Την περασμένη Δευτέρα διασταυρώσαν τα ξίφη τους στη Βουλή οι αρχηγοί των πολιτικών κομμάτων στην προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση για την ακρίβεια και το ενεργειακό κόστος που προκάλεσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Αλέξης Τσίπρας. Συζήτηση σε υψηλούς τόνους και με βολές για ολιγωρία στη λήψη μέτρων και τον ρόλο των Ανεξάρτητων Αρχών στην εποπτεία της αγοράς.
Ο Νικόλαος Φαραντούρης, Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Δίκαιο Ενέργειας και Ανταγωνισμού και Διευθυντής Μεταπτυχιακών στην Ενέργεια στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, μέλος του think tank επιστημόνων που συγκρότησε ο Αλέξης Τσίπρας, με συνέντευξή του στον Οικονομικό Ταχυδρόμο επισημαίνει ότι η ενεργειακή κρίση θα συνεχιστεί και καλεί την κυβέρνηση να στηρίξει τις ελεγκτικές και ρυθμιστικές αρχές με στελέχωση και ενίσχυση των αρμοδιοτήτων τους.
– Η ενεργειακή κρίση και το αυξημένο ενεργειακό κόστος είναι ψηλά στην ατζέντα της επικαιρότητας αλλά και της δημόσιας πολιτικής αντιπαράθεσης. Προβλέπετε εκτόνωση του φαινομένου ή συνέχιση των υψηλών τιμών ενέργειας;
Δυστυχώς προβλέπω όξυνση του φαινομένου και όχι αποκλιμάκωση. Οι περαιτέρω αυξήσεις στις διεθνείς τιμές αερίου του Νοεμβρίου αναμένεται να μετακυλιθούν τον επόμενο μήνα στην αγορά επιτείνοντας την οικονομική ασφυξία σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες αλλά και τις παραγωγικές δυνάμεις. Προειδοποιούμε από τον Αύγουστο ότι το φαινόμενο δεν είναι παροδικό και ζητούμε μέτρα.
Ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε από τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ συγκεκριμένα και άμεσα μέτρα, όπως μείωση του ΕΦΚ στα καύσιμα κλπ., ακολούθως το ΚΙΝΑΛ και η λοιπή αντιπολίτευση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρόσφατα δημοσίευσε τις προτάσεις της προς τα Κράτη Μέλη για την ανάσχεση του κύματος ακρίβειας, στις οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται συστάσεις για μείωση φόρων. Εδώ και τρεις μήνες η κυβερνητική απάντηση είναι ότι η ενεργειακή κρίση είναι συγκυριακή και θα εκτονωθεί. Όμως οι διεθνείς εξελίξεις (όπως η πρόσφατη άρνηση πιστοποίησης του αγωγού φυσικού αερίου North Stream από τη γερμανική ρυθμιστική αρχή), δυστυχώς διαψεύδουν τις προσδοκίες αποκλιμάκωσης και πυροδοτούν νέο κύμα ακρίβειας. Παράλληλα φέρνουν στην επιφάνεια παθογένειες και στρεβλώσεις στην ελληνική αγορά και τη λειτουργία των ελεγκτικών μηχανισμών.
– Ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε την περασμένη Δευτέρα επιπλέον μέτρα για ευάλωτες ομάδες (συνταξιούχοι, ΑΜΕΑ κλπ.). Δεν συμφωνείτε με αυτά;
Οποιαδήποτε μέτρα συμβάλλουν στην ανακούφιση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων είναι καλοδεχούμενα στο μέτρο που δεν είναι προσχηματικά και δεν υποκρύπτουν μετάθεση του προβλήματος. Ωστόσο, το πρόβλημα της ακρίβειας σήμερα δεν αντιμετωπίζεται με επιδοματικού χαρακτήρα πρωτοβουλίες κάθε δεύτερη εβδομάδα, ούτε με ψιχία εν όψει εορτών. Χρειάζονται γενναίες παρεμβάσεις δημοσιονομικού χαρακτήρα άμεσα, και ρυθμιστικές παρεμβάσεις και άρση των όποιων στρεβλώσεων για τη συνέχεια. Άμεσα, επείγουν μέτρα που θα στηρίξουν την αγορά και τέτοια μέτρα η αγορά και τα νοικοκυριά δεν έχουν δει μέχρι σήμερα. Ήδη την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος δημοσίευσε δέσμη προτάσεων, πολλές από τις οποίες έχουν κατατεθεί από την αξιωματική αντιπολίτευση, αλλά δεν έχουν υιοθετηθεί. Ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου δεν πρόσκειται εξ όσων γνωρίζω ούτε στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ούτε σε κάποιο κόμμα της αντιπολίτευσης. Το ίδιο ισχύει και για άλλες ενώσεις και παραγωγικούς φορείς, ενώσεις καταναλωτών, Επιμελητήρια, την Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας κλπ. Όλοι έχουν ζητήσει πιο τολμηρά και άμεσα μέτρα και άρση στρεβλώσεων διαβλέποντας σοβαρή οικονομική και κοινωνική κρίση.
