Μαριάννα Σπανού
Μια καινοτόμο μη φαρμακευτική πρακτική αντιμετώπισης του πόνου ανέπτυξαν επιστήμονες από τη Σουηδία – Δείτε πώς λειτουργεί η τεχνική
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Πονάτε; Να γιατί ξεχνάτε και δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Lund της Σουηδίας ανέπτυξαν μια εντελώς καινούργια μέθοδο διέγερσης με εξαιρετικά λεπτά μικροηλεκτρόδια που καταπολεμούν τον έντονο πόνο, παρέχοντας αποτελεσματική και εξατομικευμένη ανακούφιση χωρίς τις κοινές παρενέργειες των παυσίπονων φαρμάκων. Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια, δημοσιεύθηκε στο Science Advances.
Η έλλειψη μιας θεραπείας για τον χρόνιο πόνο χωρίς παρενέργειες συχνά επιδεινώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, αφού, χωρίς την αναλγητική θεραπεία, ο επίμονος πόνος καθιστά δύσκολη τη λειτουργικότητα του ασθενούς στην καθημερινή ζωή. Η παραδοσιακή θεραπεία μειώνει σημαντικά τον πόνο, αλλά την ίδια στιγμή επηρεάζει τις αισθήσεις και την ψυχική λειτουργία, ενώ υπάρχει και αξιοσημείωτος κίνδυνος ανάπτυξης εθισμού στα φάρμακα.
Ο πόνος συνεπάγεται, επίσης, ένα σημαντικό κόστος για την κοινωνία, υπό τη μορφή των αναρρωτικών αδειών, των εξόδων για την φροντίδα υγείας και την απώλεια της παραγωγικότητας. Μια ερευνητική ομάδα υπό των καθηγητή νευροφυσιολογίας Jens Schouenborg, λοιπόν, ανέπτυξε μια μέθοδο για την καταπολέμηση του πόνου μέσω εξατομικευμένης διέγερσης χρησιμοποιώντας εξαιρετικά λεπτά, φιλικά προς τους ιστούς μικροηλεκτρόδια.
«Τα ηλεκτρόδια είναι πολύ μαλακά και εξαιρετικά απαλά για τον εγκέφαλο. Χρησιμοποιούνται για να ενεργοποιούν συγκεκριμένα τα κέντρα ελέγχου του πόνου στον εγκέφαλο χωρίς ταυτόχρονα να ενεργοποιούν και τα κυκλώματα των νευρικών κυττάρων που παράγουν τις παρενέργειες. Η μέθοδος περιλαμβάνει την εμφύτευση ενός συμπλέγματος από εξαιρετικά λεπτά ηλεκτρόδια και στη συνέχεια την επιλογή μιας υπο-ομάδας αυτών που προσφέρουν ανακούφιση του πόνου χωρίς παρενέργειες. Η διαδικασία αυτή καθιστά δυνατή τη θεραπεία μέσω εξαιρετικά ακριβούς και εξατομικευμένης διέγερσης που έχει αποδειχθεί πως λειτουργεί για κάθε άτομο», εξηγεί ο Δρ. Schouenborg.
Ο πόνος εμποδίζεται ενεργοποιώντας τα κέντρα ελέγχου του πόνου του εγκεφάλου, τα οποία με τη σειρά τους εμποδίζουν μόνο τη μεταφορά των σημάτων στα μονοπάτια του πόνου του εγκεφαλικού φλοιού.
«Πετύχαμε έναν σχεδόν απόλυτο αποκλεισμό του πόνου χωρίς να επηρεάσουμε άλλα αισθητικά συστήματα ή κινητικές ικανότητες, προσφέροντας μια τεράστια καινοτομία στην έρευνα κατά του πόνου. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι είναι πράγματι πιθανή η ανάπτυξη ισχυρών μεθόδων ανακούφισης του πόνου χωρίς παρενέργειες, πράγμα που αποτελούσε πρόκληση μέχρι σήμερα», προσθέτει η Matilde Forni, πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας, που εξελίσσεται εδώ και πολλά χρόνια, οι ερευνητές ανέπτυξαν μια φιλική προς τους ιστούς τεχνολογία με βάση τη ζελατίνη και χειρουργικές τεχνικές που κατέστησαν δυνατή την εμφύτευση των εύκαμπτων μικροηλεκτροδίων με πολύ υψηλή ακρίβεια. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η νέα αυτή τεχνική θα εφαρμόζεται σε όλα τα ήδη πόνου που εντοπίζεται στη σπονδυλική στήλη.
«Συγκρίναμε, επίσης, τη μέθοδό μας με τη μορφίνη, αποδεικνύοντας ότι η δεύτερη προσφέρει σημαντικά μικρότερη ανακούφιση από τον πόνο. Επιπλέον, η μορφίνη έχει μια πολύ ισχυρή ηρεμιστική επίδραση καθώς και άλλες γνωστικές επιδράσεις. Δείξαμε, επίσης, ότι αποκλείστηκε ο πόνος μετά την ευαισθητοποίηση (υπεραλγησία), που αποτελεί συχνό φαινόμενο στον χρόνιο πόνο», σημείωσε ο Δρ. Schouenborg.
Σκοπός των επιστημόνων τώρα είναι να μεταφέρουν τα αποτελέσματα της μελέτης και σε ανθρώπους, ευελπιστώντας ότι μέσα σε 5-8 χρόνια η μέθοδος αυτή θα οδηγήσει σε ικανοποιητικές θεραπείες σε ανθρώπους με χρόνιο πόνο.
