Μερικές πικρές αλήθειες (αλλά αλήθειες) για τις βάσεις των ΑΕI. Γράφει ο Ηλίας Τουμασάτος

Πολύς θόρυβος γίνεται για τον μεγάλο αριθμό μαθητών που έμειναν εκτός Πανεπιστημίων λόγω της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Για να δούμε όμως μερικές αλήθειες, που δεν θα τις δείτε γραμμένες αλλού…

Διευκρινίζω εκ των προτέρων: Οι πανελλαδικές είναι μια διαδικασία επιλογής που οφείλει να έχει συγκεκριμένα ακαδημαϊκά κριτήρια, δεν είναι εξετάσεις κατάταξης. Θα ήταν αν είχαμε εθνικό απολυτήριο, και όχι το απολυτήριο που έχουμε τώρα (που είναι ουσιαστικά ένα πιστοποιητικό παρακολούθησης). Το να προβλέπεις θέσεις για όλους στα Πανεπιστήμια, απλώς φουσκώνοντας τον αριθμό των εισακτέων είναι απλώς στάχτη στα μάτια της κοινωνίας. Το να περάσεις με ελάχιστη βαθμολογία σε μια σχολή που κατά βάθος δεν θες, δεν είναι ευκαιρία, είναι μάλλον κοροϊδία. Το «όλοι στο Πανεπιστήμιο» δεν είναι το ίδιο με το «όλοι έχουν ευκαιρία να σπουδάσουν ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ” και όχι αυτό που τους όρισαν τα μόριά τους και το Sudoku του μηχανογραφικού. Ξέρετε πόσες φορές τα παιδιά έκαναν μηχανογραφικό για «όπου να’ναι, αρκεί να φύγω από το νησί, αρκεί να πάρω το πάσο, αρκεί να έχει φοιτητική ζωή…»;

Ας έρθουμε τώρα στα φετινά αποτελέσματα, για τα οποία τόσος ολοφυρμός αντηχεί παντού. Με βάση αυτά λοιπόν:

Σε 84 σχολές ΑΕΙ μπορεί υποψήφιος Γενικού Λυκείου να εισαχθεί με βαθμολογία από 9.000-10.000 μόρια (δηλαδή με μέσο όρο 9-10 στα 20 στα 4 μαθήματα)

Ανάμεσα σε αυτές, σε τμήματα: Φιλολογίας, Μαθηματικών, Φυσικής, Ιστορίας, Πληροφορικής , Γεωπονίας κλπ. Ναι… γίνεσαι φιλόλογος και φυσικός με 9!

Σε 61 σχολές μπορεί υποψήφιος να εισαχθεί με βαθμολογία μεταξύ 8000 και 9000 μορίων. (8 με 9 στα 20).

Ανάμεσα σε αυτές, σε τμήματα: Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Πληροφορικής, Οικονομικών Επιστημών

Σε 33 ακόμη σχολές μπορεί υποψήφιος να εισαχθεί με βαθμολογία από 7.141 (χαμηλότερη βάση) έως 8.000 μόρια (δηλαδή 7,1 με 8).

Ανάμεσα σε αυτές, σε τμήματα Οικονομικά, Πληροφορικής, Πλοιάρχων κλπ.

Τι σημαίνει αυτό; Ακόμα και με την επικατάρατη Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, 178 τμήματα Πανεπιστημίων ανοίγουν τις πόρτες τους με βαθμολογία κάτω από 10 (Η χαμηλότερη ΕΒΕ, θυμίζουμε, ήταν 8,27, για ΟΛΑ τα πεδία, καθώς αφορούσε και κοινές σχολές όλων των πεδίων).