– Πέρα από τυχόν δημοσιονομικά μέτρα σε τί είδους στρεβλώσεις αναφέρεστε; Την περασμένη εβδομάδα έγινε μεγάλη συζήτηση στη Βουλή για τον ρόλο των Ανεξάρτητων Αρχών. Χρειάζεται αλλαγή του τρόπου λειτουργίας τους;
Αναφέρθηκα προηγουμένως σε αιτιάσεις των ίδιων των παραγωγικών φορέων για έλλειψη ανταγωνισμού στην αγορά και για την ανάγκη παρέμβασης και ελέγχων. Η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) σε επίσημες ανακοινώσεις της κάνει λόγο για χειραγώγηση και έλλειψη ανταγωνισμού στην αγορά ενέργειας. Εναπόκειται στις επιφορτισμένες Αρχές να διερευνήσουν εάν συντρέχει νόθευση του ανταγωνισμού και παραβίαση της νομοθεσίας περί προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Αλλά για να μπορέσουν οι εποπτικές και ρυθμιστικές Αρχές να επιτελέσουν τον ελεγκτικό και ρυθμιστικό τους ρόλο θα πρέπει να στελεχώνονται επαρκώς και να αφήνονται απερίσπαστες, χωρίς παρεμβάσεις ή ακόμη χειρότερα απαξίωση.
Στηρίζει η Κυβέρνηση τις ανεξάρτητες Αρχές στο έργο τους; Αν ναι, γιατί δεν τις στελεχώνει επαρκώς; Αν τις στηρίζει, γιατί δεν τις εξοπλίζει με θεσμική ανεξαρτησία και αρμοδιότητες; Γιατί δεν αποσαφηνίζει τι σκοπεύει να πράξει με τις αρμοδιότητές τους, όπως έχει ζητηθεί από τις ίδιες τις Αρχές;
Και εξηγούμαι: Πώς μπορεί μια υποστελεχωμένη από προσωπικό λόγω αποσπάσεων, μετακινήσεων κ.λπ. Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να διεκπεραιώσει το ρυθμιστικό και ελεγκτικό της έργο εν μέσω αλλεπάλληλων και κλιμακούμενων ενεργειακών κρίσεων; Τί σκοπεύει να κάνει η κυβέρνηση με τις αρμοδιότητες της Επιτροπής Ανταγωνισμού π.χ. στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, όπου παρατηρούνται οι υψηλότερες τιμές κινητής τηλεφωνίας στην ΕΕ και με την αρμοδιότητα ελέγχων για ενδεχόμενη νόθευση του ανταγωνισμού να ανήκει σε μία τρίτη ανεξάρτητη αρχή (ΕΕΤΤ); Ας μιλήσουμε καθαρά: Η αγορά σε συνθήκες ολιγοπωλίου δεν θα αυτορυθμιστεί. Απαιτείται σοβαρή και στιβαρή εποπτεία.
– Είστε μέλος του think tank συμβούλων που ανακοίνωσε πρόσφατα ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας. Τι αρμοδιότητες έχετε και πως συμπλέκουν με τα υπόλοιπα κομματικά όργανα και τομείς;
Χαίρομαι που συμμετέχω σε μία τέτοια ενθουσιώδη ομάδα καταξιωμένων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Δεν ήρθαν για να υποκαταστήσουν ούτε τα κομματικά όργανα, ούτε την κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά για να συνεισφέρουν με ιδέες και προτάσεις για τα μεγάλα διακυβεύματα του τόπου και του βίου την επόμενη μέρα. Ειδικά στα θέματα ενέργειας, περιβάλλοντος, ανταγωνισμού και ευρωπαϊκών θεσμών που με αφορούν, υπάρχει στον ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ μία συσσωρευμένη γνώση και πείρα ανθρώπων που διετέλεσαν κυβερνητικά στελέχη την προηγούμενη κυβερνητική περίοδο και σήμερα εξακολουθούν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του προγραμματικού λόγου και του κοινοβουλευτικού έργου του κόμματος. Είμαι ευτυχής που συμπράττουμε όλοι με τον ίδιο ενθουσιασμό και στην ίδια κατεύθυνση για το καλό της χώρας.
