεταξύ των τραπεζοκαθισμάτων και η υποχρεωτική χρήση μάσκας και γαντιών από όλο το προσωπικό, καθώς και η χρήση αντισηπτικού. Επίσης, θα εφαρμοστεί μέγιστος αριθμός πελατών ανά τετραγωνικό με έναν πελάτη ανά 3 τ.μ., ενώ οι παρέες σε κάθε τραπέζι δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν τον αριθμό των 4 ατόμων.
Την άποψή του επί των μέτρων εξέφρασε στο newsbeast.gr ο κύριος Γιώργος Καβακλής, συνιδιοκτήτης των μπαρ Spoiled στη Δάφνη και Barro Negro στην Πλατεία Καρύτση, ο οποίος θεωρεί ότι «το πιο σωστό θα ήταν ο αριθμός των ανθρώπων που θα μπορούμε να εξυπηρετήσουμε να υπολογίζεται από τα τετραγωνικά του χώρου (εσωτερικού- εξωτερικού) και όχι από τις αποστάσεις μεταξύ των τραπεζιών πράγμα που θεωρώ πρακτικά αδύνατο να συμβεί».
Προβληματισμός και στάση αναμονής από τους επιχειρηματίες
Προβληματισμένοι εμφανίζονται, ωστόσο, οι περισσότεροι επιχειρηματίες του χώρου, οι οποίοι ήδη σημειώνουν μεγάλη πτώση στους τζίρους τους, κρατώντας στάση αναμονής για το τι μέλλει γενέσθαι, σύμφωνα πάντα και με τις επιπλέον ανακοινώσεις και τις διευκρινίσεις της κυβέρνησης που αναμένονται μέχρι την 1η Ιουνίου.
Από την πλευρά του ο κύριος Νίκος Χατζηανδρέας, ιδιοκτήτης του all day The Bar Lab στην Αρετσού και του all day Marvel στον πεζόδρομο της Καλαμαριάς στη Θεσσαλονίκη, βλέπει πολύ δύσκολη την επόμενη ημέρα για τον κλάδο. Όπως μας τονίζει χαρακτηριστικά «ο κλάδος της εστίασης και της διασκέδασης τα τελευταία χρόνια έχει πληγεί σφόδρα, με την πανδημία του κορονοϊού να αποτελεί το κερασάκι στην τούρτα. Το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων είναι πολύ μεγάλο, ενώ δεν διαφαίνεται από πουθενά καμία ουσιαστική βοήθεια. Πώς θα μπορέσουμε να συντηρήσουμε μία επιχείρηση με 20 άτομα προσωπικό με το 50% των τραπεζιών, και μάλιστα μόνο εκείνων στον εξωτερικό χώρο;».
Με τον τζίρο αισθητά πεσμένο και το κόστος της καθημερινότητας επιβαρυμένο και με τα επιπλέον μέτρα που πρέπει να πάρουν οι επιχειρηματίες όπως αγορά μασκών για το προσωπικό, αντισηπτικά για τους ίδιους και τους πελάτες σε διάφορους χώρους, επιπλέον μέθοδοι υγιεινής στις τουαλέτες, ειδικά πανιά και απορρυπαντικά για την καθαριότητα των τραπεζιών με κάθε αλλαγή πελάτη κ.α. ο κύριος Χατζηανδρέας επισημαίνει ότι «τα έξοδα τρέχουν, αλλά δεν γίνεται κανένας λόγος από πλευράς δήμου για μείωση δημοτικών τελών ή την μη πληρωμή του ενοικίου για τα τραπεζοκαθίσματα στους εξωτερικούς χώρους για τους τρεις μήνες που παραμείναμε κλειστοί» ενώ, ελπίζει, σε μια πιο γενναία ρύθμιση αναφορικά με την καταβολή του μειωμένου ενοικίου με παράταση του μέτρου έως και το τέλος του χρόνου.
Δυσοίωνες βλέπει τις προβλέψεις για το μέλλον της εστίασης γενικότερα ο κύριος Καβακλής. Σύμφωνα με τον ίδιο «κλειδί για την κάθε επιχείρηση θα αποδειχθούν τα γρήγορα αντανακλαστικά που θα δείξει σε μία αγορά που θα αλλάξει για μεγάλο χρονικό διάστημα τελείως τον τρόπο που προσφέρει την υπηρεσία της. Επίσης τα μέτρα στήριξης και η κατανόηση της πολιτείας απέναντι σε έναν κλάδο ο οποίος έχει στηθεί και αναπτυχθεί υπό πολύ διαφορετικές συνθήκες».
Πιθανότητα κλειστών καταστημάτων βλέπουν οι ιδιοκτήτες
Κάποιοι από αυτούς, ωστόσο, αντιμετωπίζουν ακόμη σημαντικότερα προβλήματα, σκεπτόμενοι το ενδεχόμενο να μην λειτουργήσουν καθόλου τις επιχειρήσεις τους, καθώς τα περιοριστικά μέτρα που θέτει η κυβέρνηση δεν τους αφήνουν άλλα περιθώρια. Ο κύριος Τάσος Χέλμης, ιδιοκτήτης του eatery & coffee Zaf και του ιταλικού εστιατορίου School Pizza Bar στην Πλατεία Αγίας Ειρήνης στην καρδιά της Αθήνας, είναι ένας από αυτούς.
