Η έκθεση υπογραμμίζει ότι άμεσα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να λάβει μέτρα χρηματοδοτικής στήριξης του ευρωπαϊκού τουρισμού, να υιοθετήσει κοινούς κανόνες για ασφαλή ταξίδια και να ενισχύει τις πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη του έξυπνου τουρισμού.
Λαμβάνοντας υπόψη τη διεθνή συγκυρία και τις σοβαρές επιπτώσεις της τρέχουσας επιδημιολογικής κρίσης στον τουριστικό και ταξιδιωτικό κλάδο, η παρούσα έκθεση πρωτοβουλίας έχει ως στόχο να επικεντρωθεί σε τέσσερις κατευθυντήριες γραμμές, που θα καθιστούν δυνατή:
- Την αποκατάσταση του κλάδου μέσω σχεδίων για την αντιμετώπιση της πανδημίας
- Την επανεστίαση της πολιτικής διακυβέρνησης εντός του πλαισίου της Ένωσης
- Την ενίσχυση των πρωτοβουλιών του κλάδου για βιώσιμο, υπεύθυνο και έξυπνο τουρισμό
- Την προβολή του κλάδου στο μέλλον και στις αλλαγές που θα πραγματοποιηθούν από την πλευρά της ζήτησης και οι οποίες ενδέχεται να απαιτήσουν την προσαρμογή της προσφοράς.
Η Ένωση, συνεχίζει η έκθεση που υπογράφει ως εισηγήτρια η Cláudia Monteiro de Aguiar, Πορτογαλίδα ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, χρειάζεται ένα κοινό πλαίσιο για τα απαραίτητα και μη απαραίτητα ταξίδια, με σαφή και διαφανή κριτήρια, προκειμένου ο ταξιδιώτης να προβαίνει σε συνειδητές επιλογές και να δοθεί στον κλάδο η δυνατότητα να προσαρμόζεται και να εφαρμόζει ομοιόμορφα υγειονομικά μέτρα. Χρειάζεται κοινά κριτήρια για τον προσδιορισμό των ζωνών κινδύνου και την εφαρμογή του χρωματικού κώδικα που προτείνει η Επιτροπή, για τη διενέργεια τεστ κατά την αναχώρηση, έτσι ώστε να αποφεύγεται η καραντίνα, για τη χρήση μασκών, για την τυποποίηση των εντύπων εντοπισμού σε όλους τους τρόπους μεταφοράς και την κοινή χρήση του εντύπου αυτού με τις χώρες προορισμού, μειώνοντας τις πιθανές επιβαρύνσεις.
Η εισηγήτρια υπενθυμίζει ότι μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, το άρθρο 195 της ΣΛΕΕ αναγνωρίζει για πρώτη φορά τη σημασία του τουρισμού στο θεσμικό πλαίσιο της Ένωσης. Ωστόσο, η πανδημία Covid-19 και η προκληθείσα κρίση κατέδειξαν την επείγουσα ανάγκη να γίνουν περισσότερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να υπάρξει πιο ευρεία ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 195 της ΣΛΕΕ.
Στον κλάδο του τουρισμού και των ταξιδιών σημειώθηκε δραματική πτώση των κρατήσεων κατά 92% μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, με τις απώλειες να φτάνουν το 85% στα καταλύματα, τα εστιατόρια, τους ταξιδιωτικούς πράκτορες και τους επιβάτες σιδηροδρομικών μεταφορών μεγάλων αποστάσεων, και το 90% στις αεροπορικές εταιρείες και τις κρουαζιέρες. Επί του παρόντος, 6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας κινδυνεύουν στην Ένωση, με βάση τα πλέον μετριοπαθή σενάρια.
Το 2020, η Ευρώπη, ο πρώτος τουριστικός προορισμός στον κόσμο, δέχτηκε 66% λιγότερους διεθνείς τουρίστες κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους και 97% λιγότερους το δεύτερο εξάμηνο.
Δεδομένου ότι το 2019 ο κλάδος απασχολούσε 22,6 εκατομμύρια άτομα, αντιπροσωπεύοντας το 11,2 % της συνολικής απασχόλησης στην Ένωση, και συνεισέφερε κατά 9,5 % στο ΑΕΠ της Ένωσης, διαπιστώθηκε ότι η απότομη αυτή μείωση οφειλόταν εν μέρει στις ασυντόνιστες ταξιδιωτικές ρυθμίσεις των κρατών μελών. Η έλλειψη κοινών κριτηρίων, καθώς και η εφαρμογή διαφορετικών εθνικών και περιφερειακών μέτρων από τις κυβερνήσεις κάθε κράτους μέλους και των εξόχως απόκεντρων περιοχών, έχει δημιουργήσει σύγχυση και δυσπιστία στους ταξιδιώτες, αναφέρεται στην έκθεση.
