Aνοίγεις μια συσκευασία. Καταναλώνεις το περιεχόμενο της. Πετάς τη συσκευασία στη σακούλα με τα σκουπίδια. Ξέρεις, εκεί που πέταξες πριν λίγο ένα χαρτί που φύσηξες τη μύτη σου. Στην καλύτερη των περιπτώσεων, το πέταξες στην ανακύκλωση-μπούγιο.
Ανακύκλωση-μπούγιο είναι αυτή όπου ρίχνεις μέσα χάρτινες συσκευασίες, πλαστικές, γυάλινες, αλουμινένιες. Η παιδεία που έχουμε πάνω στα απορρίμματα ως λαός, είναι από ανεπαρκής εώς άθλια. Δες πόσα χέρια καθημερινά πετάνε γόπες στα δέντρα και θα καταλάβεις. Κι εσύ που διιαβάζεις, πιθανότατα έχεις φορτώσει το περιβάλλον με τα αποτσίγαρα σου γιατί έτσι σου έμαθαν και δεν διακρίνεσαι για τον σεβασμό σου.
Ευτυχώς, ας ελπίσουμε, το μέλλον θα αλλάξει. Και σε επίπεδο εκπαίδευσης των επόμενων γενεών, που σημαίνει ότι οι ρυπαντές θα μείνουν πίσω και θα τους καταπιεί το παρελθόν, αλλά και στο πρακτικό επίπεδο, αυτό του διαχωρισμού κάδων και της επιβάρυνσης της κάθε κατοικίας με τέλος σκουπιδιών για αμέλεια στην ανακύκλωση.
Το νέο εθνικό σχέδιο περιλαμβάνει την ανάθεση barcode από τον κάθε δήμο σε κάθε δημότη, με το οποίο ο πολίτης θα ανοίγει τον εκάστοτε κάδο για να τοποθετήσει μέσα το σκουπίδι, αφού πρώτα έχει μετρηθεί το βάρος του.
Όσο περισσότερο ανακυκλώνει τα απορρίμματά της μια οικογένεια, τόσο λιγότερα θα πληρώνει για δημοτικά τέλη. «Κερδίζω όσο Διαχωρίζω». Και το αντίστροφο. Όποιος αδιαφορεί για την ανακύκλωση, θα υφίσταται τις συνέπειες με επιβάρυνση. «Πληρώνω όσο Πετάω».
Τα σκουπίδια είναι πια ζήτημα ατομικής ευθύνης
Αυτά είναι τα δύο σλόγκαν που έχει το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων ( ΕΣΔΑ) για την τρέχουσα δεκαετία (2020-2030). Πρόκειται για ένα σχέδιο με απαιτητικούς στόχους που θα αλλάξει τη ζωή μας. Πρωτίστως, ελπίζουμε, τη ζωή του περιβάλλοντος μας.
Στο σχέδιο αυτό προβλέπεται η συγκρότηση σχεδίων από τις τοπικές αυτοδιοικήσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων, με στόχο την ενίσχυση των ποσοστών ανακύκλωσης, την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων, την γρήγορη ανάπτυξη δικτύων συλλογής βιοαποβλήτων (φαγητά κ.ά.) και ανακυκλώσιμων υλικών.
Το 2022 είναι το έτος έναρξης αυτού του Εθνικού Σχεδίου. Συγκεκριμένα, από τον Ιανουάριο του έτους, θα γίνεται χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων και καταγραφή πλεονασμάτων τροφίμων, διαδικασία στην οποία υποχρεούνται να συμβάλλουν επιχειρήσεις μαζικής εστίασης ως προς τη δική τους δραστηριότητα.
Από τον Σεπτέμβριο του 2022 οι Δήμοι θα είναι υπεύθυνοι για τη συλλογή αποβλήτων τροφίμων από κάθε δημόσια και ιδιωτική σχολική μονάδα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπό την προϋπόθεση ότι έχουν ξεκινήσει την χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων.
Το 2022 θεσπίζεται τέλος ταφής αποβλήτων για κάθε Δήμο, ενώ εγκαινιάζεται η χωριστή συλλογή 4 ειδών αποβλήτων (χαρτί, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο) σε χώρους συνάθροισης κοινού και δημοτικές εγκαταστάσεις. Στην αρμοδιότητα του Δήμου είναι η διασφάλιση χώρου και παροχή κάδων με διαφορετικό χρώμα σε όλα τα νέα κτήρια, ενώ θα θεσπιστεί τέλος ανακύκλωσης 8 λεπτών για συσκευασίες PVC.
Τέλος, μπαταρίες, ανακυκλώσικα και απόβλητα τρόφιμα σε σχολεία θα περισυλλέγονται ξεχωριστά και στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών ( ΚΔΑΥ) οι προσμίξεις αποβλήτων δε θα πρέπει να υπερβαίνουν το 40%.
Τι προβλέπει το χρονοδιάγραμμα από το 2023 ως το 2030
Το 2022 είναι χρονιά μετάβασης και προσαρμογής σε νέα λογική. Το 2023 είναι χρονιά πράξεων.
