Με ορισμένους από αυτούς τους επιχειρηματίες θα συναντηθεί τις επόμενες μέρες ο υφυπουργός Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης, μαζί με τον υφυπουργό Έρευνας και Τεχνολογίας, Χρήστο Δήμα.
Αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των startups με Έλληνες ιδρυτές που έχουν αναπτύξει δραστηριότητα στις ΗΠΑ και με ορισμένους από αυτούς τους επιχειρηματίες θα συναντηθεί τις επόμενες μέρες ο υφυπουργός Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης, μαζί με τον υφυπουργό Έρευνας και Τεχνολογίας, Χρήστο Δήμα.
Μπορεί κάποιοι από τους ιδρυτές, αν και ελληνικής καταγωγής, να μην κατέχουν την ελληνική υπηκοότητα, να μην γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα και κυρίως να μην είναι ενήμεροι για τα βήματα προόδου του οικοσυστήματος καινοτομίας της Ελλάδας κατά τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, όπως σημειώνεται σε επικαιροποιημένη μελέτη του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων Αγίου Φραγκίσκου που είχε αρχικά συνταχθεί τον Απρίλιο του 2020, η ενημέρωσή τους για τα πλεονεκτήματα που έχει, πλέον, η Ελλάδα ως επενδυτικός προορισμός μπορεί να οδηγήσει σε νέες επενδύσεις στη χώρα μας.
H Silicon Valley προσφέρει επί δεκαετίες γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών και κατά συνέπεια προσελκύει επιστήμονες και νέους επιχειρηματίες απ’ όλες τις γωνιές κόσμου. Από αυτό το ανταγωνιστικό περιβάλλον, δεν λείπει το ελληνικό στοιχείο, με πολλούς Έλληνες και Ελληνοαμερικανούς ιδρυτές νεοφυών εταιρειών να δραστηριοποιούνται στην περιοχή και, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της μελέτης, μια νεοφυής επιχείρηση με δραστηριότητα και στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ μπορεί να αξιοποιήσει πλήθος πλεονεκτήματα και να πετύχει τους καλύτερους όρους χρηματοδότησης και ίσως και εξαγοράς.
«Κατά τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των startups με Έλληνες ιδρυτές που έχουν αναπτύξει δραστηριότητα γενικά στις ΗΠΑ, κυρίως σε πόλεις όπως η Νέα Υόρκη, η Βοστώνη, το Λος ‘Αντζελες και το Όστιν (Τέξας)» όπως αναφέρει η μελέτη και με στόχο τη θεμελίωση μίας οικονομικής γέφυρας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ ξεκινάει σήμερα, Σάββατο 11 Δεκεμβρίου, η οκταήμερη επίσκεψη στη Βοστώνη και το Σαν Φρανσίσκο, του υφυπουργού Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια Κώστα Φραγκογιάννη και του υφυπουργού Έρευνας και Τεχνολογίας Χρήστου Δήμα.
Σκοπός είναι να τεθούν οι βάσεις για μια πιο συστηματική και ουσιαστική θεσμική παρουσία της Ελλάδας στην κοιτίδα της τεχνολογίας με το εκεί οικοσύστημα και οχήματα σε αυτό το ταξίδι των δύο υφυπουργών είναι το Elevate Greece, η επίσημη ψηφιακή πύλη για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, που παρουσιάζει το εγχώριο οικοσύστημα καινοτομίας και τα παρεχόμενα εξειδικευμένα κίνητρα, και το Enterprise Greece, η Ελληνική Εταιρία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου.