Επίσης, έλλειψη άμεσης χρηματοδότησης για τον τουρισμό, στις προτάσεις της Ένωσης, επισημαίνεται σε άλλο σημείο, αποτελεί κενό που θα πρέπει να καλυφθεί στο τρέχον δημοσιονομικό πλαίσιο και μια δέσμευση που δεν έχει εκπληρωθεί από την τελευταία κοινοβουλευτική περίοδο. Θα ήταν σημαντικό και δίκαιο να τεθεί η χρηματοδότηση αυτή στη διάθεση ενός κλάδου που τόσο μεγάλη μεγέθυνση και ανάπτυξη έχει προσφέρει στην ευρωπαϊκή οικονομία και ο οποίος διέρχεται σοβαρή κρίση, με παγκόσμια χαρακτηριστικά και επιπτώσεις. Πρόκειται για ευκαιρία την οποία δεν αξιοποιεί η Ένωση, εφόσον δεν δημιουργεί μια ευρωπαϊκή πολιτική για τον τουρισμό, με χρηματοδότηση για την άμεση στήριξη των επιχειρήσεων, των ενώσεων και των ατόμων.
Η Ένωση εναποθέτει στα κράτη μέλη την απόφαση για το πόσο σημαντική θα είναι η στήριξη του τομέα, μέσω των NextGenerationEU, REACT-EU, SURE και άλλων υφιστάμενων πηγών χρηματοδότησης, ενώ θα μπορούσε να πρωτοστατήσει δίνοντας η ίδια το παράδειγμα.
Συνεπώς, ζητείται από την Επιτροπή, από κοινού με την Επιτροπή μεταφορών και την ειδική ομάδα εργασίας για τον τουρισμό, να αξιοποιήσει τα πιλοτικά σχέδια τις και προπαρασκευαστικές δράσεις ως συμπληρωματική πηγή στήριξης.
Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση θα φτάσει στις επιχειρήσεις, η εισηγήτρια θεωρεί ότι είναι σημαντικό να δημιουργηθεί ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός παρακολούθησης για την υλοποίηση της στήριξης. Ταυτόχρονα, η εισηγήτρια θεωρεί ζωτικής σημασίας να δημιουργήσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, σε συνεργασία με την Επιτροπή, ειδικά σχέδια και όρους πρόσβασης στο InvestEU για τις πολύ μικρές, τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις.
Είναι επίσης καιρός να προετοιμαστεί ο τομέας για την περίοδο μετά το εμβόλιο και, συνεπώς, η εισηγήτρια συνιστά στην Επιτροπή να διερευνήσει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός ψηφιακού διαβατηρίου υγείας στην Ένωση, με βάση διάφορες μελέτες του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ταξιδιών και Τουρισμού (WTTC). Είναι επίσης ζωτικής σημασίας να προετοιμαστεί η Ένωση για μελλοντικές κρίσεις και, ως εκ τούτου, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να υποστηριχθεί η εφαρμογή του μηχανισμού διαχείρισης κρίσεων της Ένωσης, τον οποίο έχει προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η έκθεση προτείνει ακόμη τη συγκρότηση ενός Ευρωπαϊκού Οργανισμού Τουρισμού που θα στηρίζει τον κλάδο, τόσο με ένα παρατηρητήριο ανάλυσης δεδομένων όσο και κατά τη διαχείριση και εφαρμογή των κανόνων.
Τέλος, προτείνει και μία σειρά επιμέρους μέτρων όπως την οικονομική στήριξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Τουριστικών Δεικτών (ETIS) , την δημιουργία από την Eurostat ενός πλαισίου αναφοράς για την ακριβή γνώση των επιπτώσεων που έχει ο τουρισμός στη βιωσιμότητα, όσον αφορά τον υπερτουρισμό και τον υποτουρισμό, την δράση Έξυπνοι Προορισμοί και να καταστεί η Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Έξυπνου Τουρισμού ένα μόνιμο σχέδιο της Ένωσης, την προώθηση της κινητικότητας, της διαλειτουργικότητας και του συστήματος έκδοσης εισιτηρίων, την ανάπτυξη ιδιαιτέρων δράσεων για τον παράκτιο θαλάσσιο και ναυτικό τουρισμός ο οποίος είναι σημαντικός για την Ένωση λόγω της θαλάσσιας διάστασής της. Το 2018, το 51,7 % των τουριστικών καταλυμάτων στην Ένωση βρισκόταν σε παράκτιες περιοχές και, συνεπώς, θα πρέπει να εξεταστεί πιο προσεκτικά αυτό το τμήμα. Η προβολή της τουριστικής βιομηχανίας στο μέλλον αποτελεί σήμερα επιτακτική ανάγκη, για τη σημαντική αυτή έκθεση.
Λάμπρος Καραγεώργος lampkarag25@yahoo.gr
