Απόφαση Συγκλήτου του Ιονίου Πανεπιστημίου
Κέρκυρα, 29/12/2021
Η Σύγκλητος του Ιονίου Πανεπιστημίου, λαμβάνοντας υπόψιν:
- Τις διατάξεις του άρθρου 16 καθώς και της παρ. 1 του άρθρου 69 του ν. 4653/2020 «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας Ανώτατων Εκ-παιδευτικών Ιδρυμάτων, Ερευνητικών και Τεχνολογικών Φορέων και άλλες διατάξεις» (Α’12),
- Την με αριθμ. 154781/Ζ1/30-11-2021 Υπουργική απόφαση περί καθορισμού των κριτηρίων και των δεικτών ποιότητας και επιτευγμάτων για την κατανομή της ετήσιας τακτικής επιχορήγησης στα Α.Ε.Ι. της χώρας,
- Την με αρ. πρωτ. 25159/01-12-2021 επιστολή του Προέδρου της ΕΘΑΑΕ με την οποία ζητείται η υποβολή των ετησίων εκθέσεων επιδόσεων των Α.Ε.Ι.,
- Την από της 30-12-2021 άποψη του Πρυτανικού Συμβουλίου του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την σχετική εισήγηση της 39ης συνεδρίασης της Επιτροπής που συνιστά την Μονάδα Διασφάλισης Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) του Ιονίου Πανεπιστημίου,
1) αποφασίζει την επιλογή των ενοτήτων Γ (διασύνδεση με την κοινωνία, την αγορά εργασίας και αξιοποίηση της παραγόμενης γνώσης) και Ε (Ποιότητα του πανεπιστημιακού περιβάλλοντος) ώστε να συμπεριληφθούν στην Ετήσια Έκθεση Επιδόσεων του Ιονίου Πανεπιστημίου προς την ΕΘΑΑΕ.
2) εγκρίνει την υποβολή της Ετήσιας Έκθεσης Επιδόσεων του Ιονίου Πανεπιστημίου, όπως αυτή επισυνάπτεται στην παρούσα ως αναπόσπαστο μέρος της, προς την ΕΘΑΑΕ.
Παράλληλα, η Σύγκλητος του Ιονίου Πανεπιστημίου σημειώνει ότι η υιοθέτηση αντικειμενικών και ποιοτικών κριτηρίων που καταγράφουν την ποιότητα και τα επιτεύγματα των Α.Ε.Ι. αποτελεί μια σημαντική θεσμική αλλαγή που μπορεί να συνεισφέρει στην αποτελεσματικότερη εσωτερική παρακολούθηση της ακαδημαϊκής λειτουργίας του Ιδρύματος και να συμβάλει στη συνεχή βελτίωση του Ιδρύματος, υπό την προϋπόθεση ότι:
- το 80% της χρηματοδότησης βάσει αντικειμενικών κριτηρίων πρέπει απαραιτήτως να καλύπτει όλες τις αναγκαίες για την ακαδημαϊκή και διοικητική λειτουργία των Πανεπιστημίων ανελαστικές δαπάνες σε ετήσια βάση, ενώ το 20% που κατανέμεται βάσει των υποβαλλόμενων ποιοτικών κριτηρίων θα πρέπει να διατίθεται στην βάση της περαιτέρω ενίσχυσης της αναπτυξιακής προοπτικής των ιδρυμάτων,
- ο δραματικά μειωμένος τακτικός προϋπολογισμός του Ιδρύματος, όπως αυτός εγκρίθηκε υποχρεωτικά από την Σύγκλητο, συμπεριλαμβανομένης και της έκτακτης επιχορήγησης που κατανεμήθηκε πρόσφατα από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων δεν επαρκεί για την κάλυψη των θεμελιωδών αναγκών των ακαδημαϊκών Τμημάτων του Ιδρύματος και θα πρέπει να αυξηθεί,
- στο πλαίσιο του αυτοδιοίκητου, το θεσμικό πλαίσιο επιτρέπει στα πανεπιστήμια να αναπτύξουν και να υλοποιήσουν το στρατηγικό σχέδιο δράσης τους, χωρίς πρόσθετους περιορισμούς που σχετίζονται με μη-ακαδημαϊκά κριτήρια.