Πόσοι παραπάνω έμειναν απέξω;

Ο αριθμός 40.000 που ακούγεται δεν λαμβάνει υπ’όψιν μια σοβαρή παράμετρο. Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, πέρυσι (χωρίς ελάχιστη βάση εισαγωγής και με βάσεις που ξεκινούσαν από τη μονάδα) έμειναν εκτός 21.368 υποψήφιοι. Φέτος 35.148. Αύξηση, φέτος, κατά περίπου 14.000 (κοντά στο 15.000 που ήταν η αρχική εκτίμηση. Είναι ένας μεγάλος αριθμός. Και αυτό θα πρέπει να προβληματίσει για να γίνουν βελτιώσεις (κυρίως ως προς τα ειδικά μαθήματα, όπου μπήκαν κάποιες αδικαιολόγητα υψηλές βάσεις). Δεν θα έβλαπτε ο ελάχιστος συντελεστής να μειωθεί ελαφρά (πιστεύω ότι το 0.7 μάλλον είναι καλύτερο – να γράψει δηλ. ο μαθητής το 70% του μέσου όρου).

 Πώς έμειναν τόσες θέσεις κενές;

• –          Πολλές σχολές δεν προτιμούνται από τους υποψήφιους. Είναι κοινό μυστικό. Δεν έχουν ζήτηση δηλαδή που να καλύπτει την προσφορά. Αυτό το ήξεραν και το ξέρουν όλες οι κυβερνήσεις, γι’ αυτό και ο κ. Γαβρόγλου είχε εξαγγείλει την ελεύθερη πρόσβαση σε σχολές που δεν τις επιθυμούσε η πλειοψηφία. Ο πληθωρισμός τμημάτων και η ίδρυση νέων σε αντικείμενα που δεν είναι δημοφιλή πλέον (π.χ. ποιο νόημα είχε να ιδρυθεί νέο τμήμα Φυσικής στην Καβάλα το 2019 ή τμήμα Ιστορίας στο Αγρίνιο; Δεν έχουμε αρκετά;) έφερνε τις πολύ χαμηλές βάσεις των παλαιότερων ετών (πέρυσι εισαγόσουν στο Φυσικό Καβάλας με μέσο όρο κάτω από 6).
• –          Οι θέσεις που (υποκριτικά) προκηρύσσει το Υπουργείο Παιδείας ως θέσεις εισακτέων είναι πολύ περισσότερες απ’ αυτές που πραγματικά μπορούν να αντέξουν τα Πανεπιστήμια. Δυστυχώς το Υπουργείο κωφεύει στα αιτήματα των σχολών και δίνει πολύ μεγαλύτερο αριθμό εισακτέων. Αν προσθέσουμε και τις μετεγγραφές, οι οποίες επιβαρύνουν τα κεντρικά πανεπιστήμια, παρουσιάζεται το φαινόμενο οι σχολές της επαρχίας να αποψιλώνονται από φοιτητές και στις μεγάλες πόλεις να μην μπορεί να γίνει ακαδημαϊκή δουλειά. Αν ένα τμήμα μπορεί να σηκώσει 50 φοιτητές και του στέλνεις 150, πώς θα κάνει εργαστήρια, παραδόσεις, εξετάσεις κλπ.; Το Υπουργείο θα μπορούσε απλώς να εγκρίνει τα αιτήματα των σχολών, ούτε ΕΒΕ θα χρειαζόταν ούτε τίποτα. Θέλει όμως κι αυτό να κάνει τον Πόντιο Πιλάτο. Διότι τότε οι εισακτέοι θα ήταν οι μισοί και θα φώναζαν όλοι ότι «πετάγονται στο δρόμο υποψήφιοι φοιτητές». Ενώ, βάζοντας εκατοσταριές εισακτέων σε τμήματα χωρίς ζήτηση εξασφαλίζει «σπουδές για όλους», που μετά «φταίνε» που δεν έγραψαν και δεν μπήκαν στις «θέσεις» που δεν έχουν αίθουσες, καρέκλες, εργαστήρια για όλους.
• –          Δεν είναι λίγες οι σχολές που έχασαν μεγάλο αριθμό εισακτέων επειδή οι ίδιες επέλεξαν να ορίσουν τον υψηλότερο συντελεστή για την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (1,2) ενώ θα μπορούσαν να ορίσουν τον ελάχιστο (0,8). Κάποιες το έκαναν «επίτηδες», θέλοντας να κρατήσουν ένα συγκεκριμένο ακαδημαϊκό επίπεδο εισακτέων. Δικαίωμά τους. Κάποια τμήματα δεν τα υπολόγισαν σωστά και βρέθηκαν δίχως φοιτητές. Πόσοι όμως μέχρι σήμερα είναι οι ενεργοί φοιτητές αυτών των τμημάτων που είχαν 100, 200, 300 εισακτέους; Πόσοι γράφονταν, πόσοι μετεγγράφονταν; Πόσοι τελείωναν; Θα μας το πει κάποιος ποτέ; Ας λειτουργήσει ένα τμήμα με 50 φοιτητές, εφ’ όσον κάνει τη δουλειά του καλά. Και, αλήθεια, πέρυσι, υπήρχαν πανεπιστημιακά τμήματα με κενές θέσεις;

