Τον Νοέμβριο του 2020, ο Haz Memon δημιούργησε το Greek Escape στα Χανιά. Ο 31χρονος κ. Memon, ο οποίος είναι από το Ντουμπάι, είναι εδώ και πέντε χρόνια digital nomad, «ψηφιακός νομάς», που μπορεί να εργάζεται από οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο Αμστερνταμ, αλλά έχει δημιουργήσει δύο coworking και coliving χώρους –τον πρώτο στις Ελβετικές Αλπεις και τον δεύτερο στα Χανιά– στους οποίους όχι μόνο δουλεύουν οι ψηφιακοί νομάδες που έρχονται, αλλά και μένουν.
Το Greek Escape αποτελείται μέχρι στιγμής από δύο βίλες στα Χανιά που συνολικά διαθέτουν δώδεκα διπλά δωμάτια, καθένα από τα οποία νοικιάζεται για τουλάχιστον ένα μήνα –μετά την πανδημία ο ελάχιστος χρόνος παραμονής θέλει να γίνει μία εβδομάδα, λέει στην «Κ»– και έναντι 1.350 ευρώ σε όποιον digital nomad ενδιαφέρεται να δουλεύει από την Κρήτη και να ζει με ανθρώπους από την κοινότητα των ψηφιακών νομάδων.
Η Ελλάδα, με το ήπιο κλίμα και τις χαμηλές, σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τιμές, είναι ένας προορισμός που τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να συγκεντρώνει όλο και περισσότερους ανθρώπους της συγκεκριμένης κοινότητας. Η πανδημία του κορωνοϊού όμως έχει επιφέρει μία σημαντική αλλαγή στα επαγγελματικά δεδομένα: εγκαθίδρυσε, για αρκετές δουλειές τουλάχιστον, την εργασία από το σπίτι. Τώρα, τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και πολλοί digital nomads θέλουν αυτό το σπίτι, έστω και προσωρινά, να βρίσκεται στην Ελλάδα.
Ελκυστικός προορισμός
«Η Ελλάδα συμπληρώνει πολλά από τα προαπαιτούμενα, γιατί όταν σκέφτεται κανείς τι θέλουν οι ψηφιακοί νομάδες, σκέφτεται καλό καιρό, προσιτές τιμές, καλό φαγητό, προσβασιμότητα», λέει ο κ. Memon. «Οταν διάλεγα το μέρος που θα δημιουργούσα τον χώρο για τους digital nomads, ήταν πολύ σημαντικό να είναι εύκολα προσβάσιμο αλλά και πολύ γνωστό, για αυτό διάλεξα την Κρήτη», τονίζει, συμπληρώνοντας πως στο νησί υπάρχουν δύο αεροδρόμια, όπως και πολλές δραστηριότητες που μπορεί κανείς να κάνει, όπως πεζοπορία ή σέρφινγκ, κάτι που είναι σημαντικό για όσους θέλουν να συνδυάσουν τη δουλειά με τη ζωή τους σε ένα καινούργιο μέρος.
Το ότι οι ντόπιοι είναι φιλικοί, βοηθητικοί και πολλοί μιλούν αγγλικά είναι επίσης βασικό, όπως και το ότι ένα μεγάλο νησί όπως η Κρήτη έχει πολύ καλή σύνδεση Internet. «Αν θέλεις να προσελκύσεις ψηφιακούς νομάδες, είναι πολύ σημαντικό να έχουμε καλό Ιντερνετ», αναφέρει. Ο κ. Memon πιστεύει πως η καινούργια visa που απευθύνει η ελληνική κυβέρνηση στους ψηφιακούς νομάδες θα είναι χρήσιμη τόσο για τη δική του επιχείρηση όσο και για τη χώρα – «μπορεί να δούμε πολύ κόσμο να μετακομίζει στην Ελλάδα», δηλώνει.