Startup εταιρείες με Έλληνες ή Ελληνοαμερικάνους ιδρυτές στις δυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ
Είναι ενδεικτικό από τη λίστα που συνοδεύει τη μελέτη (επισυνάπτεται ο πίνακας) ότι υπάρχουν αρκετά σχήματα δραστηριοποίησης startup εταιρειών με Έλληνες ή Ελληνοαμερικάνους ιδρυτές που έχουν παρουσία στην Silicon Valley και ορισμένες από αυτές σε άλλες περιοχές των δυτικών Πολιτειών των ΗΠΑ, αλλά παράλληλα υπάρχει δραστηριότητα και στην Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι οι πληροφορίες αντλήθηκαν από τις ιστοσελίδες των εταιρειών, τα προφίλ των ιδρυτών στο LinkedIn, δημοσιεύματα σε έγκριτα διαδικτυακά περιοδικά τεχνολογίας και – σε ορισμένες περιπτώσεις – από συζητήσεις με τους ίδιους τους ιδρυτές, επενδυτές, στελέχη των εν λόγω εταιρειών.
Από τη χαρτογράφηση λοιπόν προκύπτει ότι στη μεγάλη πλειοψηφία τους οι εταιρείες έχουν τυπικά ιδρυθεί στην Πολιτεία του Ντελαγουέαρ (στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ) λόγω της ευνοϊκής νομοθεσίας που έχει θεσπίσει η συγκεκριμένη Πολιτεία αναφορικά με μια σειρά θεμάτων που απασχολούν τις startups (γραφειοκρατία, φορολογία, μετοχές, επενδύσεις, δικαστικό σύστημα, προστασία της προσωπικής περιουσίας των ιδρυτών σε περίπτωση αποτυχίας της startup, προστασία διανοητικής ιδιοκτησίας κλπ), διατηρούν ωστόσο την ουσιαστική τους δραστηριότητα και έδρα στις δυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ.
Όμως, στη λίστα, συμπεριλαμβάνονται και αρκετές εταιρείες που έχουν παρουσία, τόσο στην Silicon Valley, όσο και στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις αυτές το εμπορικό τμήμα της εταιρείας βρίσκεται στην Silicon Valley (οι πωλήσεις) και το τεχνικό στην Ελλάδα (η έρευνα και ανάπτυξη του καινοτόμου προϊόντος ή της πρωτοποριακής υπηρεσίας). Όπως σημειώνεται, οι εταιρείες που έχουν αυτή τη διττή παρουσία, έχουν και τη δυνατότητα να προσελκύσουν ευκολότερα χρηματοδότηση από τα αμερικάνικα επενδυτικά funds υψηλού ρίσκου (Venture Capital – VC), να προσεγγίσουν αποτελεσματικότερα τους πελάτες τους (στη συνήθη περίπτωση εταιρείες τεχνολογίας με έδρα στην Silicon Valley), ταυτόχρονα όμως να αναπτύξουν τα προϊόντα τους στην Ελλάδα με το εργατικό δυναμικό να αμείβεται χαμηλότερα απ’ ό,τι στην αμερικάνικη αγορά εργασίας.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως προστίθεται, μπορεί οι εταιρείες να μην έχουν παρουσία στην Ελλάδα, συνεργάζονται, όμως, με Έλληνες προγραμματιστές ή μηχανικούς που δουλεύουν εξ αποστάσεως παρέχοντας τις υπηρεσίες τους ως εξωτερικοί συνεργάτες χωρίς να έχουν προσληφθεί ως υπάλληλοι. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, ενδέχεται να είναι υπάλληλοι κάποιας θυγατρικής της αμερικανικής εταιρείας στην Ευρώπη.
Επιπλέον, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι εταιρείες συνεργάζονται με επιχειρήσεις στην Ελλάδα που αναλαμβάνουν έργα από ξένες εταιρείες στην βάση του outsourcing, δηλαδή με σύμβαση έργου (π.χ. αναλαμβάνουν να αναπτύξουν ένα τμήμα μιας ψηφιακής υπηρεσίας ή το σχεδιασμό ενός εξαρτήματος του τελικού προϊόντος).
