Το Πακιστάν είναι μια χώρα που κάθε καλοκαίρι βιώνει ισχυρά κύματα καύσωνα και τις περισσότερες ημέρες η θερμοκρασία δεν πέφτει από τους 40 βαθμούς Κελσίου, ενώ δεν εκλείπουν και τα 50άρια.
Στην πόλη Τζακομπαμπάντ οι τελευταίες ημέρες είναι δύσκολες, σχεδόν βάρβαρες. Η περιοχή της επαρχίας Σιντ βρίσκεται σε μια κοιλάδα που την θρέφει ο Ινδός ποταμός, όπως καθώς περιβάλλεται από έρημο, οι άνεμοι συνήθως φέρνουν πολύ ζεστά κύματα.
Κάθε καλοκαίρι τα μαγαζιά που πουλάνε ανεμιστήρες, βεντάλιες και πάγο, κάνουν χρυσές δουλειές. Όσο χρυσές μπορούν να είναι οι δουλειές σε μια πόλη που ακόμα και οι 36 λίρες είναι τιμή απλησίαστη, με τους ανθρώπους που ζουν εκεί να βγάζουν ελάχιστα δολάρια κάθε μέρα.
Η Τζακομπαμπάντ είναι κατά πάσα πιθανότητα η πιο ζεστή πόλη στην Ασία και μαζί με την πόλη Ρας αλ Καϊμάκ στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι δύο περιοχές που πλήττονται ήδη και θα πληγούν ακόμα περισσότερο σε αυτή τη δεκαετία από την κλιματική κρίση.
Κύματα καύσωνα είχαν αντιμετωπίσει και στα προηγούμενα χρόνια αυτές οι δύο περιοχές. Όμως ποτέ δε συνδυάζονταν οι τόσο υψηλές θερμοκρασίες με τόσο υψηλή υγρασία.
Η θερμοκρασία μετριέται με δύο τρόπους. Ο ένας είναι του στεγνού βολβού, όπου δηλαδή το θερμόμετρο μετρά κανονικά τους βαθμούς. Ο έτερος είναι με βρεγμένο, υγρό βολβό, με μια βρεγμένη πετσέτα να τυλίγεται γύρω από τον βολβό του θερμομέτρου και να μετρά τη θερμοκρασία στην ουσία μαζί με το μέγεθος της υγρασίας.
Οι επιστήμονες λένε πως όταν η θερμοκρασία υγρού βολβού ξεπεράσει τους 35 βαθμούς Κελσίου, τότε τα πράγματα θα είναι πολύ επικίνδυνα και θα έχουμε πολλούς νεκρούς. Στον Καναδά, στο Όρεγκον, στη Τζακομπαμπάντ συνέβη ακριβώς αυτό. Το θερμόμετρο έδειξε πάνω από 35 βαθμούς σε υγρή κατάσταση, κάτι που σημαίνει ότι η υγρασία είχε υπερβεί το 40-50%.
Στην ουσία, η θερμοκρασία υγρού βολβού είναι η μέτρηση της χρησιμότητας του ιδρώτα για τον άνθρωπο. Θυμάστε που απορούσαμε μικροί γιατί οι άνθρωποι στην έρημο είναι τόσο βαριά ντυμένοι και κάποιος είχε βρεθεί να μας πει ότι το κάνουν για να ιδρώνουν πιο εύκολα;
Ο ιδρώτας είναι ο μηχανισμός του σώματος για να απομακρύνει τη θερμότητα και να παρέχει μια κάποια δροσιά. Αυτό συμβαίνει χάρη στον ήλιο που εξατμίζει τον ιδρώτα και αυτή η εξάτμιση είναι το μεταφορικό της θερμότητας μακριά από το σώμα μας. Όταν όμως η υγρασία είναι σε υψηλά επίπεδα, δεν υπάρχει τρόπος να εξατμιστεί τόσο άμεσα ο ιδρώτας, άρα η θερμότητα παραμένει στο σώμα.
Κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί το 2010 στη Ρωσία, όταν η θερμοκρασία υγρού βολβού είχε φτάσει τους 28 βαθμούς Κελσίου.
Αυτή ήταν η αιτία που σε μια τάξη στην περιοχή της Τζακομπαμπάντ 20 παιδιά λιποθύμησαν ταυτόχρονα και χρειάστηκε να έρθει ιατρική βοήθεια για να συνέλθουν.
Ένα μόνιμο θέαμα στην πόλη αυτή τέτοιες μέρες είναι άνθρωποι να βουτάνε το κεφάλι τους σε κουβάδες με πάγο για να αντέξουν τον καύσωνα. Κι αυτοί που το κάνουν είναι λίγοι. Οι περισσότεροι από τους 200.000 κατοίκους κλείνονται για τα καλά σε σπίτια και κλειστούς χώρους, αναζητώντας ανακούφιση στα air condition. Η Τζακομπαμπάντ είναι ένα σκηνικό πανδημίας χωρίς πανδημία. Τέτοιες θερμοκρασίες όμως προκαλούν συχνά βλάβες στον ηλεκτρισμό και οι συσκευές δροσιάς αχρηστεύονται.
Το πρόβλημα είναι πως αυτά τα φαινόμενα ήρθαν πιο γρήγορα απ΄αυτό που περίμεναν οι επιστήμονες και εντοπίζονται περισσότερο σε περιοχές παράκτιες ή κοντά σε ποταμούς και λίμνες, γιατί σε αυτές υπάρχουν μεγάλες ποσότητες νερού που θερμαίνονται και εξατμίζονται και δημιουργούν ζεστό αέρα στην ατμόσφαιρα. Η Τζακομπαμπάντ είναι στις όχθες του Ινδού ποταμού και λίγο πιο πέρα είναι η αραβική θάλασσα.
