Οι φετινές γιορτές είναι διαφορετικές και για το Βατικανό – φυσικά, λόγω της πανδημίας. Οι πύλες της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και της ομώνυμης πλατείας δεν θα σφύζουν από κόσμο, ενώ ο Πάπας Φραγκίσκος δεν θα έχει τη δυνατότητα να χαιρετίσει από κοντά τους πιστούς και να σφίξει τα χέρια πολλών από αυτούς.
Αυτή η αναγκαστική εσωστρέφεια, όμως, ίσως δεν αξιοποιηθεί μόνο για να έρθουν ο Ποντίφικας και οι καρδινάλιοι πιο κοντά στον θεό, προσευχόμενοι χωρίς να τους ενοχλεί και να τους διακόπτει κανείς. Θα δώσει, παράλληλα, τη δυνατότητα να επιταχυνθεί το ξεκαθάρισμα λογαριασμών εντός της Αγίας Έδρας, όπου ο αριθμός και η βαρύτητα των σκανδάλων μοιάζουν να είναι αντιστρόφως ανάλογα του μικροσκοπικού μεγέθους της.
Τον τελευταίο (αλλά σίγουρα όχι τον ύστατο) κρίκο σε αυτή την αλυσίδα έβαλε ο ίδιος ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, την δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων. Τότε, δηλαδή, που υπέγραψε το διάταγμα με το οποίο απογυμνώνει ουσιαστικά από τις πιο βασικές του αρμοδιότητες το πιο ισχυρό υπουργείο του κράτους του Βατικανού, που μέχρι σήμερα χειριζόταν τα θέματα της εσωτερικής διοίκησης και των διπλωματικών σχέσεων.
Μαζί με τα παραπάνω, το «υπουργείο Προεδρίας» είχε ουσιαστικά το ελεύθερο διαχειρίζεται πολύ σημαντικά κονδύλια, ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, που προέρχονται κυρίως από τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και τις δωρεές των πιστών σε όλο τον κόσμο – και κάπου εκεί φαίνεται ότι… πάτησε την μπανανόφλουδα. Αυτός είναι και ο λόγος που, μετά από αρκετές καθυστερήσεις και υπαναχωρήσεις, ο Φραγκίσκος διέταξε τη μεταφορά – σταδιακά από την 1η Ιανουαρίου – όλων των λογαριασμών και των κεφαλαίων του σε δύο άλλες υπηρεσίες, τις οποίες μπορεί να ελέγχει καλύτερα, μέσω έμπιστων ανθρώπων του.
Η τιμωρία και η ρελάνς
Η εξέλιξη αυτή δεν ήταν απλή υπόθεση, έστω κι αν και συνάδει με τις αρχικές δεσμεύσεις που είχε αναλάβει ο Φραγκίσκος όταν φόρεσε την παπική τιάρα πριν από περίπου οκτώ χρόνια, για περισσότερη διαφάνεια στις εσωτερικές υποθέσεις και τα οικονομικά και για την προώθηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων που θα την διασφαλίσουν. Το αποδεικνύει, ανάμεσα στα άλλα, η περίπτωση του Τζορτζ Πελ, του καρδινάλιου ο οποίος είναι ταυτόχρονα και υπουργός Οικονομικών.
Ο Πελ είχε στο παρελθόν συγκρουστεί επανειλημμένως με τους αξιωματούχους στο υπουργείο Προεδρίας, οι οποίοι αντιδρούσαν στις προσπάθειές του να αναλάβει την εποπτεία του συνόλου των οικονομικών δραστηριοτήτων του Βατικανού. Ωστόσο, οι προσπάθειές του διακόπηκαν βίαια το 2017, όταν αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αυστραλία για να αντιμετωπίσει κατηγορίες που αφορούσαν σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου.
Πρόκειται, όπως είναι γνωστό, για ένα ιδιαιτέρως «αμαρτωλό» κεφάλαιο στην ιστορία της Αγίας Έδρας – μόνο που στην περίπτωση του Πελ αρκετοί υπονόησαν πως επρόκειτο για «δάκτυλο» των αντιπάλων του, με στόχο να τον βγάλουν εκτός μάχης. Ο ίδιος, όμως, τους «τη φύλαγε». Έτσι, όταν απαλλάχτηκε από τις κατηγορίες και επέστρεψε στη Ρώμη τον Σεπτέμβριο, ανέλαβε δράση, με στόχο να φέρει στην επιφάνεια όλες τις περιπτώσεις κακοδιαχείρισης και διαφθοράς που ευθύνονται, σε μεγάλο βαθμό, για τα τεράστια ελλείμματα στον προϋπολογισμό.
Δεν είναι τυχαίο ότι σχεδόν ταυτόχρονα, ο Πάπας απέλυσε τον καρδινάλιο Άντζελο Μπέκιου, πρώην επικεφαλής του υπουργείου Προεδρίας και ορκισμένο αντίπαλο του Πελ. Ορισμένοι, μάλιστα, ισχυρίζονται πως αυτό έγινε μετά από τη στροφή που αποφάσισε να κάνει ο Ποντίφικας (άγνωστο γιατί και πώς), καθώς αρχικά είχε προβάλει εμπόδια στο έργο του Πελ, φτάνοντας να του αφαιρέσει αρμοδιότητες τις οποίες ο ίδιος του είχε δώσει…
Real estate στο Λονδίνο
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σταγόνα που φαίνεται να ξεχείλισε το ποτήρι στην υπόθεση των οικονομικών σκανδάλων, είχε να κάνει με τη συμμετοχή του υπουργείου Προεδρίας, με ποσό της τάξης των 200 εκατ. ευρώ, στην αγορά ενός πολυτελούς κτιρίου στο Λονδίνο. Καθώς όμως γρήγορα αποδείχθηκε ότι η αξία του είχε υπερτιμηθεί, το Βατικανό επιχείρησε να αλλάξει τους όρους της συμφωνίας, «λαδώνοντας» αρκετούς διαμεσολαβητές με δεκάδες εκατομμύρια ευρώ – τους οποίους, μάλιστα, στη συνέχεια κατηγόρησε για εκβιασμό.
Με το διάταγμα της 26ης Δεκεμβρίου δίνεται η συνέχεια στην υπόθεση αυτή, η οποία προφανώς δεν θα κλείσει εδώ. Εξάλλου, η οικονομική ισχύς του Βατικανού είναι πολύ μεγάλη, όπως και η δυνατότητά του να επιδρά μέσω αυτής στα όσα συμβαίνουν (και σε πολιτικό επίπεδο) όπου υπάρχουν πιστοί της Καθολικής Εκκλησίας.