Ορισμένες από τις εταιρείες έχουν ήδη μια επιτυχημένη πορεία κάποιων ετών, ενώ άλλες βρίσκονται σε πολύ αρχικό στάδιο.
Πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις οι ιδρυτές των εταιρειών υπήρξαν μεταπτυχιακοί φοιτητές σε τοπικά πανεπιστήμια (Stanford, Berkeley κλπ) και ανέπτυξαν τις καινοτόμες ιδέες τους κατά τη διάρκεια των σπουδών τους καθώς, τα αμερικάνικα πανεπιστημιακά ιδρύματα διαθέτουν ιδιαιτέρως ανεπτυγμένα γραφεία αξιοποίησης ερευνητικών αποτελεσμάτων για εμπορικές εφαρμογές. Αρκετοί ιδρυτές συμμετείχαν σε προγράμματα επιχειρηματικής επιτάχυνσης τοπικών accelerators με διεθνές κύρος ή ανέπτυξαν το καινοτόμο προϊόν τους στην Ελλάδα και μετά βρέθηκαν στην Silicon Valley προκειμένου να αντλήσουν κεφάλαια.
Όσον αφορά τους τομείς δραστηριότητας το εύρος είναι εκτενές και περιλαμβάνει ετερόκλητους, εξειδικευμένους κλάδους. Ως γενική παρατήρηση αναφέρεται ότι στην πλειοψηφία τους οι εταιρείες ασχολούνται με ψηφιακές εφαρμογές που απευθύνονται σε άλλες εταιρείες (Β2Β) και όχι στον τελικό καταναλωτή (B2C).
Όπως σημειώνεται λοιπόν: «Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι ορισμένοι εκ των ιδρυτών, αν και ελληνικής καταγωγής, δεν κατέχουν την ελληνική υπηκοότητα, δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα και δεν είναι ενήμεροι για τα αξιοσημείωτα βήματα προόδου του οικοσυστήματος καινοτομίας της Ελλάδας κατά τα τελευταία χρόνια. Οπότε εκτιμάται ότι η προσέγγιση ειδικά αυτών των ιδρυτών και η προβολή της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού για την επέκταση των δραστηριοτήτων των εταιρειών τους, δύναται να τύχουν θετικής ανταπόκρισης. Οι ελληνικές καταβολές και η ανάγκη που συχνά παρατηρείται για τη διατήρηση του δεσμού με την πατρίδα των προγόνων από πλευράς Ελληνοαμερικανών, σε συνδυασμό με το διαρκώς βελτιούμενο επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα στον τεχνολογικό τομέα κατά τα τελευταία χρόνια, δημιουργούν τις προϋποθέσεις επιτυχούς προσέλκυσης στη χώρα μας κατά προτεραιότητα των ελληνικής καταγωγής επιχειρηματιών του εξωτερικού. Συχνά, η Ελλάδα μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ο τόπος διακοπών. Αντιλαμβανόμενοι ωστόσο τα πλεονεκτήματα δραστηριοποίησής τους στην Ελλάδα (υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό για την στελέχωση της εταιρείας τους και φιλικές προς την νεοφυή επιχειρηματικότητα συνθήκες), η επέκταση τους στη χώρα μας αναδεικνύεται ως επιχειρηματικά συμφέρουσα επιλογή. Μια επιλογή που συνδυάζει την επικερδή επαγγελματική κίνηση με την ισχυροποίηση και εμβάθυνση οικογενειακών και προσωπικών δεσμών με τον τόπο καταγωγής τους».