Σε μια έρευνα που είχε γίνει το 2020 αποδείχτηκε ότι τα τελευταία 41 χρόνια έχει γίνει όλο και πιο συχνό το φαινόμενο τέτοιου συνδυασμού θερμοκρασιών και υγρασίας. Στο Πακιστάν κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες ημέρες, είχε παρουσιαστεί ξανά τον Ιούλιο του 1987, τον Ιούνιο του 2005, τον Ιούνιο του 2010 και τον Ιούλιο του 2012. Βλέπουμε δηλαδή πως το πρώτο φαινόμενο απέχει από το δεύτερο κατά 18 χρόνια, αλλά μετά μέσα σε 16 χρόνια το συναντάμε 4 φορές, με την 4η να είναι αυτή που διανύει τώρα η περιοχή. Σε αυτές τις χρονιές η θερμοκρασία υγρού βολβού είχε πιάσει τους 34 βαθμούς Κελσίου.
Το κύμα καύσωνα που έπληξε την Ευρώπη το 2019 και οδήγησε στο θάνατο 2.500 ανθρώπους ήταν 5 φορές πιο πιθανό να συμβεί σε σχέση με το να μην υπήρχε η κλιματική κρίση κι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη.
Ο Ζαχίντ Χουσεΐν, έμπορος στην Τζακομπαμπάντ, περιγράφει στην Telegraph ότι «οι άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι η ζέστη αυξάνεται διαρκώς, αλλά είναι φτωχοί. Δε μπορούν να κάνουν αλλιώς, δεν έχουν επιλογή, εδώ είναι τα σπίτια τους».
Κι αυτό ακριβώς είναι ένα ζήτημα που θα αρχίσει σύντομα να αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Το 2021 είναι το έτος που στη Συνθήκη του Παρισιού το 2015 λεγόταν ότι αποτελεί το τελευταίο κατώφλι της ανθρωπότητας.
Σε μια περίοδο που είδαμε ακόμα μια πετρελαιοκηλίδα να σκάει στον Κόλπο του Μεξικό από την Pemex – συμβαίνει για 7η φορά τα τελευταία χρόνια σε δικούς της αγωγούς – και κατά την οποία μόλις 13 χώρες από τις 197 έχουν πιάσει τους στόχους που τέθηκαν στο Παρίσι και για τους οποίους δεσμεύτηκαν εγγράφως, η κλιματική κρίση φαίνεται πως είναι ήδη εδώ. Ήταν δηλαδή από καιρό, απλώς τώρα γίνεται ορατή και σε αυτούς που την αγνοούσαν και τα θεωρούσαν όλα υπερβολές.
Αν δε θέλουμε ως ανθρωπότητα να δούμε ανθρώπους να πεθαίνουν επειδή δεν δύνανται να παρατήσουν τον τόπο τους, θα πρέπει να αρχίσουμε άμεσα να μειώνουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 50% και το 2050 να έχουν πιάσει και οι 197 χώρες το μηδέν στην εκπομπή αερίων.
Παράλληλα, θα πρέπει να καμφθεί και η ταξική διάκριση που φέρνει ένας τέτοιος καύσωνας. Η Τζακομπαμπάντ και η αλ Καϊμάκ που αναφέρθηκαν πριν, είναι χαρακτηριστικά παραδείγματα. Στην πρώτη ο πληθυσμός είναι ως επί το πλείστον ελάχιστα πάνω από τα όρια της φτώχειας και προς τα κάτω. Δεν υπάρχουν υποδομές για να προστατευτούν, ούτε για εναλλακτικό πλάνο σε περίπτωση διακοπής ρεύματος. Είναι και μια πόλη με ελάχιστο πράσινο που θα μπορούσε να απορροφήσει κάποιο από το διοξείδιο, επομένως μοιάζουν καταδικασμένοι οι άνθρωποι εκεί. Όχι μόνο οι γέροι, αλλά ακόμα και οι πιο fit οργανισμοί.
Αντιθέτως, στην πόλη των ΗΑΕ, υπάρχει πλούτος και παντού θα βρει κανείς συσκευές δροσιάς, ενώ οι διακοπές ρεύματος αντιμετωπίζονται πιο εύκολα. Επιπλέον, οι περισσότεροι εργαζόμενοι σε δημόσια έργα είναι από χώρες όπως το Πακιστάν, επομένως οι ντόπιοι δεν πιέζονται να δουλεύουν σε εξωτερικούς χώρους. Είναι χαρακτηριστικά όσα έχουν συμβεί στο Κατάρ για την κατασκευή των γηπέδων εν όψει Μουντιάλ.
Θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για τρομολαγνεία. Δεν είναι έτσι. Γιατί την ώρα που στον Καναδά και το Πακιστάν άνθρωποι οδηγούνται στα νοσοκομεία ή πεθαίνουν από τη ζέστη, μέρος του Αμαζονίου φλέγεται για να γίνει αρώσιμη γη, η Αυστραλία επιχειρεί να υποβαθμίσει την κατάσταση κινδύνου που βρίσκεται ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος, στην Αμοργό τοποθετούνται 13 ανεμογεννήτριες ενώ οι ανάγκες του νησιού ήταν για 2 και στην Ινδονησία αποψιλώνεται ακόμα ένα μέρος του τροπικού δάσους για να φυτευτούν φοίνικες.
