Γράφει ο Στέλιος Κράλογλου
Τις δυσμενείς επιπτώσεις που θα έχουν στη ζωή των πολιτών οι αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων (που ενεργοποιήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2022) επιχειρεί να “εξομαλύνει”, σε κάποιο βαθμό, προχωρώντας σε αλλαγές στα κριτήρια των κοινωνικών επιδομάτων που σχετίζονται με τις τιμές των ακινήτων.
Οι αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών σε πάνω από 7.000 περιοχές (τιμές ζώνης) έχουν συνέπεια χιλιάδες πολίτες με χαμηλά εισοδήματα να χάσουν φοροαπαλλαγές, δικαιώματα είσπραξης κοινωνικών επιδομάτων, καθώς και το δικαίωμα ένταξης στο «κοινωνικό τιμολόγιο» της ΔΕΗ.
Κινδυνεύουν, δηλαδή, να χάσουν τα επιδόματα καθώς ένα από τα βασικά κριτήρια για τη χορήγησή τους είναι το ύψος της φορολογητέας αξίας της ακίνητης περιουσίας τους. Εάν η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας τους, μετά την αύξησή της τιμής, υπερβεί το ισχύον κατά περίπτωση όριο μέχρι το οποίο τούς αναγνωρίζεται το δικαίωμα είσπραξης διαφόρων κοινωνικών επιδομάτων και παροχών θα χάσουν τα δικαιώματα αυτά, ακόμη κι αν πληρούν τα προβλεπόμενα εισοδηματικά κριτήρια.
Συγκεκριμένα, τον κίνδυνο αυτό αντιμετωπίζουν χιλιάδες δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, του επιδόματος στέγασης, των εκπτώσεων ΕΝΦΙΑ κ.ά. Ως γνωστό, για τη χορήγηση των επιδομάτων αυτών προβλέπονται περιουσιακά κριτήρια σύμφωνα με τα οποία η φορολογητέα – αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας κάθε ενδιαφερομένου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από συγκεκριμένα όρια ποσών κλιμακούμενα ανάλογα με την οικογενειακή κατάστασή του.
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, για να καταστεί κάποιος δικαιούχος είσπραξης του ΕΕΕ θα πρέπει, μεταξύ άλλων, η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του να μην υπερβαίνει τις 90.000 ευρώ αν είναι άγαμος, έως 150.000 ευρώ εάν είναι έγγαμος ή έχει σύμφωνο συμβίωσης και έχει αποκτήσει τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα.
Μπροστά στην απειλή της απώλειας των επιδομάτων για ευάλωτα και αδύναμα νοικοκυριά το οικονομικό επιτελείο εξετάζει να αναπροσαρμόσει προς τα πάνω το όριο της αξίας των ακινήτων που λαμβάνεται υπόψη για την χορήγηση των ενισχύσεων. Ηδη, το υπουργείο Οικονομικών προχώρησε στην αύξηση έως 38% του ορίου της περιουσίας για τους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης διευρύνοντας έτσι το αριθμό των νοικοκυριών που θα ενισχυθούν για να αντιμετωπίσουν το κύμα ανατιμήσεων στην ενέργεια.
Επί της ουσίας, εξετάζονται αλλαγές στα κριτήρια που αφορούν τις εξής ενισχύσεις:
– Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα. Για να λάβει ένα νοικοκυριό την ενίσχυση θα πρέπει η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του να μην υπερβαίνει στο σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
– Το στεγαστικό επίδομα. Για τη χορήγηση του θα πρέπει μεταξύ άλλων η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού να μην υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος με ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ.
– Το επίδομα θέρμανσης για το οποίο όμως με βάση το νέο καθεστώς τα όρια της συνολικής αντικειμενικής αξίας ακίνητης περιουσίας αυξήθηκαν στα 180.000 ευρώ από 130.000 για κάθε άγαμο και στα 300.000 ευρώ και από 250.000 για έγγαμο δικαιούχο. Θα εξεταστεί εάν απαιτείται νέα παρέμβαση.
– Το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο της ΔΕΗ: Οι αντικειμενικές αξίες αποτελούν κριτήριο για την ένταξη των νοικοκυριών στο ΚΟΤ. Για άγαμο χωρίς παιδιά η συνολική αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας του δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ, για οικογένειες ή άλλα πολυπρόσωπα νοικοκυριά το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος και έως ανώτατο όριο τις 180.000 ευρώ.
– Τις εκπτώσεις στον ΕΝΦΙΑ. Οι εκπτώσεις 50% και 100% στον ΕΝΦΙΑ αναμένεται να διατηρηθούν και με το νέο φόρο ακινήτων που σχεδιάζει το υπουργείο Οικονομικών. Ωστόσο η αύξηση των αντικειμενικών τιμών φέρνει ανατροπές στην έκπτωση κατά 50% από τον ΕΝΦΙΑ που δικαιούνται οι ιδιοκτήτες ακινήτων καθώς εκτός του εισοδηματικού ορίου θα πρέπει η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας να μην ξεπερνά τις 85.000 ευρώ για τον άγαμο, τις 150.000 ευρώ για τον έγγαμο με ένα εξαρτώμενο τέκνο και τις 200.000 ευρώ για τον έγγαμο με δύο εξαρτώμενα τέκνα.
