Η πανδημία του κοροναϊού, μπορεί να «τσακίζει» την οικονομία και να προκαλεί φόβους για την οικονομική κατάσταση όλων τους επόμενους μήνες, όμως, υπάρχουν κι επιπτώσεις ίσως πιο σημαντικές. Εχουν να κάνουμε με την ψυχική υγεία των Ελλήνων μετά τη δεύτερη καραντίνα, τα δραματικά στοιχεία που ανακοινώνονται καθημερινά, αλλά και τις ελπίδες που γέννησε η ανακοίνωση για τα εμβόλια.
Στην πρόσφατη δημοσκόπηση της Metron Analysis για το Mega, είναι φανερό ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών έχει ως βασικό πρόβλημά της την εξέλιξη της πανδημίας, την υγειονομική κρίση που σοβεί. Μάλιστα, σχεδόν 7 στους 10 (67%) λένε ότι τα χειρότερα είναι μπροστά μας σε ό,τι αφορά την πανδημία ενώ μόλις 1 στους 4 (24%) λέει ότι τα αφήσαμε πίσω. Γεωργοί, δημόσιοι υπάλληλοι, μισθωτοί ιδιωτικού τομέα και άνεργοι είναι οι περισσότερο απαισιόδοξοι.
Ενας στους 3 (33%) εκτιμά ότι θα επιστρέψουμε σε φυσιολογική καθημερινότητα μετά το 2021, αλλά το 35% λέει ότι θα γίνει μέχρι τα μέσα του 2021 και το 26% μέχρι το τέλος.
Γενικώς, όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες βιώνουν την πανδημία και το δεύτερο lockdown με απαισιοδοξία και φόβο για το μέλλον.
Σε αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της Μάρθας Καϊτανίδη στα «ΝΕΑ» του Σαββατοκύριακου, αναδεικνύεται η ψυχολογική πίεση λόγω της πανδημίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των ΝΕΩΝ, η ανασφάλεια αλλά και η κατήφεια που σκεπάζει την επικράτεια, εξαιτίας και των αυξημένων θανάτων, δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο που στερεί το απαραίτητο ψυχολογικό… οξυγόνο από μεγάλη μερίδα πολιτών.
Η πενταψήφια τηλεφωνική γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306 για τις επιπτώσεις της Covid-19 (που δέχθηκε το πρώτο τηλεφώνημα τον περασμένο Απρίλιο και έως και σήμερα έχει δεχθεί περισσότερες από 107.000 κλήσεις) λειτουργεί όπως ο καθρέφτης που αντανακλά την ψυχολογική κούραση των Ελλήνων.
Τα αισθήματα που κυριαρχούν
Οι ψυχολόγοι της Γραμμής σήμερα, στις νέες συνθήκες lockdown, απαντούν κατά κανόνα σε κλήσεις πολιτών που εκφράζουν άγχος και φόβο για τον κοροναϊό (78%), ανασφάλεια για το αύριο σε οικονομικό και προσωπικό επίπεδο (72%) και αίσθημα απομόνωσης (60%).
Παράλληλα και σύμφωνα με τους ειδικούς, την ψυχή των Ελλήνων διαποτίζει πλέον και η έντονη λύπη για τους θανάτους που στοιχειώνουν την καθημερινότητά μας. «Η οργή, η αγωνία και η ανησυχία είναι επίσης συχνά συναισθήματα που εκφράζονται από τους ανθρώπους που καλούν, όμως όλα αυτά τα νιώθουν τόσο μπερδεμένα που χρειάζονται βοήθεια για να ξεδιαλύνουν την απροσδιόριστη αυτή ανησυχία και ένταση που βιώνουν», εξηγεί στα «ΝΕΑ» η ψυχολόγος Μαρία Ντεβέ, που συμμετέχει από την πρώτη στιγμή στη Γραμμή.
Και προσθέτει: «Σε αρκετά πάλι τηλεφωνήματα κυριαρχεί η ενοχή – άνθρωποι που ανησυχούν μήπως μέσα από τις πράξεις τους ή τις απροσεξίες κινδυνεύσουν οι ίδιοι ή τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αλλοι, πάλι, αναζητούν πρακτικές συμβουλές και επιλογές, ώστε να νιώσουν ότι παίρνουν πίσω τον έλεγχο της ζωής τους».
Οι ειδικοί δέχονται έως και σήμερα πολλά αιτήματα διαχείρισης ψυχιατρικών ζητημάτων και συνήθους άγχους και καταθλίψεων, που συχνά δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω μιας κλήσης. Παράλληλα, αυξανόμενα είναι και τα κοινωνικά αιτήματα για επιδόματα ανεργίας και επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, που αποτυπώνουν την ανασφάλεια που έχει φωλιάσει στις παραγωγικές ηλικίες, «μουδιάζοντας» τα όνειρα των νεαρότερων.
Σημειώνεται ότι την επιστημονική ευθύνη της Γραμμής έχει η Α’ Πανεπιστημιακή Κλινική του Αιγινήτειου, παρέχοντας εξειδικευμένες οδηγίες και εποπτεία, ενώ τη διοικητική υποστήριξη, τον συντονισμό και τη λειτουργική ευθύνη έχει η Ομοσπονδία ΑΡΓΩ. Τη Γραμμή υποστηρίζει θεσμικά και οικονομικά το υπουργείο Υγείας και την εποπτεύει ως καθ’ ύλην αρμόδια η υφυπουργός Ζωή Ράπτη, η οποία πρόσφατα ενίσχυσε το προσωπικό με την πρόσληψη 14 μόνιμων ψυχολόγων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας κυριαρχούσε ο φόβος: Σε ποσοστό 90% ο φόβος για τον ιό, 85,7% ο φόβος για την καραντίνα και 44,5% για την οικονομία. Παράλληλα, έντονα ήταν και τα συναισθήματα λύπης (58,2%), αιφνιδιασμού (43%) και θυμού (42,8%).
Το άνοιγμα της κοινωνίας λειτούργησε, όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, ως «βάλσαμο» καθώς τα αρνητικά συναισθήματα υποχώρησαν. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι τα ποσοστά του φόβου είχαν φθίνουσα πορεία και διαμορφώθηκαν στα τέλη Μαΐου σε: 54,6% ο φόβος για τον ιό, 72,8% ο φόβος για την καραντίνα και 30% για την οικονομία.
