Η βιταμίνη Β12 είναι ένα από τα θρεπτικά συστατικά που έχουν ζωτική σημασία για τη λειτουργία του οργανισμού. Είναι απαραίτητη, μεταξύ άλλων, για την παραγωγή και την διατήρηση των νευρώνων και των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Επιπλέον, υποστηρίζει το νευρικό σύστημα και συμβάλλει στη δημιουργία του γενετικού μας υλικού (DNA).
Μοιραία λοιπόν η έλλειψή της οδηγεί σε αναιμία (μεγαλοβλαστική αναιμία) και σε βλάβες στα νεύρα και στον εγκέφαλο. Οι επιπτώσεις αυτές εκδηλώνονται με πολλά και διαφορετικά συμπτώματα, όπως:
- Κόπωση και αδυναμία
- Δυσκοιλιότητα
- Απώλεια όρεξης και βάρους
- Προβλήματα ισορροπίας
- Κατάθλιψη
- Προβλήματα με τη σκέψη
- Πόνος στο στόμα ή τη γλώσσα (γλωσσίτιδα)
Όταν ένας άνθρωπος έχει έλλειψη βιταμίνης Β12, τα επίπεδά της στο αίμα του θα είναι κάτω από 200 mcg. Το ακριβές όριο όμως παρουσιάζει διαφορά από εργαστήριο σε εργαστήριο, επισημαίνουν ειδικοί από το Γραφείο Διατροφικών Συμπληρωμάτων (ODS) των αμερικανικών Εθνικών Ιδρυμάτων Υγείας (NIH).
Οι διατροφικές πηγές
Σε κάθε περίπτωση, οι ενήλικες πρέπει να λαμβάνουν καθημερινά 2,4 mcg της βιταμίνης από τη διατροφή τους. Οι φυσικές πηγές της είναι τα τρόφιμα ζωικής προελεύσεως, όπως:
- Συκώτι (κυρίως το μοσχαρίσιο)
- Μύδια
- Ψάρια (π.χ. σολομός, τόνος)
- Γαλακτοκομικά προϊόντα
- Πουλερικά
- Αυγά
Εύκολα απορροφήσιμη από τον οργανισμό είναι και η βιταμίνη Β12 με την οποία είναι εμπλουτισμένα ορισμένα προϊόντα του εμπορίου (π.χ. δημητριακά πρωινού, μαγιά).
Οι άνθρωποι που έχουν έλλειψη της βιταμίνης πρέπει οπωσδήποτε να την αντιμετωπίσουν. Και αυτό διότι η αναιμία και τα νευρολογικά προβλήματα που προκαλεί, μακροπρόθεσμα μπορεί να έχουν σοβαρές επιπλοκές.
Πολλές από αυτές σχετίζονται με ένα αμινοξύ που λέγεται ομοκυστεΐνη και έχει τεράστια σημασία για την υγεία και την αποφυγή σοβαρών ασθενειών. Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για τον μεταβολισμό της ομοκυστεΐνης. Η μακροχρόνια έλλειψή της οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων του συγκεκριμένου αμινοξέος.
Μερικές από τις επιπλοκές που απειλούν όσους έχουν χαμηλή βιταμίνη Β12, αλλά δεν κάνουν θεραπεία είναι:
Νευροψυχιατρικά προβλήματα
Η χαμηλή βιταμίνη Β12 μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα την υγεία του εγκεφάλου, αυξάνοντας τον κίνδυνο έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών. Σχετίζεται επίσης με συμπεριφορικά και νευροψυχικά προβλήματα. Αναλόγως με την ηλικία του πάσχοντος μπορεί να οδηγήσει σε:
- Μειωμένες ακαδημαϊκές επιδόσεις
- Οξυθυμία
- Απώλεια μνήμης
- Κατάθλιψη
- Άνοια
Μερικές μελέτες έχουν βρει υψηλότερα επίπεδα ομοκυστεΐνης στους ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ. Άλλες μελέτες έχουν δείξει πως άτομα με έλλειψη βιταμίνης Β12 για την οποία δεν κάνουν θεραπεία είναι πολύ πιθανότερο να παρουσιάσουν με το πέρασμα του χρόνου:
- Χαμηλότερες επιδόσεις σε τεστ νοητικών δεξιοτήτων
- Μειωμένο όγκο εγκεφάλου
Νευρολογικές βλάβες
Μελέτες έχουν δείξει ότι το 20-30% των ατόμων με έλλειψη βιταμίνης Β12 έχουν νευρολογικές βλάβες όπως:
- Αλλοιώσεις στα νεύρα
- Βλάβες στο νωτιαίο μυελό
- Νευρολογικά προβλήματα που επηρεάζουν την ψυχική υγεία
Καρδιαγγειακά προβλήματα
Όπως προαναφέρθηκε, χωρίς επαρκή βιταμίνη Β12, ο οργανισμός αποκτά μακροπρόθεσμα περίσσεια ομοκυστεΐνης. Αυτό έχει ως συνέπεια αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Εν τούτοις, δεν υπάρχουν ακόμα αρκετά επιστημονικά δεδομένα ότι η λήψη συμπληρωμάτων της βιταμίνης μπορεί να αποτρέψει την καρδιοπάθεια.
Χαμηλή ενεργητικότητα
Η έντονη κόπωση και η μειωμένη ενεργητικότητα είναι σημαντικά συμπτώματα της έλλειψης σε βιταμίνη Β12. Η αντιμετώπιση της έλλειψης μπορεί να αμβλύνει και τα δύο.
Ωστόσο ανάλογα οφέλη στην ενεργητικότητα και τις επιδόσεις δεν παρατηρούνται σε υγιείς ανθρώπους (π.χ. αθλητές) που παίρνουν συμπληρώματα της βιταμίνης.
