Γράφει η Παναγιώτα Καρλατήρα
Με ένα πανελλαδικό δίκτυο που περιλαμβάνει 27 Κέντρα εγκεφαλικών επεισοδίων σε δημόσια νοσοκομεία της χώρας, εξειδικευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και εκπαιδευμένους διασώστες του ΕΚΑΒ, επιχειρούν συντονισμένα και για πρώτη φορά η ηγεσία του υπουργείου Υγείας και η ιατρική κοινότητα να διαχειριστούν με τον βέλτιστο επιστημονικό τρόπο τους ασθενείς με αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και να μειώσουν σημαντικά τις απώλειες και την αναπηρία που σχετίζονται με αυτά.
Το Εθνικό Σχέδιο για την αντιμετώπιση των Αγγειακών Εγκεφαλικών Επεισοδίων που υλοποιείται, εν μέσω πανδημίας και υπό δύσκολες συνθήκες, παρουσιάστηκε τη Δευτέρα από την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας, κυρία Μίνα Γκάγκα και ομάδα ειδικών που έχουν θέσει τις βάσεις για την υλοποίησή του.
Πρόκειται για μία μείζονα διεπιστημονική και διανοσοκομειακή δράση με ανεκτίμητο όφελος για τη ζωή και την υγεία των ασθενών εάν αναλογιστεί κάποιος ότι η επίπτωση των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στη χώρα μας είναι μια από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης, με 587 περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού. Επίσης, αποτελούν την τρίτη αιτία θανάτου στην Ελλάδα.
Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, περίπου 50.000 άνθρωποι εκδηλώνουν αγγειακό εγκεφαλικό στην Ελλάδα. Από αυτούς, το 10-15% μπορούν να υποβληθούν σε θρομβόλυση και το 5% σε μηχανική θρομβεκτομή, με τους ειδικούς βεβαίως να σημειώνουν πως καμία θεραπεία δεν είναι πανάκεια, παρά τα άλματα που έχουν επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας.
«Πλέον, όμως μπορούμε να μιλάμε για ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, που εμφανίζονται και σε νέους ανθρώπους, με πολλαπλές επιπτώσεις για τη ζωή των ίδιων και των οικογενειών τους. Για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού, την εκπαίδευση και τη έναρξη λειτουργίας χρειάστηκαν δύο χρόνια δουλειάς από την ομάδα ενώ η όλη διαδικασία στηρίχτηκε με ενθουσιασμό και από το υπουργείο και από το ΚεΣΥ» ανέφερε κατά την παρουσίαση του Σχεδίου η κυρία Γκάγκα, σημειώνοντας ότι η ίδια ως πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας και ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας, κ. Βασίλης Κοντοζαμάνης, είχαν αγκαλιάσει την επιστημονική πρόταση των Ελλήνων ειδικών με επικεφαλής τον καθηγητή Νευρολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, κ. Γιώργο Τσιβγούλη.
Στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου, οργανώθηκε ένα δίκτυο κέντρων στην επικράτεια τα οποία υποδέχονται περιστατικά με πιθανό Ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο τις πρώτες ώρες από την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Από το 2019 έως σήμερα τουλάχιστον 100 ασθενείς αντιμετωπίστηκαν σε αυτά τα Κέντρα μέσα σε λίγες ώρες από την εκδήλωση του επεισοδίου, ενώ ο στόχος μέσα στα επόμενα δύο χρόνια είναι ο αριθμός των ασθενών που μπορούν να αντιμετωπιστούν να φτάσουν τους 1.000 ετησίως.
Τον τρόπο λειτουργίας των νέων Κέντρων Εγκεφαλικών παρουσίασαν ο Καθηγητής Νευρολογίας του ΕΚΠΑ και Διευθυντής της Β’ Νευρολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ, κ. Γιώργος Τσιβγούλης, ο Επιμελητής Α’ Επεμβατικής Ακτινολογίας ΓΝΑ «Γ.Γεννηματάς», κ. Νίκος Πτώχης, ο Διευθυντής Επεμβατικής Νευροακτινολογιας, Κοργιαλένειου Μπενάκειου, κ. Ευτύχιος Αρχοντάκης και ο Συντονιστής Διευθυντής Ιατρικών Υπηρεσιών ΕΚΑΒ, κ. Δημήτρης Πύρρος.
Τα στελέχη των Κέντρων, όπως ανέφεραν, διαθέτουν σημαντική εμπειρία στην ενδοφλέβια θρομβόλυση και τη μηχανική θρομβεκτομή, τεχνικές που αποτελούν την πιο σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Η θρομβολυτική θεραπεία χορηγείται ενδοφλέβια, βελτιώνει το νευρολογικό έλλειμμα των ασθενών, μειώνοντας την πιθανότητα χρόνιας αναπηρίας και (πρέπει να) χορηγείται εντός 4,5 ωρών από την εκδήλωση των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού. Σε πιο βαριές περιπτώσεις, μπορεί να γίνει μηχανική θρομβεκτομή, δηλαδή αφαίρεση του θρόμβου απευθείας από τις αρτηρίες του εγκεφάλου από εξειδικευμένο επεμβατικό ακτινολόγο ή επεμβατικό νευρο-ακτινολόγο. Η μηχανική θρομβεκτομή διενεργείται εντός 6 ωρών από την εγκατάσταση των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού.
Για την καλύτερη και έγκαιρη αντιμετώπιση των ασθενών αυτών, οργανώθηκε σε συνεργασία με το ΚΕΠΥ/ΕΚΑΒ, ένα κυλιόμενο πρόγραμμα εφημεριών για 9 Νευρολογικές και 1 Παθολογική Κλινική σε 10 δημόσια νοσοκομεία του λεκανοπεδίου Αττικής, καθώς και για 6 Νευρολογικές και 1 Παθολογική Κλινική σε 5 δημόσια νοσοκομεία του νομού Θεσσαλονίκης, για την επείγουσα θρομβόλυση. Υπάρχουν ακόμη 27 κέντρα σε δημόσια νοσοκομεία σε όλη την Ελλαδική Επικράτεια τα οποία χορηγούν ενδοφλέβια θρομβόλυση και έχουν ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Αρχείο Καταγραφής Ενδοφλέβιων Θρομβολύσεων για ασθενείς με Ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί ή βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης 10 κέντρα μηχανικής θρομβεκτομής σε όλη την επικράτεια για την κάλυψη των σχετικών αναγκών.
Δεδομένου του κομβικού ρόλου του ΕΚΑΒ, για τους διασώστες του αποτυπώθηκαν τα κριτήρια αναγνώρισης των ασθενών που χρειάζονται επείγουσα ενδοφλέβια θρομβόλυση. Παράλληλα, οργανώθηκε ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για το προσωπικό του ΕΚΑΒ, με έμφαση στη σημασία της έγκαιρης διακομιδής ασθενών στα νοσοκομεία. Δημιουργήθηκε, μάλιστα, μια ειδική κάρτα για την πρώιμη αναγνώριση των συμπτωμάτων και την ταχεία διαλογή των ασθενών που πρέπει να μεταφερθούν στα ειδικά κέντρα.