Η χαρτογράφηση των startups με Έλληνες ιδρυτές που έχουν αναπτύξει δραστηριότητα γενικά στις ΗΠΑ
Στη μελέτη περιλαμβάνεται και λίστα με παραδείγματα επιτυχημένης πορείας ορισμένων νεοφυών εταιρειών κατά τα τελευταία χρόνια που εξασφάλισαν σημαντικά ποσά χρηματοδοτήσεων από Venture Capital funds των ΗΠΑ και εξαγοράστηκαν από μεγαλύτερες εταιρείες του εκάστοτε κλάδου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, σε πολλές περιπτώσεις οι ιδρυτές των εταιρειών αυτών μετά την εξαγορά προχωρούν στην ίδρυση νέων εταιρειών (serial entrepreneurs), ασχολούνται με τις επενδύσεις (είτε ως angel investors είτε ιδρύοντας επενδυτικά funds) ή/και δραστηριοποιούνται ως σύμβουλοι σε νεοφυείς εταιρείες τεχνολογίας.
Υπενθυμίζεται ότι το 2011 είχε δημιουργηθεί το Silicon Valley Greek Seed Fund από μια ομάδα επιτυχημένων επιχειρηματιών της ελληνικής κοινότητας με σκοπό την επένδυση σε ελληνικές startups στην Silicon Valley. Δυστυχώς, το επενδυτικό αυτό σχήμα ήταν βραχύβιο και πραγματοποίησε ουσιαστικά μόνο μία αξιόλογη επένδυση (στην εταιρεία BugSense).
Οι πιο αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις ανάπτυξης εταιρειών
Τέλος, η μελέτη ξεχωρίζει, ενδεικτικά μερικές αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις εταιρειών με επιτυχημένη ανάπτυξη και χρηματοδότηση. Πρόκειται για τις εξής περιπτώσεις:
Aisera
Η Aisera είναι η τέταρτη εταιρεία που ιδρύει στην Silicon Valley ο Χρήστος Τρύφωνας. Η Aisera ιδρύθηκε το 2017 και προσφέρει υπηρεσίες αυτοματισμού λειτουργιών πληροφορικής, πωλήσεων και εξυπηρέτησης πελατών μέσω εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Η εταιρεία ανακοίνωσε την εξασφάλιση χρηματοδότησης τρίτου γύρου ύψους 40 εκατομ. δολλαρίων τον Απρίλιο του 2021 με τη συνολική χρηματοδότηση της εταιρείας να ανέρχεται στα 90 εκατ. δολάρια.
Arrikto
H εταιρεία Arrikto προσφέρει εργαλεία για το σχεδιασμό εφαρμογών υπολογιστικής μάθησης (ML, machine learning). Ιδρύθηκε το 2015 από τους Κωνσταντίνο Βενετσανόπουλο και Βαγγέλη Κούκη και διατηρεί γραφεία στο Σαν Φρανσίσκο και τμήμα έρευνας και ανάπτυξης στην Αθήνα. Τον Νοέμβριο του 2020 η εταιρεία εξασφάλισε χρηματοδότηση πρώτου γύρου 10 εκατ. δολαρίων από το την εταιρεία Unusual Ventures (επενδυτική εταιρεία Venture Capital στη Silicon Valley).
BetterUp
Η εταιρεία BetterUp ιδρύθηκε από τον Alexi Robichaux (ελληνικής καταγωγής από τη μητέρα του) το 2013 και δραστηριοποιείται στον κλάδο της ψυχικής υγείας προσφέροντας coaching σε στελέχη επιχειρήσεων. Απασχολεί περί τους 2.500 coaches ψυχικής υγείας και χρησιμοποιεί εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για ανάλυση συμπεριφοράς. Οι υπηρεσίες της εταιρείας διατίθενται σε 370 επιχειρήσεις σε 90 χώρες. Το καλοκαίρι του 2021 η εταιρεία ανακοίνωσε την επέκτασή της στην Ευρώπη με γραφεία στο Λονδίνο και το Μόναχο. Στις αρχές του Οκτωβρίου 2021 εξασφάλισε χρηματοδότηση πέμπτου γύρου ύψους 300 εκατ. δολαρίων.
