Το θέμα με την τρίτη δόση εμβολίου κατά της Covid-19 έχει αρχίσει, ήδη, να απασχολεί την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, αλλά και την Επιτροπή των ειδικών Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας.
Παράλληλα και οι ίδιοι οι πολίτες αναρωτιούνται πάνω στο θέμα της επάρκειας της ανοσίας σε ατομικό επίπεδο, όπως αυτή οικοδομήθηκε με τον εμβολιασμό τους από τις αρχές του χρόνου.
Περισσότερο προβληματισμένοι εμφανίζονται οι ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα, οι ηλικιωμένοι, αλλά και οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη. Είναι οι ομάδες που είτε εμβολιάστηκαν πρώτες πριν από περίπου 6 με 7 μήνες, είτε έλαβαν αργότερα το εμβόλιο, όμως, τα επιστημονικά δεδομένα υποδεικνύουν ότι ενδέχεται να μην έχουν αναπτύξει ικανή ανοσολογική απόκριση.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Παναγιώτης Γαργαλιάνος, τονίζει στo iatropedia.gr πως με τα μέχρι τώρα δεδομένα στον γενικό πληθυσμό τα εμβόλια προστατεύουν ακόμη και μετά από 9 μήνες, ενώ στα τέλη Σεπτεμβρίου μπορεί να υπάρξουν ακόμη και πιο ευχάριστες εκπλήξεις, όπως λέει:
“Αγωνιούν οι άνθρωποι για το θέμα της τρίτης δόσης και είναι δικαιολογημένοι. Για τον γενικό πληθυσμό έχουμε δεδομένα ότι διατηρείται τουλάχιστον 9 μήνες από τον εμβολιασμό, για όλους. Βεβαίως αλήθεια είναι πως όσο μεγαλύτερο είναι το άτομο ηλικιακά τόσο πιθανότητες έχει να μην έχει καλή απάντηση”, εξηγεί ο γιατρός.
Παναγιώτης Γαργαλιάνος: “Πάνω από 9 μήνες -μέχρι στιγμής- φαίνεται να διαρκεί η ανοσία στον γενικό πληθυσμό”
Από την εποχή της κατάθεσης των πρώτων μελετών για την έγκριση των εμβολίων, είχε διευκρινιστεί πως τα εμβόλια δεν παρέχουν αποτελεσματικότητα στο 100% των περιπτώσεων, αλλά σε ποσοστά που κυμαίνονται από 85% έως 90%.
“Άρα αυτομάτως ένα 10% έως 15%, δηλαδή κατά μέσο όρο 12% δεν θα έχει πιάσει καλή ανοσία. Για ποιο λόγο, είναι άλλο θέμα. Είναι ειδική κατηγορία. Είναι είτε λόγω ειδικής αντίδρασης του οργανισμού, αλλά κυρίως αυτό συμβαίνει σε ανθρώπους μεγάλης ηλικίας ή με κάποιο υποκείμενο νόσημα”, εξηγεί ο ειδικός.
Τι συμβαίνει, όμως, με όλους τους υπόλοιπους, που έχουν αναπτύξει ικανοποιητικό τίτλο αντισωμάτων; Πόσο καιρό διαρκεί η προστασία του εμβολιασμού στον γενικό πληθυσμό;
Ο Παναγιώτης Γαργαλιάνος, απαντά: “Έχουν δημοσιευθεί μελέτες σε έγκριτα περιοδικά στο Nature και στο New England Journal of Medicine, ότι διατηρείται η χυμική και η κυτταρική ανοσία (τα δύο σκέλη της ανοσίας) για πάνω από 9 μήνες. Και για το λόγο αυτό, το εξάμηνο που λέγαμε μετά τον εμβολιασμό (κι αυτό συμβαίνει και με τη φυσική νόσηση, αν και πιθανώς λίγο λιγότερη απ’ ότι με το εμβόλιο) ενδεχομένως να είναι μεγαλύτερο. Γι’ αυτό το “green pass” του εμβολιασμού το παίρνουν και άνθρωποι που έχουν εμβολιαστεί εδώ και πάνω 6 μήνες. Εγώ παραδείγματος χάρη που εμβολιάστηκα Δεκέμβριο κι έχουν περάσει 7 μήνες, θεωρούμαι ότι έχω προστασία!”, σημειώνει.
Γαργαλιάνος: Τον Σεπτέμβριο αναμένονται τα αποτελέσματα μελετών για τη διάρκεια της ανοσίας
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, διευκρινίζει πως για τον γενικό πληθυσμό, -δηλαδή για όσους δεν έχουν κάποιο βαρύ υποκείμενο νόσημα, όπως καρκίνο, μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, ή παίρνουν βαριά φάρμακα που κάνουν ανοσοκαταστολή- δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα μεγαλύτερα των 9 μηνών.
