Εμφανής είναι η πτώση της απήχησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων στις συνοικίες του κέντρου που δεν θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλής ζήτησης μεταξύ των ξένων επισκεπτών. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας AirDNA, από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα, τη μεγαλύτερη κάμψη με 53,5% σημειώνει ο αριθμός των αγγελιών στον Λυκαβηττό (66 αγγελίες σήμερα από 142 τον περυσινό Φεβρουάριο), ενώ μεγάλες είναι οι μειώσεις των αγγελιών και σε άλλες περιοχές που θεωρούνταν υποσχόμενες για βραχυχρόνιες μισθώσεις, τουλάχιστον πριν από την έλευση της πανδημίας.
Ειδικότερα, πτώση της τάξεως του 46% σημειώνεται στις αγγελίες στα Πετράλωνα, που σήμερα δεν ξεπερνούν τις 150 από 279 πριν από 14 μήνες, ενώ μειωμένες κατά 47% είναι και οι αγγελίες στο Παγκράτι, σε 261 από 492. Αντίστοιχα, στην πλατεία Αττικής καταγράφεται πτώση κατά 46,5%, με τον αριθμό των αγγελιών να περιορίζεται σήμερα σε 260 από 486 τον Φεβρουάριο του 2020. Οπως φαίνεται από τα σχετικά νούμερα, η πανδημία έχει ωθήσει περισσότερους ιδιοκτήτες σε γειτονιές του κέντρου, στην επιλογή των μακροχρόνιων μισθώσεων και δεν φαίνεται ότι ο αριθμός αυτός θα ανακάμψει σύντομα.
Στον αντίποδα, οι δημοφιλέστερες και ακριβότερες συνοικίες για βραχυχρόνιες μισθώσεις φαίνεται πως έχουν εμφανίσει περισσότερες «αντοχές». Ειδικότερα, στο εμπορικό τρίγωνο (Πλάκα, Μοναστηράκι), όπου τους θερινούς μήνες η μέση τιμή ανά διανυκτέρευση ξεπερνάει τα 100 ευρώ, απαντώνται σήμερα σχεδόν 1.400 αγγελίες, μόλις 20% λιγότερες σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις συνολικά 6.713 αγγελίες ακινήτων που εντοπίζονται στο κέντρο της Αθήνας, πάνω από το 1/3 (34,4%), ή 2.310, αφορά μόλις τρεις περιοχές, δηλαδή το εμπορικό τρίγωνο με 1.396 αγγελίες, το Κουκάκι – Μακρυγιάννη με 650 και την Ακρόπολη με 264 αγγελίες.
Αλλο ένα βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από την ανάλυση των σχετικών στοιχείων, είναι ότι η πτώση της αγοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων, σε ό,τι αφορά τις αγγελίες, έχει πλέον ολοκληρωθεί. Μάλιστα, έχει καταγραφεί και η πρώτη ανοδική τάση, καθώς σήμερα στο κέντρο της Αθήνας ο αριθμός αγγίζει τις 6.713 αγγελίες, από 6.500 που ήταν μέχρι πριν από δύο μήνες. Συνολικά, βέβαια, έχει καταγραφεί μια μέση πτώση της τάξεως του 40% σε σχέση με την περίοδο πριν από την πανδημία, ενώ από τον Απρίλιο του 2019, όταν η σχετική δραστηριότητα είχε βρεθεί στο απόγειό της, με 13.000 αγγελίες, η πτώση είναι ακόμα υψηλότερη και διαμορφώνεται σε 50%.
Υπενθυμίζεται ότι η σταδιακή αποχώρηση ιδιωτών επιτηδευματιών ή μεμονωμένων ιδιοκτητών είχε αρχίσει να καταγράφεται ως τάση ήδη πριν από την πανδημία. Ωστόσο, η τελευταία λειτούργησε ως «επιταχυντής» των εξελίξεων, ιδίως για τους ιδιοκτήτες εκείνους που διέθεταν ακίνητο σε κάποια συνοικία, όπου η ζήτηση από το εξωτερικό δεν ήταν τόσο υψηλή.
Με δεδομένο ότι η αγορά της Αθήνας αποτελεί κατεξοχήν αγορά τουριστικού χαρακτήρα, με υψηλό βαθμό εποχικότητας, φαίνεται πως η ανάκαμψη των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι κατ’ αρχήν συνυφασμένη με την αποκατάσταση των τουριστικών ροών, κάτι που αναμένεται (σε επαρκή βαθμό) από τα μέσα του καλοκαιριού και μετά. Στελέχη της αγοράς σημειώνουν μάλιστα ότι και φέτος μεγάλο μέρος των αφίξεων θα αφορά κρατήσεις που θα γίνουν την τελευταία στιγμή.