Σε κάθε περίπτωση, τυχόν μη-τήρηση των ανωτέρω προϋποθέσεων θα φέρει άμεσα σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, κυρίως τα περιφερειακά, δεδομένου ότι αυτά δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε πραγματοποίηση δαπανών που αφορούν ζωτικής σημασίας λειτουργίες, όπως για παράδειγμα υπηρεσίες φοιτητικές μέριμνας, καταβολή ενοικίων για μίσθωση κτιρίων για διδακτική χρήση και εξόφληση λογαριασμών ΔΕΚΟ. Ιδιαίτερα μάλιστα σε μια χρονική συγκυρία όπου σημειώνονται διαρκώς μεγάλες ανατιμήσεις στην παροχή ενέργειας και προμήθεια αγαθών, γεγονός που ούτως ή άλλως δημιουργεί επιτακτική ανάγκη σημαντικής ενίσχυσης της δημόσιας επιχορήγησης των Ελληνικών Α.Ε.Ι.
Σε σχέση με τους επιμέρους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων και των πέντε κατηγοριών (Α), (Β), (Γ), (Δ) και (Ε) που έχουν ορισθεί με βάσει την υπ. Αριθμ. 154781/Ζ1/30-11-2021 Υπουργική απόφαση, η Σύγκλητος του Ιονίου Πανεπιστημίου επισημαίνει και προτείνει τα εξής:
- Κρίνεται ως εξαιρετικής σημασίας να οριστεί ως δείκτης ποιοτικής αποτίμησης το αποτέλεσμα των πιστοποιήσεων των προγραμμάτων προπτυχιακών σπουδών του εκάστοτε ιδρύματος, με ιδιαίτερα μεγάλη βαρύτητα, δεδομένου ότι η εν λόγω επίδοση αποτελεί την πλέον αντικειμενικά καταγεγραμμένη εκτίμηση της συμμόρφωσης της δομής των προγραμμάτων σπουδών και της ποιότητας των σπουδών με το ισχύον εθνικό θεσμικό πλαίσιο, αλλά και τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές επιταγές.
- Πρέπει να δοθεί η δυνατότητα αναγνώρισης της ιδιαιτερότητας της ερευνητικής δραστηριότητας και του επιστημονικού έργου των ακαδημαϊκών μονάδων των ΑΕΙ που σχετίζονται με τα πεδία των ανθρωπιστικών επιστημών και τεχνών, ακόμα και στις περιπτώσεις των πολυθεματικών Ιδρυμάτων. Ειδικά για το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, σημαντικό τμήμα της ερευνητικής δραστηριότητας των ακαδημαϊκών του μονάδων θεραπεύει γνωστικά αντικείμενα που σχετίζονται με τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τις τέχνες και, ως εκ τούτου, δεν πραγματοποιείται μέσω ανταγωνιστικών αναπτυξιακών προγραμμάτων (χρηματοδοτούμενων από διεθνείς ή/ και εθνικές πηγές χρηματοδότησης). Επιπρόσθετα, η παραγόμενη έρευνα σε διδακτορικό επίπεδο δεν αποτυπώνεται αποκλειστικά σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, αλλά μπορεί να περιλαμβάνει μη (έντυπο) δημοσιευμένο έργο, όπως εκδηλώσεις, καλλιτεχνήματα ή μουσικό έργο, ενώ επίσης στα πεδία της τέχνης ενδέχεται να μην είναι δυνατή η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής. Ως εκ τούτου, παρόλο που στο υπόδειγμα της Έκθεσης Ποιοτικής Αποτίμησης των Επιτευγμάτων του Ιδρύματος δίνεται η δυνατότητα επιλογής αξιολόγησης του παραγόμενου ερευνητικού έργου των μελών ΔΕΠ του Ιδρύματος μέσω συγκεκριμένου ζεύγους δεικτών αποτίμησης για Ιδρύματα με έμφαση στις ανθρωπιστικές επιστήμες, εξακολουθεί και υπάρχει ασάφεια αναφορικά με τη δυνατότητα συμπερίληψης στον εν λόγω κατάλογο δημοσιεύσεων του μουσικού ή/ και καλλιτεχνικού έργου των μελών ΔΕΠ του Ιδρύματος κατά το έτος αξιολόγησης.
