Με δίκοπο μαχαίρι μοιάζει η απόφαση για άνοιγμα της αγοράς, παρά το γεγονός ότι οι λοιμωξιολόγοι αναμένεται να δώσουν την Παρασκευή την έγκρισή τους μεν αλλά προειδοποιούν ότι είναι μαθηματικά σίγουρο ότι θα υπάρξει και αύξηση κρουσμάτων.
Τις τελευταίες μέρες, υπήρξε στροφή 180 μοιρών από κυβέρνηση και ειδικούς, με την επαναλειτουργία του λιανεμπορίου να θεωρείται κρίσιμη για την αναζωογόνηση της παραπαίουσας οικονομίας. Ωστόσο, το άνοιγμα των καταστημάτων θεωρήθηκε «επικίνδυνο» μερικές εβδομάδες πριν, κατά τη διάρκεια των γιορτών, μια από τις περιόδους με τον μεγαλύτερο τζίρο.
Λογικό εν μέρει καθώς την περίοδο των εορτών εκτιμήθηκε ότι θα υπήρχε μεγάλος συνωστισμός στα καταστήματα καθώς είναι μια περίοδος όπου γίνονται πολλές αγορές και ο κόσμος ξεχύνεται. Ενδεχομένως, τώρα εκτιμάται ότι θα είναι πιο «ελεγχόμενες» οι αγορές και με λιγότερο κόσμο.
Η επιστροφή στην κανονικότητα της κοινωνικοοικονομικής ζωής σίγουρα είναι ευπρόσδεκτη τόσο από τους επιχειρηματίες όσο και από τον απλό κόσμο που έχει μια ευκαιρία να «ξεσκάσει» και να βγει από το σπίτι του. Κρίνεται εξάλλου και απαραίτητη λόγω της υψηλής ύφεσης στην ελληνική και παγκόσμια οικονομία που θα επιμείνει το πρώτο τρίμηνο του 2021, με τη «χασούρα» για κάθε μήνα lockdown να φτάνει τα 3 δισ. ευρώ, όπως αποκάλυψε σήμερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. 
Εκ των βασικών επιχειρημάτων για το άνοιγμα της οικονομίας, είναι η βαθμιαία βελτίωση της επιδημιολογικής κατάστασης της χώρας το πρώτο δεκαπενθήμερο του 2021, γεγονός που πιστοποιεί και το ECDC με τη χώρα μας να ξεχωρίζει με κίτρινο και ενίοτε πράσινο χρώμα σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ευρώπη που είναι βαμμένη «κόκκινη».
Από την άλλη, όμως, δεν θεωρήθηκε συνετό να ανοίξουν τα Γυμνάσια και τα Λύκεια, παρά το γεγονός ότι επιστήμονες από όλον τον κόσμο τονίζουν τα οφέλη της δια ζώσης εκπαίδευσης για τους μαθητές. Εξάλλου, όσο καιρό ήταν ανοιχτά τα σχολεία, το υπουργείο Παιδείας είχε παρουσιάσει με στοιχεία ότι η διασπορά εντός των σχολικών μονάδων ήταν σχεδόν μηδενική.
Εντωμεταξύ, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι τις επόμενες μέρες τα κρούσματα κοροναϊού θα είναι αυξημένα σε πανελλαδικό επίπεδο. Νέες «εστίες» του ιού εμφανίζονται το τελευταίο διάστημα σε όλη την Ελλάδα, με τους ειδικούς να ανησυχούν κυρίως για το εύρος των στενών τους επαφών. Ροδόπη, Λέσβος, Κοζάνη, Φλώρινα, Φθιώτιδα, Βοιωτία, Αργολίδα, Σπάρτη, Κάλυμνος και Λασίθι τελούν ήδη σε καθεστώς lockdown.
Πρόκειται προφανώς για κρούσματα που συνδέονται με εστίες προ 15νθημέρου, θα μετρήσουν δηλαδή και οι συνωστισμοί στα Θοεφάνεια.
Επίσης, περιπτώσεις όπως αυτή με το «αλαλούμ» με την καταμέτρηση στην Κοζάνη καλλιεργούν τον σπόρο της αμφιβολίας στους πολίτες. Και όλοι έχουμε δει ότι η αμφισβήτηση είναι ο οδηγός όσων καταπατούν τα αυστηρά μέτρα του lockdown αλλά και σύμμαχος όσων διαδίδουν ψεκασμένες και επικίνδυνες θεωρίες για τον ιό, και αυτό είναι πιο επικίνδυνο.