Όπως χαρακτηριστικά μας δήλωσε «εμείς που δραστηριοποιούμαστε στο κέντρο έχουμε μεγάλο χωροταξικό περιορισμό με την απόσταση που έχουν θέσει ως ελάχιστη μεταξύ των τραπεζοκαθισμάτων. Βάσει των μέχρι στιγμής ανακοινώσεων της κυβέρνησης, λοιπόν, εξετάζω πολύ σοβαρά το ενδεχόμενο να μην επαναλειτουργήσω τις επιχειρήσεις μου την 1η Ιουνίου. Ήδη διαθέτω ελάχιστα τραπέζια στον εξωτερικό τους χώρο και με τους αυστηρούς περιορισμούς ο μέγιστος αριθμός που αντιστοιχεί σε κάθε επιχείρηση μου είναι τα τέσσερα τραπέζια. Με τόσους λίγους πελάτες πώς θα καταφέρω να πληρώσω το προσωπικό, το ενοίκιο, το ρεύμα μου; Δεν βγαίνουν τα έξοδα, τουλάχιστον όχι για εμένα. Μπορεί για άλλες επιχειρήσεις όπως αυτές που βρίσκονται ακριβώς πάνω στην πλατεία Αγίας Ειρήνης που διαθέτουν μεγαλύτερους εξωτερικούς χώρους η κατάσταση να είναι πιο ευνοϊκή».
Το ίδιο σενάριο εξετάζουν και επιχειρηματίες από γνωστό ψαροεστιατόριο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, υποστηρίζοντας την άποψη ότι «τα μέτρα με την υποχρεωτική απόσταση των δύο μέτρων μεταξύ των τραπεζιών και του ενός ατόμου ανά 3 τ.μ. δεν είναι βιώσιμα για εκατοντάδες επιχειρήσεις που δεν διαθέτουν μεγάλο εξωτερικό χώρο».
Οι ίδιοι, μάλιστα, επισημαίνουν ακόμη ένα πρόβλημα που θα προκύψει στην περίπτωση που κάποιες επιχειρήσεις αποφασίσουν να μην λειτουργήσουν: «Από την 1η Ιουνίου το κράτος μας θεωρεί ανοιχτές επιχειρήσεις, ακόμη κι εμάς που θα αποφασίσουμε να μην ανοίξουμε. Κάτι που σημαίνει ότι οι υποχρεώσεις μας απέναντί του θα συνεχίσουν να τρέχουν».
Εν αναμονή των μελλοντικών ανακοινώσεων βρίσκονται οι περισσότεροι από τους επαγγελματίες του χώρου της εστίασης, καθώς υπάρχουν πολλές εκδοχές που πρέπει να διευκρινιστούν για να αποφασίσουν από πλευράς τους και οι ίδιοι τι θα κάνουν.
«Αναμένουμε την απόφαση του δημάρχου Αθηναίων σχετικά με τα έξτρα τετραγωνικά χωρίς επιπλέον χρέωση που είναι υπό συζήτηση να δοθούν στα μαγαζιά του κέντρου», εξηγεί ο κύριος Χέλμης συμπληρώνοντας ότι «επιπλέον είμαστε εν αναμονή και των νέων ανακοινώσεων τις επόμενες ημέρες για το αν θα επιμυκηνθεί η διάρκεια μέτρων και για τον Ιούνιο, όπως η επιδότηση της μισθοδοσίας για να καταφέρουμε να διατηρήσουμε τις υπάρχουσες θέσεις εργασίας».
Πίθανη η απώλεια θέσεων εργασίας
Ωστόσο, από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Σωματείου Καταστημάτων- Καταναλωτών Εστίασης & Διασκέδασης, Γιώργος Ζουριδάκης, είχε ξεκαθαρίσει λίγες ημέρες πριν στο newsbeast.gr ότι σίγουρα θα υπάρξουν επιπτώσεις και στο προσωπικό των επιχειρήσεων.
Πιο συγκεκριμένα είχε επισημάνει ότι «τα νέα μέτρα σαφώς και θα επηρεάσουν το προσωπικό των επιχειρήσεων. Θα υπάρξουν μειώσεις κάτι το οποίο προμηνύει πως πολλοί συμπολίτες μας θα οδηγηθούν στην ανεργία. Ακόμη και σε πολύ μικρές επιχειρήσεις εστίασης δουλεύουν τουλάχιστον πέντε άτομα. Στις μεγάλες μπορεί να βλέπουμε γύρω στα 15 με 20 άτομα αλλά αυτός ο αριθμός είναι απλά η εικόνα που έχουμε εμείς καθώς στην ουσία τα άτομα είναι επί τρία. Υπάρχουν εργαζόμενοι που δεν βλέπουμε, καθαρίζουν το μαγαζί ή βρίσκονται στην κουζίνα. Σε αυτές τις επιχειρήσεις το πλήγμα θα είναι ακόμη μεγαλύτερο».