- Κρίνεται ως επιτακτική η κανονικοποίηση όλων των ποσοτικών δεικτών ποιότητας βάσει δεικτών που καταδεικνύουν το μέγεθος του εκάστοτε ΑΕΙ (π.χ. το πλήθος των μελών ΔΕΠ, το πλήθος των Τμημάτων του ΑΕΙ ή το πλήθος των Τμημάτων του ΑΕΙ που δύναται να συνεισφέρουν σωρευτικά στον εκάστοτε δείκτη). Ειδικότερα, η Σύγκλητος εκφράζει τις επιφυλάξεις της για το σωρευτικό τρόπο μοριοδότησης των κάτωθι δεικτών: Β2.5 Έργα ERC, Β3.1 Μέλη Δ.Ε.Π. του Α.Ε.Ι. με σημαντική διεθνή απήχηση, Β3.2 Μέλη Δ.Ε.Π. με σημαντική αναγνώριση, Γ4.2 Αριθμός διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, Γ4.3 Αριθμός τεχνοβλαστών ή start-ups που ιδρύθηκαν, Γ5.1 Δράσεις διασύνδεσης σε επίπεδο Ιδρύματος, Δ3.1 Πλήθος joint/dual degrees, Δ4.1 Πλήθος ξενόγλωσσων Π.Π.Σ., Δ5.1 Πλήθος ξενόγλωσσων Π.Μ.Σ., Ε1.2 Πλήθος επιστημονικών συνεδρίων που οργανώνονται από τους φοιτητές. Η Σύγκλητος θεωρεί ότι οι εν λόγω δείκτες πρέπει να κανονικοποιηθούν (ενδεικτικοί τρόποι κανονικοποίησης μπορεί να ακολουθηθούν ως προς το πλήθος των μελών ΔΕΠ ή των Τμημάτων του Ιδρύματος, ανάλογα με τον δείκτη) για να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη συγκριτική αξιολόγηση των ΑΕΙ, ιδιαίτερα λαμβάνοντας υπόψιν ότι ένα μέρος από τους εν λόγω δείκτες (π.χ. αριθμός τεχνοβλαστών ή start-ups που ιδρύθηκαν ή αριθμός διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας) αφορούν πρωτίστως Ιδρύματα με προσανατολισμό στις θετικές επιστήμες.
- Η έγκαιρη κοινοποίηση των μέσων όρων των προ-συμπληρωμένων (από την ΕΘΑΑΕ) τιμών των δεικτών, όπως αυτοί αποτυπώνονται στα σχέδια εκθέσεων των Α.Ε.Ι. που εστάλησαν την 1η Δεκεμβρίου 2021, ειδικά κατά το πρώτο έτος εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας όπου δεν υφίστανται προγενέστερα δεδομένα, αποτελεί κρίσιμη παράμετρο των επιλογών του Ιδρυμάτων επί των τεσσάρων κατηγοριών των κριτηρίων. Για το λόγο αυτό κρίνεται επιτακτική η άμεση αποστολή τους από την ΕΘΑΑΕ προς τα Α.Ε.Ι. και η δυνατότητα αναθεώρησης των επιλογών των Ιδρυμάτων εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.