Ωστόσο, στα τέλη του Σεπτέμβρη αναμένεται να παρουσιαστούν νεότερες μελέτες και συμπεράσματα, από τα άτομα που συμμετείχαν στις πρώτες κλινικές μελέτες φάσης ΙΙΙ του εμβολίου. Πρόκειται για πάνω από 70 χιλιάδες άτομα που ξεκίνησαν να εμβολιάζονται τον περασμένο Απρίλιο, λέει ο γιατρός:
“Τα δεδομένα που θα παρουσιαστούν τον Σεπτέμβριο, αφορούν τους πρώτους 30.000 ανθρώπους που συμμετείχαν στις πρώτες μελέτες του εμβολίου. Αυτοί οι άνθρωποι λοιπόν (30 χιλιάδες και αν βάλετε και τους υπόλοιπους από τα άλλα εμβόλια είναι 70 χιλιάδες) ξεκίνησαν να εμβολιάζονται την περασμένη Άνοιξη και συνεχίζουν ακόμη να παρακολουθούνται, γιατί αυτό προέβλεπε το πρωτόκολλο. Αυτοί οι άνθρωποι κυκλοφορούν ανάμεσά μας. Μερικοί από αυτούς λοιπόν θα ήρθαν από τότε σε επαφή με τον ιό, κάποιοι ενδεχομένως θα νόσησαν. Οπότε θα έχουμε πια τον Σεπτέμβριο την απόδειξη παρακολουθήσεως εμβολιασμένων άνω του ενός έτους. Από την «ημέρα μηδέν» δηλαδή που έγιναν οι πρώτες δόσεις και μέχρι και τον Σεπτέμβριο”, εξηγεί ο ίδιος.
“Ίσως η ανοσία στον γενικό πληθυσμό να διαρκεί πολύ περισσότερο από 9 μήνες”
Οι μελέτες που θα παρουσιαστούν τον Σεπτέμβριο και θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό ποιοι τελικά θα λάβουν την τρίτη δόση του εμβολίου μέσα στο φθινόπωρο, μπορεί να κρύβουν ευχάριστες εκπλήξεις, σημειώνει ο Παναγιώτης Γαργαλιάνος:
“Πιθανώς να προκύψουν κι άλλα στοιχεία λοιπόν μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου ότι μπορεί να μην είναι 9 μήνες η προστασία, αλλά μπορεί να είναι οι 12 ή οι 15 μήνες. Η ιατρική είναι απόδειξη. Η απόδειξη είναι όταν θα φτάσουμε να τους παρακολουθούμε ενάμιση χρόνο. Γιατί ποιος μπορεί να μας πει ότι αυτοί οι άνθρωποι ακόμα και μετά από ενάμιση χρόνο που θα παρακολουθούνται δεν θα συνεχίζουν να έχουν προστασία; Γιατί ξέρετε η μέτρηση αντισωμάτων αυτή που κάνουν τα εργαστήρια ή αυτά τα ειδικά kits δεν έχουν καμία αξία. Έχει σημασία η μέτρηση με ειδικό τρόπο, αφενός των εξουδετερωτικών αντισωμάτων και αφετέρου των κυττάρων Β’ και Τ’. Ειδικά τα Τ’ κύτταρα είναι πολύ σημαντικά για την ανοσία. Είναι αυτά που “θυμούνται” τον ιό και τα λέμε “κύτταρα μνήμης”, διευκρινίζει.
Ποιοι θα πάρουν σίγουρα την τρίτη δόση εμβολίου τον Σεπτέμβριο
Κι ενώ η πληροφορία στον γενικό πληθυσμό είναι ακόμα συγκεχυμένη, στις ειδικές ομάδες που αποδεδειγμένα από μελέτες δεν αναπτύσσουν καλή ανοσία, θα χρειαστεί σίγουρα ενισχυτική επαναληπτική δόση, λέει ο ειδικός:
“Άρα που είμαστε σίγουροι σήμερα ότι θα δώσουμε τρίτη δόση κατά 99% και ήδη από τον Σεπτέμβριο;
- σε ανθρώπους που έχουν μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων,
- κατά πάσα πιθανότητα σε ανθρώπους οι οποίοι έχουν μεταμόσχευση μυελού των οστών και είναι πρόσφατο το χρονικό διάστημα από τη μεταφορά του μοσχεύματος,
- σε ανθρώπους που έχουν βαριά ανοσοκαταστολή, δηλαδή οι άνθρωποι που παίρνουν μεθοτρεξάτη και φάρμακα που δίνουμε σε ογκολογικούς ασθενείς και ασθενείς άλλους που έχουν βαριά νοσήματα.
- πιθανώς σε αιμοκαθαιρόμενους που έχουν κι εκεί μια ιδιαίτερη ευαισθησία και μπορεί να χάνουν αντισώματα, παρ’ ότι προκύπτουν κι άλλα στοιχεία που λένε ότι δεν τα χάνουν εντελώς.
- στην “τέταρτη” ηλικία, δηλαδή στους άνω των 80 ετών”, λέει ο κ. Γαργαλιάνος.
Τέλος, τρίτη δόση ενδέχεται να χρειαστεί και υποομάδα των υγειονομικών, κυρίως δηλαδή, όσοι εκτίθενται σε μεγαλύτερο κίνδυνο από τον κορονοϊό:
“Οι άνθρωποι οι οποίοι εκτίθενται σε μεγάλα ιικά φορτία, π.χ. οι υγειονομικοί που δουλεύουν σε Covid-19 μονάδες. Αυτοί εκτίθενται σε πολύ υψηλά ιικά φορτία. Δεν μας συμφέρει να βγαίνουν σε καραντίνα οι μαχόμενοι γιατροί στα νοσοκομεία, γιατί είναι και αυτό το θέμα”, εξηγεί ο επιστήμονας.
“Όλα αυτά αν δεν υπάρξει νέα μετάλλαξη”, καταλήγει ο κ. Παναγιώτης Γαργαλιάνος, ο οποίος εύχεται, όπως λέει, “να επικρατήσει τελικά η Δέλτα, την οποία πιάνουν σε μεγάλο βαθμό τα εμβόλια”.