Πρόβλημα που θα ζητά επίλυση και η μη συμμόρφωση των πελατών με τους νέους κανόνες
Ακόμη ένα πρόβλημα που ανακύπτει με την λειτουργία των επιχειρήσεων και τα περιοριστικά μέτρα είναι και το κατά πόσο είναι πρόθυμη μία μερίδα πελατών να προσαρμοστούν και να υπακούσουν σε αυτά. «Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα είναι λίγοι εκείνοι που δεν θα μπορούν να προσαρμοστούν στους περιορισμούς. Θα υπάρχει ένταση με τους πελάτες, όπως συνέβη και με το θέμα του τσιγάρου», επισημαίνει ο κύριος Χέλμης, ενώ ο κύριος Χατζηανδρέας κάνει λόγο για μια πολύ δύσκολη εξίσωση, θεωρώντας παράδοξο το γεγονός ότι μια πενταμελής οικογένεια θα κληθεί να γευματίσει σε δύο διαφορετικά τραπέζια.
Από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΚΕΔΙ εκτιμά ότι «η εικόνα των ελέγχων θα είναι ανάλογη με αυτή που είδαμε το πρώτο διάστημα εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου. Κλιμάκια θα πραγματοποιούν συνεχείς ελέγχους έτσι ώστε να διαπιστώσουν εάν οι επιχειρηματίες αλλά και οι καταναλωτές πειθαρχούν στις υποδείξεις της Πολιτείας και στις οδηγίες της κυβέρνησης».
Αλλαγή φιλοσοφίας στον μέχρι πρότινος τρόπο διασκέδασης
Στροφή 180 μοιρών προβλέπει ο κύριος Χατζηανδρέας στον τρόπο διασκέδασης των Ελλήνων, καθώς με τον τρόπο που έχει διαμορφωθεί η νέα πραγματικότητα η διασκέδαση όπως την ξέραμε δεν θα υπάρχει πια, τουλάχιστον για τον πρώτο καιρό. «Εμείς είμαστε διασκεδαστές, ο κόσμος έρχεται στα μαγαζιά μας για να διασκεδάσει ανέμελος και αντ’ αυτού καλούμαστε να τους παρέχουμε ένα αμήχανο και αποστειρωμένο περιβάλλον. Επιπλέον, με την μουσική να μην επιτρέπεται στους εξωτερικούς χώρους, ο ρόλος του dj σε ένα καφέ- μπαρ, πλέον φαίνεται να είναι περιττός, οπότε εύλογα θα σκεφτεί κάποιος για ποιον λόγο να βγει έξω, εφόσον αυτά που μέχρι πρότινος απολάμβανε, πλέον δεν υφίστανται σαν πραγματικότητα».
Στο τραπέζι έχουν πέσει και σενάρια για αλλαγή στον τρόπο σερβιρίσματος των κοκτέιλ όπως για παράδειγμα να σερβίρονται σε κλειστά μπουκάλια για μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας από πλευράς πελατών. «Αυτό το κάνουμε όχι μόνο για να νιώθουν ασφαλείς οι πελάτες, αλλά για να μπορούμε να δουλέψουμε κι εμείς με την νέα πραγματικότητα που θα διαμορφωθεί», εξηγεί ο κύριος Χατζηανδρέας.
Από την πλευρά τους οι ιδιοκτήτες του ψαροεστιατορίου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης είναι σχεδόν αποφασισμένοι ότι στην περίπτωση που τελικά λειτουργήσουν το μενού θα προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, με τις προτάσεις του να είναι πολύ πιο συγκεκριμένες και λιγότερες, από την στιγμή που θα μπορούν να εξυπηρετήσουν μόλις 5 άτομα τη φορά στον εξωτερικό τους χώρο.
Στις αλλαγές που επιφέρει στον τρόπο διασκέδασης και πιο συγκεκριμένα στη νυχτερινή ζωή η νέα πραγματικότητα αναφέρθηκε ο κύριος Καβακλής τονίζοντας ότι «σε κάθε περίπτωση η κοινωνική επαφή και συναναστροφή πρέπει να παραμείνει όχι μόνο για την ύπαρξη των μπαρ, αλλά γιατί αποτελεί βασική ανθρώπινη ανάγκη. Ξεπερνώντας τους αρχικούς μας φόβους (που είναι πολύ λογικό να υπάρχουν) θα καταφέρουμε να επικοινωνήσουμε και να αλληλεπιδράσουμε. Πρέπει να αποφύγουμε την ολοένα και μεγαλύτερη ψηφιοποίηση της κοινωνικότητας των ανθρώπων και τα μπαρ παίζουν σε αυτό το κομμάτι πολύ σημαντικό ρόλο».
Σε αυτό που ελπίζουν όλοι είναι ότι τα μέτρα θα εξετάζονται σταδιακά και αναλόγως την επικαιρότητα και τις εξελίξεις θα αναθεωρούνται, πράγμα που σημαίνει ότι αν η εξέλιξη του ιού πάει καλά υπάρχει και η δυνατότητα να επιστρέψουν στην πλήρη λειτουργία τους πιο άμεσα απ’ ό,τι περιμένανε.
