Γράφει η Ναταλία Δανδόλου
Από την πρώτη στιγμή που ανακοινώθηκαν οι κυρώσεις κατά Μόσχας, υπήρξε η εκτίμηση ότι με αυτές είναι σαν η Δύση να πυροβολεί τα ίδια της τα πόδια… Κι αυτό άρχισε ήδη να διαφαίνεται!
Οι πρώτες συνέπειες έκαναν την εμφάνισή τους αρχής γενομένης από τα commodites καθώς τα χρήματα που κινούν την ροή τους, από το αργό πετρέλαιο μέχρι το σιτάρι άρχισαν να στερεύουν…
Ορισμένες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν αρχίσει να επιβάλλουν περιορισμούς στη χρηματοδότηση του εμπορίου εμπορευμάτων που συνδέεται με τη Ρωσία και την Ουκρανία, συσσωρεύοντας πιέσεις στους εμπόρους που ήδη αναζητούσαν πρόσθετη πίστωση και προετοιμάζονται για σκληρές δυτικές κυρώσεις στη Μόσχα.
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται το Bloomberg, οι ολλανδικοί τραπεζικοί κολοσσοί ING Groep NV και Rabobank περιορίζουν τη χορήγηση δανείων σε συμφωνίες που αφορούν διακίνηση εμπορευμάτων από τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Παγώνουν οι πιστώσεις
Άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες μειώνουν επίσης την έκθεσή τους, με ορισμένες να περιορίζουν την έκδοση εγγυητικών επιστολών έναντι φορτίων που προέρχονται από τη Ρωσία.
Για δεκαετίες, η βιομηχανία εμπορίας εμπορευμάτων βασίζεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης από διεθνείς τράπεζες. Οποιαδήποτε διακοπή σε αυτή τη ροή χρημάτων θα γινόταν σύντομα αισθητή στη διακίνηση φορτίων ενέργειας, μετάλλων και γεωργικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο.
Με τις τιμές των εμπορευμάτων να εκτινάσσονται στα ύψη, οι εταιρείες που αγοράζουν και πωλούν τους φυσικούς πόρους του κόσμου είχαν ήδη αναγκαστεί τα τελευταία χρόνια να αναζητήσουν νέες μορφές χρηματοδότησης — μεταξύ άλλων από ρωσικές τράπεζες — αφού ορισμένοι παραδοσιακοί χρηματοδότες αποχώρησαν.
«Μακροπρόθεσμα, νομίζω ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο δύσκολα», δήλωσε ο Jean-Francois Lambert, πρώην τραπεζίτης εμπορευμάτων και τώρα σύμβουλος κλάδου της Lambert Commodities. «Τα γρανάζια γυρίζουν δύσκολα, οι τράπεζες δεν θα θέλουν έκθεση και αναμένω ότι τελικά θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αγοράσουν οτιδήποτε από τη Ρωσία ή να πουλήσουν οτιδήποτε εκεί».
Όταν η Ρωσία εξαπέλυσε ένα μπαράζ πυραυλικών επιθέσεων στην Ουκρανία νωρίς την Πέμπτη, προκάλεσε τη χειρότερη κρίση ασφαλείας που έχει δει η Ευρώπη εδώ και δεκαετίες. Οι ηγέτες των ΗΠΑ και της Ευρώπης δεν έχουν πει ακόμη εάν θα τιμωρήσουν τη Μόσχα με κυρώσεις στις μεγάλες εξαγωγές της, οι οποίες εκτός από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο περιλαμβάνουν επίσης αλουμίνιο και σιτάρι, αλλά η κρίση έχει ήδη ένα ανατριχιαστικό αποτέλεσμα.
Ρωσικές τράπεζες
Οι κυρώσεις θα μπορούσαν να έχουν ιδιαίτερα έντονο αντίκτυπο τώρα, επειδή οι ρωσικές τράπεζες έχουν επεκτείνει την παρουσία τους στη χρηματοδότηση του εμπορίου εμπορευμάτων τα τελευταία χρόνια. Ενισχύθηκαν για να παρέχουν πρόσθετη πίστωση σε ευρωπαϊκούς εμπορικούς οίκους, αφού βασικοί πυλώνες της βιομηχανίας όπως η ABN AMRO και η BNP Paribas ανακοίνωσαν ότι θα εγκαταλείψουν τα εμπορεύματα.
Υπήρχαν ήδη αυξανόμενοι φόβοι ότι αυτοί οι νέοι Ρώσοι παίκτες θα μπορούσαν να χτυπηθούν με κυρώσεις, αναγκάζοντας τους εμπόρους που εξαρτώνται από αυτούς για πιστωτικές γραμμές να ψάξουν αλλού.