Blueground
Η Blueground παρέχει επιπλωμένα διαμερίσματα προς ενοικίαση για χρονικά διαστήματα μεγαλύτερα του ενός μηνός σε 15 πόλεις ανά τον κόσμο. Η έδρα της στις ΗΠΑ βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, ωστόσο παρέχει υπηρεσίες και στο Σαν Φρανσίσκο. Το Σεπτέμβριο του 2021 ανακοίνωση της εξασφάλιση χρηματοδότησης τρίτου γύρου, ύψους 180 εκατ. δολαρίων, τη μεγαλύτερη μέχρι στιγμής χρηματοδότηση για ελληνική startup.
Centaur Analytics
Εταιρεία που αναπτύσσει αισθητήρες για την καταγραφή των συνθηκών αποθήκευσης αγροτικών προϊόντων. Βάσει των μετρήσεων που συλλέγουν οι αισθητήρες, αναλύονται παράμετροι της αποθήκευσης της σοδειάς προκειμένου να αποφευχθεί απώλεια τροφίμων. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2014, έχει έδρα το Βόλο και διατηρεί γραφεία την νότια Καλιφόρνια. Η εταιρεία εντάχθηκε στο δίκτυο της Endeavor Greece το 2018.
Helic
H Helic, εταιρεία που ανέπτυξε λογισμικό προσομοίωσης της λειτουργίας μικροεπεξεργαστών, δραστηριότητα που εντάσσεται στον κλάδο του EDA Electronic Design Automation. Ιδρύθηκε το 2000 στην Αθήνα και μετέφερε το 2007 την έδρα της στην Santa Clara (Silicon Valley), διατηρώντας το τμήμα έρευνας & ανάπτυξης στην Αθήνα. H αρχική επένδυση προήλθε από τον ιδρυτή της Atmel, Ελληνοαμερικανό George Perlegos. H εταιρεία εξαγοράστηκε από την αμερικανική ANSYS, κορυφαία εταιρεία λογισμικού προσομοίωσης με γραφεία σε 45 χώρες, το 2019.
Matternet
Εταιρεία που κατασκευάζει drones για μεταφορά μικρών πακέτων μέσα σε πόλεις με ιδρυτή τον Ανδρέα Ραπτόπουλο που έχει γραφεία στο Mountain View όπου κατασκευάζει τα drones. Ο ιδρυτής της Matternet παρακολούθησε το πρόγραμμα επιχειρηματικότητας του Singularity University το 2011, έτος ίδρυσης της εταιρείας. Ήδη νοσοκομεία στην Ελβετία χρησιμοποιούν τα drones για την μεταφορά φαρμάκων. Η εταιρεία έχει συνεχή ανοδική πορεία και το καλοκαίρι του 2019 έκλεισε μεγάλη συμφωνία με την UPS. Τον Σεπτέμβριο του 2021 ανακοινώθηκε συνεργασία της εταιρείας με το υπουργείο Υγείας του Αμπου Ντάμπι για τη δημιουργία του πρώτου δικτύου μεταφορών ιατρικών προμηθειών με drones που θα καλύπτει όλη την πόλη.
Miroculus
Η εταιρεία βιοτεχνολογίας Miroculus έχει αναπτύξει ένα καινοτόμο διαγνωστικό μηχάνημα, διατηρεί την έδρα της στο San Francisco και το Μάρτιο του 2021 εξασφάλισε χρηματοδότηση Β’ γύρου ύψους 45 εκατ. δολαρίων. Ιδρύθηκε από την Φαίη Χριστοδούλου που παρακολούθησε το πρόγραμμα επιχειρηματικότητας του Singularity University το 2013 και εντάχθηκε στο δίκτυο της Endeavor Greece τον Οκτώβριο του 2020.
yrmex
Ιδρύθηκε το 2015 από τους Ιωάννη Κανέλλο και Ορέστη Φαινέκο και έχει αναπτύξει ένα αυτοματοποιημένο σημείο παραλαβής παραγγελιών όπου αυτοκινούμενα ρομποτικά οχήματα συγκεντρώνουν τα προϊόντα από την αποθήκη για την παράδοσή τους στους καταναλωτές. Η έδρα της εταιρείας είναι την Silicon Valley και το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης στην Αθήνα.