Η Natascha Winkler και ο σύζυγός της Dom, και οι δύο έχουν μεγαλώσει στη Γερμανία αλλά τα τελευταία 9 χρόνια ζούσαν στην Αυστραλία, πριν από ένα χρόνο δεν σκέφτονταν καν να γίνουν ψηφιακοί νομάδες. Αλλά η δουλειά του Dom, ο οποίος είναι consultant, έγινε λόγω της πανδημίας πλήρως ψηφιακή, ενώ και τους δύο τους ενοχλούσε το πόσο κλειστά ήταν τα σύνορα της Αυστραλίας. Ετσι αποφάσισαν να έρθουν στην Ευρώπη και συγκεκριμένα, αν και όχι στο Greek Escape, στην Κρήτη.
«Λατρεύω το πόσο κοντά είμαστε στη θάλασσα και στην υπόλοιπη Ευρώπη και το κόστος ζωής είναι πολύ καλό», λέει η ίδια στην «Κ». «Νομίζω πως αν επενδύσουν λίγο ακόμα θα γίνει ένα καταπληκτικό μέρος για digital nomads», αναφέρει, σημειώνοντας πως η μόνη δυσκολία που έχουν αντιμετωπίσει μέχρι στιγμής είναι πως κάποια εστιατόρια που κάνουν διανομή, δεν διαθέτουν μενού στα αγγλικά, ενώ τονίζει πως πολλές επιχειρήσεις δεν έχουν ακόμα ψηφιακή παρουσία.
Οι βελτιώσεις
Ο Σταύρος Μεσσήνης, συνιδρυτής του coworking space The Cube στην Αθήνα μαζί με τη Maria Calafatis, λέει στην «Κ» πως η Ελλάδα, ειδικά μετά τις τελευταίες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και το φορολογικό κίνητρο που δημιουργούν, είναι πολύ ελκυστικός προορισμός για τους ψηφιακούς νομάδες – ο υπέροχος καιρός και το φαγητό, οι καλοί άνθρωποι, τα ωραία coworking spaces και το διαρκώς αναπτυσσόμενο οικοσύστημα για startups είναι όλα σημαντικά συν.
Τόσο ο ίδιος όσο και η κ. Calafatis συμφωνούν πως πολλοί ψηφιακοί νομάδες έρχονται στην Ελλάδα τον τελευταίο καιρό, ενώ πράγματα που θα μπορούσαν να βελτιωθούν για να έρθουν ακόμα περισσότεροι είναι η σύνδεση του Internet σε μικρά νησιά και χωριά, όπως και το marketing τέτοιων προορισμών για digital nomads που θέλουν να κάνουν ένα πέρασμα από την αστική ατμόσφαιρα της Αθήνας αλλά να μη μείνουν εκεί, και το να υπάρχουν συχνότερες και φθηνότερες πτήσεις ανάμεσα στην Αθήνα και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Η κοινότητα είναι πολύ σημαντική για τους ψηφιακούς νομάδες, όπως λέει ο Σπύρος Κασάπης, διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, ο οποίος, μετά το Κολοράντο και την Πορτογαλία, τώρα εργάζεται από το σπίτι του στη Θεσσαλονίκη, όπως και η Σοφία, η οποία δουλεύει για μία εταιρεία στην Ολλανδία. Για τους ίδιους, τα θετικά τού να βρίσκονται στην Ελλάδα είναι πως αποταμιεύουν χρήματα και είναι κοντά σε φίλους και συγγενείς. Επίσης για κάποιον που έρχεται σε ένα καινούργιο μέρος, το να υπάρχει συγκροτημένη κοινότητα ψηφιακών νομάδων είναι καίριας σημασίας, κάτι που τονίζει και ο Ali Tehrani ως αρνητικό, καθώς η Ελλάδα τώρα ξεκινάει να είναι προορισμός.
«Οι περισσότεροι ξέρουν την Ελλάδα σαν έναν καλοκαιρινό προορισμό, για τις παραλίες της», λέει ο κ. Tehrani, ο οποίος έμενε στην Ελλάδα από τον Αύγουστο μέχρι τα Χριστούγεννα αλλά έχει σκοπό μέσα στην άνοιξη να αφήσει ξανά το Λονδίνο για την Αθήνα. Προσθέτει πως πρέπει η χώρα μας να διαφημιστεί περισσότερο σαν καλός προορισμός για τους ψηφιακούς νομάδες. «Είναι μία υπέροχη χώρα για να ζει κανείς», σημειώνει, «από την πλευρά της ποιότητας ζωής».