Τα μειωμένα τεστ και τα ετεροχρονισμένα στοιχεία
Ως προς την μείωση που παρατηρείται στους κρίσιμες δείκτες τις τελευταίες μέρες, μια ενδιαφέρουσα απάντηση έχει η Αθηνά Λινού, καθηγήτρια Επιδημιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Μιλώντας στο MEGA, η καθηγήτρια υπογράμμισε ότι η μείωση που παρατηρείται σε διασωληνωμένους και θανάτους δεν αντικατοπτρίζει την περίοδο των εορτών και σημείωσε ότι χρειάζεται προσοχή σε ενδεχόμενο άνοιγμα.
«Η μείωση στους διασωληνωμένους και στους θανάτους είναι πριν τα Χριστούγεννα. Οι νεκροί και οι διασωληνωμένοι είναι λιγότεροι, όμως αυτό δεν εκφράζει τα δεδομένα των τελευταίων 5 ημερών, είναι πολύ παλιότερο» ανέφερε η καθηγήτρια Αθηνά Λινού.
Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι τις τελευταίες μέρες φαίνεται να γίνονται περισσότερα rapid tests πάρα μοριακά τεστ για τον κοροναϊού. Συγκεκριμένα:
- Την Πέμπτη 14/1, έγιναν 12.275 μοριακοί έλεγχοι και 22.764 rapid tests
- Tην Τετάρτη 13/1, έγιναν 11.864 μοριακοί έλεγχοι και 23.116 rapid tests.
Πέρα από το γεγονός ότι τα rapid δεν είναι τεστ ακριβείας, κατά τους ειδικούς η καθαρή επιδημιολογική εικόνα σχηματίζεται με τουλάχιστον 15.000 μοριακούς ελέγχους ημερησίως.
Tο μυστήριο με τις γιορτές
Από την άλλη υπάρχουν τα στοιχεία που παρουσίασε στον λογαριασμό του στο Facebook ο Άκης Σκέρτσος.
Ανάμεσα στα στοιχεία που παρουσίασε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, αναφέρεται ότι στις 12 Ιανουαρίου είχαν καταγραφεί μειώσεις άνω του 50% στις ημερήσιες καταγραφές της πανδημίας.
Πράγματι, το κλείσιμο της αγοράς φαίνεται να περιόρισε την κινητικότητα, καθώς πολλά είναι τα φωτογραφικά στιγμιότυπα με άδεια την Ερμού και τους άλλους εμπορικούς δρόμους της χώρας.
Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο για την κίνηση στους δρόμους, αλλά και σε δημοφιλείς προορισμούς για βόλτα. Φλοίσβος, «Νιάρχος», Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης γέμισαν με κόσμο που απόλαυσε τον καλό καιρό και τη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση.
Ακόμη, μπορεί να μην το ξενύχτησαν οι Έλληνες, αλλά την παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς σίγουρα υπήρξε μια κινητικότητα με ανάμειξη οικογενειών και νοικοκυριών.
Σε όλα αυτά, μπορούν να προστεθούν και οι ειδήσεις που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας για διάφορα κορονο-πάρτι, καθώς και το ατυχές – αν μη τι άλλο – «αντάρτικο» της Εκκλησίας με το άνοιγμα των ναών τα Θεοφάνια και τις εικόνες με ανθρώπους που κοινωνούσαν, εικόνες οι οποίες προκάλεσαν την οργή των ειδικών.
Δύσκολο για τον απλό πολίτη, που δεν είναι επιδημιολόγος, να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει. Κολλάει στα καταστήματα, αλλά όχι στις βόλτες; Και τότε γιατί να υπακούσει στην απαγόρευση κυκλοφορίας; Αδίκως θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ακόμη είναι αδύναμη η ποιοτική ανάλυση των στοιχείων ως προς το ποιες είναι οι πραγματικά επικίνδυνες δραστηριότητες που πρέπει να περιοριστούν;
Τα ετεροχρονισμένα κρούσματα
Ένα άλλο ζήτημα που δημιουργεί ερωτήματα για τον τρόπο της καταγραφής των κρουσμάτων και εν συνεχεία της λήψης μέτρων.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Κοζάνης, όπου στις 12 και τις 13 Ιανουαρίου αναρτήθηκαν στη λίστα του ΕΟΔΥ κρούσματα Covid-19 από τον… Νοέμβριο, προκαλώντας την παρέμβαση του εισαγγελέα της περιοχής. Υπενθυμίζεται ότι η Περιφέρεια Κοζάνης τελεί υπό αυστηρό lockdown από το Δεκέμβριο.