NovaCredit
Εταιρεία του κλάδου fintech με συνιδρυτή τη Νίκη Γουλιμή που διατηρεί γραφεία στην Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο. Η NovaCredit έχει αναπτύξει ένα credit passport για τη χρήση ξένων επαγγελματιών και φοιτητών στις ΗΠΑ προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες (πιστωτική κάρτα, δάνεια κλπ). H Νίκη Γουλιμή συμμετείχε στο πρόγραμμα επιχειρηματικής επιτάχυνσης του Y Combinator το 2016.
Orfium
Εταιρεία του κλάδου της μουσικής βιομηχανίας. Ανέπτυξε πλατφόρμα εντοπισμού παραβιάσεων των πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών. Πελάτες της είναι μουσικοί εκδότες και δισκογραφικές εταιρείες. Διατηρεί παρουσία στο Los Angeles και την Αθήνα. Το τμήμα έρευνας και ανάπτυξης που εδρεύει στην Αθήνα αριθμεί 120 υπαλλήλους. Στη ΔΕΘ του 2021 διακρίθηκε με το πρώτο εθνικό βραβείο νεοφυών επιχειρήσεων από το Elevate Greece, το Εθνικό Μητρώο νεοφυών εταιρειών του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Sentio Solutions
Εταιρεία του κλάδου healthtech με ιδρυτές τους Γιώργο Ελευθερίου και Χάρη Τσίρμπα που έχει γραφείο στο San Francisco και θυγατρική εταιρεία στην Ελλάδα. Έχει αναπτύξει το προϊόν Feel, ένα βραχιόλι με αισθητήρες θερμοκρασίας, καρδιακού παλμού κλπ που επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση της ψυχολογικής κατάστασης του χρήστη και την σε πραγματικό χρόνο παροχή προσωποποιημένων μηνυμάτων για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων άγχους και κατάθλιψης.
Yodeck
Εταιρεία που έχει αναπτύξει πλατφόρμα ψηφιακής σήμανσης που επιτρέπει στους χρήστες να διαχειρίζονται οθόνες προβολής διαφημιστικών μηνυμάτων εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου ή κινητού τηλεφώνου. Ιδρυτές είναι οι Βαγγέλης Μιχαλόπουλος και Δημήτρης Τσίγκος (ιδρυτής επίσης της εταιρείας Epignosis και του ελληνικού VC fund Starttech Ventures).
Zeit Medical
Νέα εταιρεία του κλάδου της βιοτεχνολογίας που ανέπτυξε συσκευή έγκαιρης ανίχνευσης εγκεφαλικών επεισοδίων. Βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο εξέλιξης. Ιδρυτής είναι ο Ορέστης Βαρδούλης, απόφοιτος του Stanford. Το 2021 έγινε δεκτή στο πρόγραμμα επιχειρηματικότητας του περιώνυμου επιταχυντή της Silicon Valley, Y Combinator. Η εταιρεία εξασφάλισε χρηματοδότηση seed round 2 εκατ. δολλαρίων τον Οκτώβριο του 2021.
Zumper
Πρόκειται για ραγδαία ανερχόμενη εταιρεία που έχει αναπτύξει διαδικτυακή πλατφόρμα αναζήτησης διαμερισμάτων προς ενοικίαση με χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης. Έχει έδρα το San Francisco και ιδρύθηκε το 2012 από τον Anthemos Georgiades. Η online πλατφόρμα και η αντίστοιχη εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιείται από 70 εκατ. χρήστες. Εξασφάλισε χρηματοδότηση τέταρτου γύρου ύψους 60 εκατ. δολαρίων τον Μάρτιο του 2020.