Παρ’ όλα αυτά, ακόμα και φέτος, με τη μεγάλη σφαγή όπως αποκαλείται, ένα 7,1 (ΕΠΤΑ και ΕΝΑ) στα δέκα αρκεί για να γίνει κανείς φοιτητής.!!!! 7.144 μόρια η χαμηλότερη βάση.

Και κάτι τελευταίο: Δεν είναι επιχείρημα ότι στα ιδιωτικά κολέγια μπορείς να πας και με μηδέν και θα έχεις ίδια επαγγελματικά δικαιώματα. Το Πανεπιστήμιο είναι Πανεπιστήμιο και δεν μπορούμε να εξομοιώνουμε τα πάντα προς τα κάτω. Και με εντυπωσιάζει ο κομπλεξισμός με τον οποίο αντιμετωπίζεται, ευκαιρίας δοθείσης, η κόρη του πρωθυπουργού, που “εγκαθίσταται” στο Yale σαν να συμβαίνει για πρώτη φορά οι γόνοι των ελίτ να σπουδάζουν στο εξωτερικό ή να πηγαίνουν σε ιδιωτικά σχολεία. Συνέβαινε, συμβαίνει, θα συμβαίνει. Όταν φτάσουμε στην αταξική κοινωνία, βλέπουμε. Αλλά και πολλοί εξ όσων την οραματίζονται, στα θρανία μεγάλων ιδιωτικών πανεπιστημίων σφυρηλάτησαν τον μαρξιστικό τους στοχασμό.

Επίσης με θυμώνει η λογική ότι στο Yale και στα ονομαστά πανεπιστήμια του εξωτερικού «αγοράζεις το πτυχίο». Στα καλά πανεπιστήμια πληρώνεις δίδακτρα, αλλά δεν αγοράζεις τίποτα. Ιδρώνεις για να μπεις, ιδρώνεις και για να τα τελειώσεις . Όπως πάλεψαν και μόχθησαν και πολλοί συμμαθητές μας που σπούδασαν έξω και σταδιοδρόμησαν γιατί το ελληνικό σύστημα δεν τους έδωσε την ευκαιρία. Δεν αγόρασαν τίποτα. Θα μου πείτε, άντεχαν οικονομικά. Ωραία. Κι εγώ, που δεν άντεχα δεν τους φθόνησα ποτέ, και τώρα τους καμαρώνω. Και αυτή η απαξία του «Οι άριστοι του Χάρβαρντ κλπ.» προσβάλλει όσους ανθρώπους σπούδασαν εκεί και ξέρουν τι εστί βερίκοκο. Κι αυτό σας το λέει κάποιος που τέλειωσε δύο τμήματα ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων και έκανε διδακτορικό σε δημόσιο επίσης ελληνικό πανεπιστήμιο. Μακάρι να είχα κι εγώ τη δυνατότητα (όχι μόνο οικονομική) να πάω στο Yale, θαυμάζω τη φίλη μου την Ελένη και τον φίλο μου τον Νικήτα που πήγαν «με τα τσαρούχια τους» και χωρίς επιφανή μπαμπά στο Yale και στο Harvard για μεταπτυχιακές σπουδές, και τους βγάζω το καπέλο.

Ηλίας Τουμασάτος

καθηγητής κοινωνικών επιστημών