Στις 5 Σεπτεμβρίου 2002, και ενώ οι συλλήψεις των μελών της 17 Νοέμβρη μονοπωλούσαν την ελληνική επικαιρότητα και η είδηση για την εξάρθρωση της οργάνωσης αποτελούσε θέμα και σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, ο πλέον καταζητούμενος άνθρωπος στην Ελλάδα την εποχή εκείνη, ο Δημήτρης Κουφοντίνας, έφτανε με ένα ταξί το οποίο σταμάτησε σχεδόν έξω από το κτίριο της ΓΑΔΑ, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, και παραδόθηκε στις Αρχές.
Δεκαεννέα χρόνια μετά, στις 5 Σεπτεμβρίου 2021, ο καταδικασμένος πλέον αμετάκλητα με τη σφραγίδα της ελληνικής Δικαιοσύνης σε 11 φορές ισόβια και επιπλέον 25 χρόνια κάθειρξη, για μία σειρά από δολοφονίες της 17 Νοέμβρη, με βάση το δικαίωμα που του παρέχει ο νόμος, μπορεί να υποβάλει αίτηση για την αποφυλάκισή του με όρους.
Ενας ακόμα ισοβίτης, ο Ηρακλής Κωστάρης, αποφυλακίστηκε προ ημερών με απόφαση του αρμόδιου δικαστικού συμβουλίου, ενώ όλοι οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί σε ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης, έχουν αποφυλακιστεί εδώ και χρόνια, όταν ο καθένας από αυτούς συμπλήρωνε τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος.
Ωστόσο, η διάταξη που δίνει σε όλους ανεξαιρέτως τους καταδικασθέντες, ανεξάρτητα από το ύψος της ποινής και τη βαρύτητα των εγκλημάτων, το δικαίωμα να ζητήσουν την αποφυλάκισή τους δεν ανοίγει αυτόματα και την πόρτα της φυλακής τους. Κι αυτό, γιατί αναγκαία προϋπόθεση είναι η αίτησή τους να γίνει δεκτή από το αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο, τα μέλη του οποίου έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα να κρίνουν ξεχωριστά κάθε υπόθεση πριν αποφασίσουν αν θα δώσουν στον κρατούμενο το πολυπόθητο για αυτόν εξιτήριο από τις φυλακές προς την ελευθερία. Συγκεκριμένα, για την περίπτωση των πολυϊσοβιτών στην υπόθεση της 17Ν, με βάση την αρχή του ευμενέστερου νόμου, σε περίπτωση αίτησης για την υπό όρους αποφυλάκισή τους θα πρέπει να εφαρμοστούν οι διατάξεις του παλαιού Ποινικού Κώδικα, δηλαδή όπως αυτός ίσχυε πριν από τις αλλαγές που επήλθαν τον Ιούλιο του 2019.
Οι διατάξεις
Με βάση εκείνες τις διατάξεις, ο κρατούμενος μπορεί εφόσον έχει συμπληρώσει 19 χρόνια στη φυλακή να ζητήσει να αφεθεί υπό όρους ελεύθερος. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τον ισχύοντα Ποινικό Κώδικα, το όριο παραμονής στη φυλακή έχει αυξηθεί και οι πολυϊσοβίτες για να μπορούν να αιτηθούν την αποφυλάκισή τους θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει 25 χρόνια κράτησης.
Για την ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε, ότι ο πρώτος νόμος που εισήγαγε τον θεσμό της υφ’ όρον απόλυσης στην ελληνική έννομη τάξη ήταν ο Ν 811/1917 «Περί προσωρινής απολύσεως των καταδίκων εκ των φυλακών», ο οποίος λειτούργησε σε συνδυασμό με το ΒΔ της 22/29-9-1917 «Περί εκτελέσεως του ν. 811 περί προσωρινής απολύσεως των καταδίκων εκ των φυλακών».
Ακολούθησαν διάφορες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις, μέχρι την κατάρτιση, ψήφιση και θέση σε ισχύ του Ποινικού Κώδικα το 1951, οπότε και ο Ν 811/1917 καταργήθηκε και ο θεσμός της υφ’ όρον απόλυσης προβλέφθηκε στα άρθρα του Ποινικού Κώδικα.
Οπως επισημαίνουν νομικοί, ο θεσμός της υφ’ όρον απόλυσης που ισχύει σχεδόν σε όλο τον κόσμο έχει μεγάλη σημασία και κεντρικό ρόλο στο σωφρονιστικό σύστημα ενός Κράτους Δικαίου.
Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 106 του Ποινικού Κώδικα, το δικαστικό συμβούλιο οφείλει να δεχθεί το αίτημα της υπό όρων απόλυσης, εκτός εάν αιτιολογημένα κρίνει ότι συντρέχουν συγκεκριμένες αρνητικές προϋποθέσεις που να καθιστούν απολύτως αναγκαία τη συνέχιση της κράτησης για να αποτραπεί η τέλεση από τον κατάδικο νέων αξιόποινων πράξεων.