Η ING, ένας από τους μεγαλύτερους χρηματοδότες στον κλάδο των εμπορευμάτων, περιορίζει επίσης τον δανεισμό σε ορισμένους Ρώσους και Ουκρανούς πελάτες, ανέφεραν οι πηγές στο Bloomberg. Και πρόσθεσαν ότι τόσο η ING όσο και η Rabobank εξακολουθούν να εξετάζουν τη χρηματοδότηση ορισμένων πελατών σε συγκεκριμένες ροές εμπορευμάτων κατά περίπτωση, αλλά δεν προσλαμβάνουν νέους πελάτες.
«Η Rabobank παρακολουθεί στενά την κατάσταση όσον αφορά τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας», ανέφερε η τράπεζα σε δήλωση. «Η έκθεση της τράπεζας στην Ουκρανία και τη Ρωσία είναι πολύ περιορισμένη».
Τέλος το ApplePay και το GooglePay
Οι πελάτες ορισμένων ρωσικών τραπεζών, που βρίσκονται στο στόχαστρο των κυρώσεων δεν θα μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν τις κάρτες τους στο εξωτερικό ή με συστήματα πληρωμών μέσω κινητών της Apple και της Google, ανακοίνωσε την Παρασκευή η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσία.
Υπογράμμισε ωστόσο ότι οι χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες των εν λόγω τραπεζών θα συνεχίσουν να λειτουργούν στη Ρωσία χωρίς περιορισμούς.
«Οι κάρτες από αυτές τις τράπεζες δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με τις υπηρεσίες ApplePay και GooglePay, αλλά η τυπική πληρωμή ή η ανέπαφη πληρωμή με αυτές τις κάρτες είναι πλήρως διαθέσιμη σε ολόκληρη τη Ρωσία», δήλωσε η κεντρική τράπεζα.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δήλωσε την Πέμπτη ότι οι τράπεζες των ΗΠΑ πρέπει να διακόψουν τους τραπεζικούς δεσμούς τους με τη Sberbank εντός 30 ημερών, ενώ η Βρετανία δήλωσε ότι θα επιβάλει δέσμευση περιουσιακών στοιχείων σε όλες τις μεγάλες ρωσικές τράπεζες.
Η Sberbank εξυπηρετεί σχεδόν 102 εκατομμύρια ανθρώπους στη Ρωσία και είναι παρούσα σε 17 άλλες χώρες. Η Ρωσία είχε 370 τράπεζες στις αρχές του 2022.
Μέτρα στήριξης
Αντιμετωπίζοντας τον αντίκτυπο των κυρώσεων, η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε μέτρα για τη στήριξη του τραπεζικού τομέα και του ρουβλίου για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Η κεντρική τράπεζα χαλάρωσε επίσης τις ρυθμιστικές απαιτήσεις για τον κλάδο και είπε στις τράπεζες να εξετάσουν το ενδεχόμενο να αναβάλουν τις πληρωμές μερισμάτων και μπόνους στους διευθυντές.
Ορισμένες από τις τράπεζες στις οποίες επιβλήθηκαν κυρώσεις προσπάθησαν να κατευνάσουν τους φόβους των πελατών την Παρασκευή υποσχόμενοι ότι τα κεφάλαια ήταν ασφαλή.
«Η τραπεζική κοινότητα είναι προετοιμασμένη για διαφορετικά σενάρια: έχουμε αρκετή ρευστότητα για να καλύψουμε τη ζήτηση και δεν υπάρχουν περιορισμοί στην ανάληψη μετρητών είτε από ΑΤΜ είτε από υποκαταστήματα», ανέφεραν σε κοινή δήλωση η Sberbank, η VTB, η Alfa-Bank και η Otkritie.
Ο ιδιωτικός δανειστής Alfa-Bank είπε ότι οι κυρώσεις της έχουν απαγορεύσει μόνο την έκδοση μετοχών, κάτι που δεν σχεδίαζε να κάνει ούτως ή άλλως. Υπογράμμισε επίσης, ότι ότι συνεχίζει να πραγματοποιεί διασυνοριακές συναλλαγές μέσω του παγκόσμιου συστήματος διατραπεζικών πληρωμών SWIFT.
Τροφή για σκέψη με επιπτώσεις στην Ελλάδα
Κι όλο αυτό μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνεται ως ένα εσωτερικό πρόβλημα για τους Ρώσους, ωστόσο ας αναλογιστεί κάποιος τις διεθνείς συνέπειες: για παράδειγμα, με πιο τρόπο θα πληρώνουν οι Ρώσοι τουρίστες που θα έρχονται στη χώρα μας. Κι αυτό το σενάριο αποτελεί πραγματική τροφή για σκέψη…