Από την 1η του 2023 θα τεθεί σε ισχύ το σύστημα «Πληρώνω όσο Πετάω» σε μεγάλα ξενοδοχεία, βιομηχανικές εγκαταστάσεις και Δήμους με περισσότερους από 100.000 κατοίκους. Παράλληλα, θα υλοποιηθεί το σύστημα εγγυοδοσίας και η λειτουργία Κέντρων Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ) σε Δήμους με πληθυσμό μεγαλύτερο των 200.000 κατοίκων.
Στα ΚΔΕΥ οι πολίτες θα μπορούν να αποθέσουν μεταχειρισμένα αντικείμενα κάθε είδους, όπως είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, παιχνίδια, έπιπλα, ποδήλατα, βιβλία και κλωστοϋφαντουργικά είδη. Στόχος είναι τα προϊόντα αυτά να ταξινομούνται και να επιδιορθώνονται προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν.
Το 2024 θα έχουμε τη θέσπιση νέων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης ( ΣΕΔ). Αυτά αφορούν σε νέα ρεύματα αποβλήτων, που θα προστεθούν στα υπάρχοντα, δηλαδή απόβλητα συσκευασίας, απόβλητα λιπαντικών ελαίων, μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων, απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, οχήματα στο τέλος κύκλου ζωής, απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων.
Στο ίδιο έτος θα αρχίσει η χωριστή συλλογή μικρών ποσοτήτων επικίνδυνων αποβλήτων με τοποθέτηση κάδων σε δημόσια κτήρια και ανάπτυξη σε συνεργασία και με ιδιώτες, δικτύου συλλογής ακόμη και πόρτα-πόρτα.
Στα επικίνδυνα απόβλητα συγκαταλέγονται φιάλες αεροζόλ, βερνίκια, χρώματα, γεωργικά φάρμακα, εντομοκτόνα, εντομοαπωθητικά, καθαριστικά, συντηρητικά κ.ά. Ως προς τα υφάσματα, η περισυλλογή τους θα είναι χωριστή.
Από το 2025 θα πρέπει το 30% του περιεχομένου σε κάθε πλαστική σακούλα, να είναι ανακυκλωμένο. Στα ΚΔΑΥ δε θα γίνονται αποδεκτά σκουπίδια με προσμίξεις μεγαλύτερες του 20%. Η ανακύκλωση συσκευασιών θα έχει φτάσει στο 65%, οι πλαστικές φιάλες θα συλλέγονται χωριστά στο 77% της ποσότητας τους.
Από το 2028 θα τεθεί σε ισχύ το σύστημα«Πληρώνω όσο Πετάω» και στους δήμους με πληθυσμό μεγαλύτερο των 20.000 κατοίκων. Το 2029 οι πλαστικές φιάλες θα μαζεύονται χωριστά στο 90% τους.
Τέλος, το 2030 θα έχει μειωθεί κατά 30% η απόρριψη τροφίμων σε σχέση με το 2022 και το 60% της ποσότητας θα περνάει από μια διαδικασία επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Στο τέλος της τρέχουσας δεκαετίας οι συσκευασίες θα είναι ανακυκλώσιμες κατά 70% και το ποσοστό ταφής στα σκουπίδια δεν θα υπερβαίνει το 10%.
Πρώτα οι βιομηχανίες, μετά τα νοικοκυριά
Η παραπάνω διαδικασία θα ξεκινήσει πρώτα από τους μεγάλους ρυπαντές, τις βιομηχανίες και στην πορεία θα επεκταθεί στα νοικοκυριά. Αξίζει να σημειωθεί πως θα εφαρμοστεί ένα σύστημα εγγυοδοσίας στη διαχείριση αποβλήτων, το οποίο σημαίνει πως συσκευασίες αλουμινίου, γυάλινες ή πλαστικές θα επιστρέφονται στα σούπερ μάρκετ ή σε ειδικά κουτιά συλλογής που θα έχουν τοποθετηθεί σε κεντρικές πλατείες για επαναχρησιμοποίηση.
Με την επιστροφή τους, θα αποδίδεται ένα μικρό μπόνους στους καταναλωτές, ως κίνητρο.
Για όλα αυτά, από τον σχεδιασμό έως την υλοποίηση της νέας πολιτικής διαχείρισης των αποβλήτων, υπεύθυνος είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου και φορέας της Γενικής Κυβέρνησης που εποπτεύεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Στην ιστοσελίδα του ΕΟΑΝ μπορεί να βρει κανείς αναλυτικό οδηγό για τις νέες διαδικασίες και τους στόχους ανακύκλωσης ως προς τα σκουπίδια.
Εφόσον η Ελλάδα πατήσει στο ξεκίνημα της νέας δεκαετίας με κάτω από 10% των στέρεων αποβλήτων της να θάβονται, θα έχει πετύχει ένα μεγάλο στόχο.
Πηγή: Protagon.gr