Ετεροχρονισμένα κρούσματα έκαναν την εμφάνισή τους και στην Π.Ε. Τρικάλων στη σημερινή ανακοίνωση του ΕΟΔΥ.
H κατανομή των κρουσμάτων για την Πέμπτη 14 Ιανουαρίου.
Αντίστοιχα, υπό αυστηρό lockdown τέθηκαν χτες η Αργολίδα και η Σπάρτη. Ωστόσο, τα στοιχεία του ΕΟΔΥ δείχνουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Ενδεικτικά:
- Χτες (13/1) στην Αργολίδα καταγράφηκαν 3 κρούσματα και σε ολόκληρη τη Λακωνία 7 κρούσματα.
- Σήμερα (14/1) στην Αργολίδα καταγράφηκαν 11 κρούσματα και σε ολόκληρη τη Λακωνία 5 κρούσματα.
Εύλογα λοιπόν δημιουργείται το ερώτημα γιατί οι περιοχές αυτές μπήκαν σε lockdown. O δήμαρχος Άργους – Μυκηνών, Δημήτρης Καμπόσος χαρακτήρισε λάθος την επιβολή αυστηρού lockdown στην Αργολίδα. Ο κ. Καμπόσος, σημείωσε ότι δεν υπάρχουν κρούσματα που να δικαιολογούν αυτήν την απόφαση.
Τόνισε ότι η αγορά στην περιοχή αιμορραγεί και τα μέτρα περιορισμού κάνουν ακόμα πιο δύσκολη την κατάσταση που έχει δημιουργήσει η πανδημία.
Δεδομένη η αύξηση των κρουσμάτων με το άνοιγμα της αγοράς
Ακόμα και ειδικοί που έχουν ταχθεί υπέρ του ανοίγματος της αγοράς, έχουν προειδοποιήσει εντούτοις ότι θα υπάρξει επιδείνωση στην πορεία της πανδημίας.
Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Νίκου Σύψα: «Με το άνοιγμα των δραστηριοτήτων θα έχουμε επιδείνωση της επιδημίας, είναι σαφές αυτό. Όλα θα αυξηθούν, και τα κρούσματα και οι διασωληνώσεις, το ζήτημα είναι να γίνει σε ανεκτό επίπεδο, να έχουμε δηλαδή αρκετές ελεύθερες μονάδες στις ΜΕΘ και δε θα φοβόμαστε ότι θα μείνουν εκτός πολίτες».
Παρομοίως και ο καθηγητής Περιβαλλοντικής και Υγειονομικής Μηχανικής στο ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης, σημείωσε ότι με τα δημοτικά σχολεία εν λειτουργία, αν ανοίξουν τα καταστήματα με τη μέθοδο του click away, τα κρούσματα θα αγγίξουν τα 2.000 στις αρχές Απριλίου. Ωστόσο, επισήμανε ότι τότε η κατάσταση θα είναι πιο διαχειρίσιμη, καθώς και ο καιρός θα είναι καλύτερος και θα έχει εμβολιαστεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.
Ιδιαίτερη ανησυχία υπάρχει για την Αττική, που είναι εξάλλου και το μεγαλύτερο οικονομικό και εμπορικό κέντρο της χώρας, η οποία παρουσιάζει συνεχή αύξηση κρουσμάτων τις τελευταίες μέρες.
Το ενδεχόμενο έκρηξης των κρουσμάτων του κοροναϊού τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο, ειδικά στην Αττική, εξέφρασε ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, Νίκος Σύψας, προσθέτοντας πως το πρόβλημα είναι ότι μια τέτοια έκρηξη δεν θα γίνει σταδιακά αλλά απότομα.
Εύλογο είναι το ερώτημα αν «λάδι» στη φωτιά της απότομης αυτής αύξησης αποτελέσει το άνοιγμα των καταστημάτων με click away και ραντεβού από την επόμενη εβδομάδα.
