Αύξηση καταθέσεων: Το «καύσιμο» για την επανεκκίνηση της οικονομίας

Ένα αναπάντεχο «μαξιλάρι» 20 δισ. ευρώ δημιούργησε η πανδημία, ποσό το οποίο αναμένεται να αποτελέσει το εφαλτήριο για την επανεκκίνηση της οικονομίας.

Η αύξηση των καταθέσεων συνδέεται άμεσα με την αβεβαιότητα που προκάλεσε η πανδημία είτε γιατί οι πολίτες προχωρούν σε αποταμίευση για προληπτικούς λόγους είτε δεν μπορούν να δαπανήσουν λόγω των περιοριστικών μέτρων. Τα επιπλέον 20 δισ. ευρώ που προστέθηκαν στις καταθέσεις στην Ελλάδα το 2020, εκ των οποίων τα μισά (περίπου 10 δισ. ευρώ) αφορούν τα νοικοκυριά, για πολλούς αποτελούν ένα σημαντικό «καύσιμο» για την επόμενη μέρα της πανδημίας, συμβάλλοντας παράλληλα στην επιστροφή της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Για τα νοικοκυριά, είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ελλάδα, από το Μάιο του 2017 οι καταθέσεις είχαν αρχίσει να αυξάνονται σταδιακά. Είχε προηγηθεί μια επταετία συνεχούς υποχώρησης, η οποία ξεκίνησε το 2010 και κορυφώθηκε το 2015, οπότε μέσα σε ένα έτος κατεγράφη εκροή καταθέσεων ύψους περίπου 32 δισ. ευρώ. Εκείνη τη χρονιά αποφεύχθηκαν τα χειρότερα λόγω της επιβολής των capital controls. Από το 2017 και μετά οι καταθέσεις των νοικοκυριών άρχισαν να αυξάνονται σταδιακά και από τα 101,1 δισ. ευρώ το 2016 έφτασαν στα 117,2 δις. ευρώ το 2019. Το συγκεκριμένο διάστημα, βελτιώθηκαν οι συνθήκες ρευστότητας, απομακρύνθηκε η αβεβαιότητα, οδηγώντας και στην άρση των  capital controls το 2019 .Το 2020, μία ιδιαίτερη χρονιά λόγω της πανδημίας, οδήγησε σε ακόμα μεγαλύτερη αύξηση των καταθέσεων για τα νοικοκυριά, φτάνοντας στο τέλος του προηγούμενου έτους στα 126,8 δισ. ευρώ.

Καταθέσεις ελληνικών νοικοκυριών

ΠΗΓΗ : ΕΚΤ

Παρά την αυξητική πορεία από το 2017 και μετά, οι καταθέσεις των νοικοκυριών παραμένουν σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα του 2014 και ακόμα «πιο μακριά» από το ύψος των καταθέσεων το 2010 (174,1 δισ. ευρώ). Στοιχείο το οποίο αποτυπώνει ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών κερδίζεται σταδιακά ενώ εύκολα μπορεί να χαθεί εξαιτίας μιας κρίσης.

Εν μέσω πανδημίας, το 2020, οι καταθέσεις των νοικοκυριών πλησίασαν τα 127 δισ. ευρώ με παράγοντες της αγοράς να το αποδίδουν στις ιδιαίτερες συνθήκες που επικράτησαν το προηγούμενο έτος λόγω της πανδημίας. Έτος κατά το οποίο οι πολίτες μείωσαν σημαντικά την κατανάλωση εξαιτίας και των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν. Σε αυτό ήρθε να προστεθεί και το μορατόριουμ για την πληρωμή δανείων.

Αντίστοιχη αυξητική πορεία ακολούθησαν και οι καταθέσεις των νοικοκυριών και στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες το 2020 ανήλθαν σε :

Καταθέσεις νοικοκυριών 2020

ΠΗΓΗ : ΕΚΤ

Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας από τους παράγοντες που ενδεχομένως να συμβάλλει στην αύξηση της επιθυμίας των πολιτών να ξοδέψουν χρήματα, είναι ότι τα επιτόκια στις καταθέσεις είναι χαμηλά.  Αρμόδιοι παράγοντες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ακόμα και μετά το τέλος της πανδημίας, οι καταναλωτές να παραμείνουν συγκρατημένοι στη διαχείριση των χρημάτων τους. Κάποιοι από αυτούς μπορεί να επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν το «απόθεμα» που δημιούργησαν για την αποπληρωμή οφειλών ή να διατηρήσουν μέρος αυτού, υπό το φόβο απώλειας της εργασίας.

Ραλλού Αλεξοπούλου