Γράφει: Μπάμπης Δούκας
Πριν λίγες ημέρες, έκανε πρεμιέρα στο Netflix η ταινία “Το Πλωτό Έθνος” (Rose Island / L’incredibile storia dell’Isola delle Rose) του Ιταλού σκηνοθέτη Sydney Sibilia και με τους Elio Germano, Matilda De Angelis, Tom Wlaschiha και François Cluzet στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η ιστορία πίσω από το περιβόητο Νησί των Ρόδων -η οποία αποτελεί και το αντικείμενο της διάρκειας 1 ώρας και 58 λεπτών ταινίας- είναι πολύ πιο ιντριγκαδόρικη και τρελή από όσο θα μπορούσε να φανταστεί και ο πιο δημιουργικός σεναριογράφος.
Ένα νέο έθνος στην Ιταλία των 60s
Πίσω στα τέλη της δεκαετίας του 1960, πολλά παράδοξα συνέβαιναν στην ιταλική κοινωνία. Η συντηρητική κυβέρνηση του Aldo Moro είχε να αντιμετωπίσει αρκετές αντιδράσεις για τον τρόπο που αντιμετώπιζε τα κοινωνικά δρώμενα. Μία από τις πιο απροσδόκητες εξ’ αυτών -αλλά και ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι συνέβαινε σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη στα 60s- ήταν η δημιουργία του Insulo de la Rozoj ή Isola delle Rose, που μεταφράζεται στα ελληνικά ως το “νησί των τριαντάφυλλων” (ή το Νησί των Ρόδων αν προτιμάς).
Από τις αρχές του 1968, ο Ιταλός μηχανικός από την Μπολόνια Giorgio Rosa πρωτοστατούσε στη δημιουργία μία τεχνητής πλατφόρμας περίπου 400 τμ – που στηριζόταν σε 9 πυλώνες και ήταν φτιαγμένη κυρίως από ξύλο καρυδιάς- στα ανοιχτά του Ρίμινι και τη βόρεια πλευρά της Αδριατικής.
Η εν λόγω πλατφόρμα διέθετε μεταξύ άλλων ένα εστιατόριο, ένα nightclub, ένα μπαρ και ένα ταχυδρομείο.
Στις 24 Ιουνίου του 1968, το νησί διακήρυξε την ανεξαρτησία του σαν μικρο-έθνος, με τη διεθνή ονομασία Republic of Rose Island. Ο Rosa, από τον οποίο πήρε το όνομά του το μέρος, αυτοανακηρύχθηκε πρόεδρος αυτού, καθιερώνοντας μάλιστα και ως επίσημη γλώσσα τα Esperanto.
Πορτοκαλί σημαία
Η σημαία του Isola delle Rose ήταν πορτοκαλί, έχοντας στο μέσο της τρία τριαντάφυλλα σε πλαίσιο. Σχεδόν αμέσως, το ιδιόμορφο αυτό μέρος άρχισε να προσελκύει hippies και αριστερών πολιτικών πεποιθήσεων άτομα αλλά και μεγάλο αριθμό τουριστών, που το επισκέπτονταν από περιέργεια και τελικά κατέληγε να μένει για μέρες σε αυτό.
Ο Rosa σχεδίαζε μάλιστα τη δημιουργία ενός δεύτερου ορόφου στην πλατφόρμα του, στο οποίο εκτός από καταστήματα με σουβενίρ θα μπορούσε να προσαρμοστεί και ένα ελικοδρόμιο. Δεν χρειαζόταν να βγει κάποια σχετική άδεια καθώς το διεθνές δίκαιο καθόριζε ότι στο συγκεκριμένο κομμάτι δεν έχει αρμοδιότητα κανένα έθνος.
“Υπό ιταλική στρατιωτική κατοχή”
Η ιταλική κυβέρνηση δεν έβλεπε σε καμία περίπτωση με καλό μάτι όλα τα παραπάνω και έφτασε στο σημείο να κατηγορεί τον Rosa ότι προσπαθεί να κερδίσει χρήματα, παρακάμπτοντας του ιταλικούς φορολογικούς νόμους. Οι φήμες για το εν λόγω μέρος επεκτείνονταν στα όρια του μύθου, με χαρακτηρισμούς όπως “ο παράδεισος των hippies” ή “το άντρο των Κομμουνιστών” να μαρτυρούν του λόγου το ασφαλές.
Η ίδια η κυβέρνηση υποστήριζε μεταξύ άλλων ότι επάνω στο Isola delle Rose λειτουργούσε παράνομος ραδιοφωνικός σταθμός με σκοπό την αριστερή προπαγάνδα, κάτι που ενισχύονταν λόγω της κοντινής απόστασης με τις γιουγκοσλαβικές ακτές, δηλαδή με τους πλησιέστερους εκπροσώπους του τότε Σοβιετικού κόσμου.
Η απόφαση για την “παύση” του νησιού δεν άργησε να παρθεί: Οι Carabinieri στάλθηκαν αρχικά ώστε να καταλάβουν τη “μικρή χώρα”, με τον Rosa και τους “υπηκόους” του να διαμαρτύρονται, χωρίς ωστόσο να λάβουν υποστήριξη από καμία πλευρά.
Όταν, 55 ημέρες μετά την ίδρυση της εθνότητας, όλοι οι “πολίτες” της Republic of Rose Island, απομακρύνθηκαν και ο Rosa ανακήρυξε τον εαυτό του αυτοεξόριστο, διατάχθηκε με υπογραφή του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας Giuseppe Saragat, η ανατίναξη της πλατφόρμας.
Κάτι τέτοιο δεν ήταν σε καμία περίπτωση παράνομο καθώς το κράτος του entepreneur από την Μπολόνια δεν είχε αναγνωριστεί από κανένα άλλο επίσημα. Λίγο πριν το τελικό χτύπημα, ο Rosa εκτύπωνε στο ταχυδρομείο του νησιού γραμματόσημα που είχαν τη σημαία του, αναγράφοντας επάνω τη φράση Milita Itala Okupado, δηλαδή “υπό ιταλική στρατιωτική κατοχή”.
Το άδοξο φινάλε
Τελικά, στις 13 Ιανουαρίου 1969, το ιταλικό Πολεμικό Ναυτικό ανατίναξε το υλοποιημένο όραμα του Giorgio Rosa. Ο τελευταίος, που απεβίωσε το 2017, είχε δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξή του στην Corriere della Sera πως “η άφιξη των Carabinieri και αργότερα του στρατού στο νησί ήταν η στιγμή που συνειδητοποίησα ότι στην Ιταλία δεν μπορείς να είσαι πραγματικά ελεύθερος και να κάνεις πρωτοποριακά πράγματα“.
Πενήντα χρόνια μετά την ίδρυσή του, το Insulo de la Rozoj είναι ακόμη μέρος μίας διπολικής, αμφιλεγόμενης και σχεδόν cult ιστορίας. Από τη μία, οι φήμες για την “αριστερή” δράση του, που έφταναν στο σημείο να υποστηρίζουν πως αποτελούσε ακόμη και σταθμό ανεφοδιασμού για σοβιετικά υποβρύχια.
Από την άλλη, η άποψη ότι επρόκειτο για ένα κράτος ελευθεριών που κάλλιστα θα μπορούσε να εξελιχθεί σε πηγή εσόδων για τον Rosa αλλά και σε φορολογικό παράδεισο για οποιονδήποτε το επιθυμούσε.
