Γράφει ο Μηνάς Τσαμόπουλος
© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη.
Προς αυξήσεις έως και 25% στα εισιτήρια – Κόβουν δρομολόγια οι ακτοπλοϊκές, άγνωστο αν θα λύσουν κάβους τα ταχύπλοα το Πάσχα – Συναγερμός για να μην καταρρεύσει το σύστημα εν όψει και της τουριστικής περιόδου.
Στη δίνη της ενεργειακής κρίσης βρίσκεται η ελληνική ακτοπλοΐα, κλάδος κομβικής σημασίας για τη σύνδεση της νησιωτικής χώρας με την ηπειρωτική. Το λειτουργικό κόστος έχει εκτοξευτεί και τα επιτελεία των εταιρειών προσπαθούν να βρουν λύσεις για να μην καταρρεύσει το σύστημα των θαλάσσιων συγκοινωνιών εν όψει και της τουριστικής περιόδου.
Επιπλέον, το κόστος ζωής για τα νοικοκυριά των νησιών αυξάνει ακόμη περισσότερο αφού στις αυξήσεις τιμών σε καύσιμα και καταναλωτικά αγαθά προστίθεται και η αύξηση των μεταφορικών. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο της ακτοπλοΐας αλλά και της κυβέρνησης. «Ολοι παίρνουμε σειρά στον χορό του Ζαλόγγου», σχολίασε στο «business stories» υψηλόβαθμο στέλεχος της ακτοπλοΐας.
Εν όψει της επίσημης έναρξης της σεζόν τις ημέρες του Πάσχα κανείς δεν ξέρει αν θα λύσουν κάβους τα ταχύπλοα, ενώ δεν υπάρχουν δρομολόγια για όλες τις ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας και της εβδομάδας του Πάσχα. Τέτοια εποχή είχαν ήδη προγραμματιστεί και έκτακτα δρομολόγια για να καλύψουν τη ζήτηση αφού η πασχαλινή έξοδος είναι μεγάλη. Τώρα δεν υπάρχουν έκτακτα δρομολόγια αφού κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι θα συμβεί έναν μήνα αργότερα με τις τιμές των καυσίμων και την εν γένει ενεργειακή κρίση.
Ομως η κατάσταση δείχνει ακόμη πιο προβληματική. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι όποιος θελήσει να κλείσει, τώρα, εισιτήρια για Σάμο – Ικαρία θα βρει για Μεγάλη Τρίτη, μετά υπάρχει κενό δύο ημερών και το πλάνο ανοίγει τη Μεγάλη Παρασκευή. Επίσης, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, δεν υπάρχει δρομολόγιο επιστροφής τη Δευτέρα του Πάσχα.
Ορατό είναι και το ενδεχόμενο να μην ξεκινήσουν δρομολόγια τα ταχύπλοα από το Πάσχα. Για ένα δρομολόγιο όπως αυτό από Ραφήνα – Τήνο – Μύκονο – Πάρο – Ιο – Σαντορίνη το κόστος των καυσίμων από 30.000 ευρώ τον Οκτώβριο του 2021 έχει εκτοξευτεί στα 72.000 ευρώ! Υπερδιπλασιασμός.
Από τις εταιρείες έχουν ληφθεί ήδη τα πρώτα μέτρα με αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων επιβατών και οχημάτων, μείωση της ταχύτητας των πλοίων και διακοπή δρομολογίων.
Οι αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων μπήκαν από τις 18 Μαρτίου σε κάποιες γραμμές όπως της Κρήτης, με ποσοστό αύξησης 10%, ενώ άλλες θα μπουν από τις 2 Μαΐου, όπως για παράδειγμα στις γραμμές των Κυκλάδων. Και σε δρομολόγια του Σαρωνικού υπήρξαν αυξήσεις 10% στα συμβατικά πλοία, τόσο για τους επιβάτες όσο και για τα οχήματα. Στις γραμμές Πάτρα – Ιταλία και ο ναύλος των φορτηγών οχημάτων αυξήθηκε από 90 έως 100 ευρώ ανάλογα με την εταιρεία.
«Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή. Ουσιαστικά το 70% των ναύλων που εισπράττουμε πηγαίνουν στα πετρέλαια», τόνισε στο «b.s.» στέλεχος ακτοπλοϊκής εταιρείας και πρόσθεσε: «Ενδέχεται οι αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων μέχρι το καλοκαίρι να φτάσουν και στο 25%. Σήμερα που μιλάμε ο τόνος για τα ταχύπλοα κοστίζει 980 ευρώ και για τα συμβατικά που δεν έχουν βάλει scrubbers (συστήματα καθαρισμού καυσαερίου) και πρέπει να καίνε καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο-VLSFO, ο τόνος κοστίζει 900 ευρώ».
Αλλο στέλεχος, όταν ρωτήσαμε ποια τα σχέδια της εταιρείας του, μας απάντησε: «Βλέποντας και κάνοντας. Είναι σοβαρή η κατάσταση. Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μη λύσουν κάβους τα ταχύπλοα μετά το Πάσχα. Οι αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων δεν μπορεί να είναι αναλογικές με την αύξηση της τιμής των καυσίμων, γιατί τότε το εισιτήριο θα κόστιζε 200 ευρώ και στο τέλος δεν θα μπαίνει επιβάτης στο πλοίο».
Διακοπή δρομολογίων
Στην απόφαση να σταματήσει τα δρομολόγια στη γραμμή Χανιά – Πειραιάς – Χανιά για τέσσερα Σάββατα προχώρησε η κοινοπραξία ANEK-Blue Star Ferries. Πιο συγκεκριμένα, δεν πραγματοποιήθηκε δρομολόγιο χθες Σάββατο 19 Μαρτίου και το ίδιο θα συμβεί και τα επόμενα τρία Σάββατα, 26 Μαρτίου και στις 2 και 9 Απριλίου.
Η επανέναρξη των δρομολογίων θα πραγματοποιηθεί στις 16 Απριλίου. Εδώ και έναν μήνα τα δρομολόγια από Χανιά έχουν διακόψει μέχρι νεωτέρας και οι Μινωικές Γραμμές.
Από την κοινοπραξία δήλωσαν στο «business stories» ότι η απόφαση ελήφθη γιατί δεν υπάρχει κίνηση αυτή την εποχή τα Σάββατα στη συγκεκριμένη γραμμή και χαρακτήρισαν το θέμα… ανούσιο.
Τα επιτελεία μελετούν επίσης τη συνένωση δρομολογίων αλλά και την αραίωση της συχνότητας των δρομολογίων. Η μείωση της ταχύτητας πλεύσης των πλοίων βρίσκεται στο τραπέζι. Ηδη στις γραμμές της Αδριατικής γίνεται αισθητή.
Οπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, η ενεργειακή κρίση που μαστίζει όλο τον κόσμο επηρεάζει την επιβατηγό ναυτιλία περισσότερο απ’ οποιονδήποτε άλλο κλάδο της οικονομίας
Υπολογίζεται ότι για την κάλυψη του κόστους των καυσίμων δαπανώνται σήμερα περίπου το 40% των καθαρών ναύλων που εισπράττονται, ενώ μόνο για το 2021 υπολογίζεται ότι οι εταιρείες επιβαρύνθηκαν με 130 εκατ. λόγω της αύξησης του κόστους των καυσίμων κατά 45%.
Ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ) αναφέρει:
■ Οι γραμμές που είναι δρομολογημένα τα πλοία πρέπει να εξυπηρετούνται 12 μήνες τον χρόνο ενώ ακόμα και όταν τα πλοία παραμένουν ακινητοποιημένα, τα έξοδα παραμένουν υψηλά στο 40%-45% των συνολικών εξόδων.
■ Υπολογίζεται ότι για την κάλυψη του κόστους των καυσίμων δαπανάται σήμερα περίπου το 40% των καθαρών ναύλων που εισπράττουμε, ενώ μόνο για το 2021 υπολογίζουμε ότι οι εταιρείες μας επιβαρύνθηκαν με 130 εκατ. λόγω της αύξησης του κόστους των καυσίμων κατά 45%.
Η κατάσταση δεν είναι καθόλου εύκολη και κυρίως δεν μπορεί να μην έχει συνέπειες.