Δουλειά και τουρισμός
Ωστόσο, μετά το καλοκαίρι φαίνεται πως και η Αθήνα θα αποτελέσει μέρος της διεθνούς τάσης σταδιακής απεξάρτησης από τον τουρισμό. Οπως αναφέρει σε σχετική της έρευνα η Airbnb, προβλέπεται σημαντική μεταβολή των ταξιδιωτικών συνηθειών μετά την πανδημία, που ενδεχομένως να επιφέρουν ακόμα και δομικές αλλαγές σε όλο τον κλάδο, ο οποίος θα κληθεί να προσαρμόσει τη λειτουργία του, ώστε να εξυπηρετήσει διαφορετικά κοινά.
Σύμφωνα με την αμερικανική εταιρεία, στα χρόνια που θα ακολουθήσουν αναμένεται να καταστεί πιο δύσκολη η διάκριση ανάμεσα στα ταξίδια αναψυχής και στα ταξίδια, ανατρέποντας την παραδοσιακή τουριστική σεζόν σε πολλές χώρες. Αντί να μένει κανείς για 4-7 μέρες σε ένα μέρος, είναι πιθανό να επιλέγει ακόμα και 1-2 μήνες διαμονής, συνδυάζοντας την παραμονή του σε μια πόλη με την εργασία. Εκ των πραγμάτων, αυτό θα απαιτήσει προσαρμογές τόσο στον τρόπο διάθεσης των ακινήτων, όσο και στις παρεχόμενες υπηρεσίες, ενώ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα διευρυνθούν και οι περιοχές ενδιαφέροντος, καθώς θα αναζητηθούν και ακίνητα εκτός του κέντρου της Αθήνας, τα οποία να είναι πιο προσιτά οικονομικά. Αυτή η εξέλιξη, εφόσον ασφαλώς επιβεβαιωθεί, αναμένεται να επαναφέρει στις ψηφιακές πλατφόρμες ενοικιάσεων ορισμένα από τα ακίνητα που έχουν αποχωρήσει σήμερα, εξαιτίας της απουσίας μισθωτικού ενδιαφέροντος.
Εκτός από νέες γειτονιές, οι χρήστες των ψηφιακών πλατφορμών προβλέπεται να στρέψουν το ενδιαφέρον τους και σε εναλλακτικούς προορισμούς, θέλοντας να αποφύγουν τα μέρη υψηλού συνωστισμού τουριστών, όχι μόνο λόγω της πανδημίας. Αλλωστε, αυτή η τάση είχε αρχίσει να καταγράφεται και πριν από την πανδημία, με πολλούς να προτιμούν πιο απομονωμένα μέρη, τα οποία όμως να είναι σε θέση να προσφέρουν εμπειρίες. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της Airbnb, Μπράιαν Τσέσκι, ο οποίος τους πρώτους μήνες της πανδημίας είχε αναφέρει ότι «θα αλλάξει για πάντα τα ταξίδια, καθώς οι άνθρωποι θα αναζητούν να επισκεφθούν κάποιες από τις χιλιάδες μικρότερες πόλεις και επίσης θα περνούν περισσότερο χρόνο με συγγενείς και φίλους».
Τι αλλάζει
Ο μετασχηματισμός της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων αναμένεται να ξεκινήσει το προσεχές διάστημα και σταδιακά θα αρχίσει να κάνει την εμφάνισή του και στην ελληνική αγορά. Οι ψηφιακές πλατφόρμες αναμένεται να παραμείνουν στο επίκεντρο, καθώς διαθέτουν την απαιτούμενη ευελιξία ώστε να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες των χρηστών. Το σημαντικό άλλωστε είναι ότι έχουν το «προϊόν», δηλαδή το ακίνητο. Απλώς θα διαφοροποιηθεί η διανομή και η πώλησή του, δηλαδή ο τρόπος που θα μισθώνεται και οι υπηρεσίες που θα παρέχονται. Μόνο η Airbnb διαθέτει σήμερα πάνω από 5,5 εκατ. αγγελίες ακινήτων και παρουσία σε 100.000 πόλεις.
Νέες περιοχές θα κάνουν την εμφάνισή τους ως τάσεις για επισκέψεις, θα υπάρχουν επιλογές για αρκετά μεγαλύτερο χρόνο διαμονής από τον τυπικό των λίγων ημερών ή μιας-δύο εβδομάδων, και θα αρχίσουν να εμφανίζονται και ακίνητα ειδικά προσαρμοσμένα για τους λεγόμενους «ψηφιακούς νομάδες», δηλαδή ανθρώπους οι οποίοι θα μένουν στο ακίνητο για 6-12 μήνες, με στόχο να εργάζονται από απόσταση. Είναι εντυπωσιακό ότι, στην έρευνα που πραγματοποίησε η Airbnb, προέκυψε ότι το 83% των συμμετεχόντων είναι πρόθυμο να μείνει σε κάποια άλλη χώρα και να εργάζεται από εκεί.