«Η κυβέρνηση πρέπει να σταθμίσει την κατάσταση σοβαρά και να προβληματιστεί για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ενεργειακή κρίση για τα νησιά μας, τους κατοίκους τους και τον τουρισμό τους, ο οποίος φιλοξενεί το 70% του τουρισμού στην Ελλάδα», τονίζουν οι ακτοπλόοι.
Η πανδημία είχε αρνητικά αποτελέσματα και στο μεταφορικό έργο της ακτοπλοΐας, το οποίο πέρα από τον τουρισμό επηρεάστηκε και από τις απαγορεύσεις των μετακινήσεων αλλά και από τα μέτρα τα οποία εφαρμόστηκαν.
Το ακτοπλοϊκό μεταφορικό έργο επιβατών το 2021 ήταν αυξημένο σε σχέση με το 2020 αλλά μειωμένο κατά 40% περίπου σε σχέση με το 2019. Σε ό,τι αφορά τα οχήματα, η μείωση κυμάνθηκε από 15% έως 20%, ενώ η διακίνηση φορτηγών οχημάτων παρουσιάζει μια σχετική σταθερότητα και είναι μειωμένη κατά 5%-10%, σε σχέση πάντα με το 2019. Τα στοιχεία προέρχονται από τον ΣΕΕΝ.
Στις γραμμές της Αδριατικής επίσης υπήρξε σημαντική βελτίωση σε σχέση με το 2020, αλλά το μεταφορικό έργο παρέμεινε χαμηλό σε σχέση με το 2019 και συγκεκριμένα -35% σε επιβάτες, -28% σε οχήματα Ι.Χ., ενώ παρουσιάζεται αύξηση στη διακίνηση φορτηγών οχημάτων κατά 10%.
«Τα αποτελέσματα για την επιβατική κίνηση το 2021 οπωσδήποτε δεν ήταν τα αναμενόμενα», επισημαίνουν στελέχη της ακτοπλοΐας. «Υπήρξε μακρά περίοδος με απαγόρευση των θαλάσσιων μετακινήσεων, αλλά και μετέπειτα με επιβολή περιοριστικών μέτρων στις μετακινήσεις.
Οι προϋποθέσεις της υπό όρους απελευθέρωσης των μετακινήσεων ανακοινώθηκαν αργά, μόλις τον Μάιο, με αποτέλεσμα την καθυστέρηση της έναρξης της τουριστικής περιόδου, ενώ η εφαρμογή των μέτρων υπήρξε επιλεκτική και εις βάρος των θαλάσσιων μεταφορών».
Τα μειωμένα πρωτόκολλα στις θαλάσσιες μεταφορές χαρακτηρίζονται από τον ΣΕΕΝ ως «άδικο μέτρο, αφού στις αερομεταφορές δεν ισχύει και αποτελεί ανεπίτρεπτη παρέμβαση στον ελεύθερο ανταγωνισμό. Πρωταρχικό καθήκον της νέας διοίκησης του Συνδέσμου μας είναι η κατάργηση των περιορισμών αυτών και της άνισης μεταχείρισης εις βάρος του κλάδου μας».
«Το ενθαρρυντικό είναι ότι οι καλοκαιρινοί μήνες του 2021 απέδειξαν πως ο τουρισμός μας έχει μεγάλη δυναμική και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο θα είχαμε πλησιάσει το μεταφορικό έργο του 2019 εάν δεν ίσχυαν τα μειωμένα πρωτόκολλα», επισημαίνουν ακτοπλοϊκοί κύκλοι.
Οι προοπτικές για το 2022
Για το 2022 οι προοπτικές πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση ήταν θετικές και οι κρατήσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των ξενοδοχείων, σημαντικά αυξημένες. Αναμενόταν μία καλή χρονιά για τον τουρισμό κοντά στα επίπεδα του 2019 για τους θερινούς μήνες με βελτίωση και στο ετήσιο μεταφορικό έργο. Τώρα όλα είναι υπό επανεξέταση.
Στόχος παραμένει το μεταφορικό έργο του 2019, αλλά σε ετήσια βάση, το οποίο δεν θα συμβεί το 2022.
