Η επικοινωνία του «δεύτερου εγκεφάλου» μας – το νευρικό σύστημα του εντέρου μας – με τον εγκέφαλο, ήταν ένα από τα πιο προκλητικά ερωτήματα που αντιμετώπιζαν οι νευροεπιστήμονες, μέχρι τώρα.
Νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Flinders ανακάλυψε πώς τα εξειδικευμένα κύτταρα του εντέρου, μπορούν να επικοινωνούν τόσο με τον εγκέφαλο όσο και με τον νωτιαίο μυελό, κάτι που μέχρι τώρα παρέμενε μεγάλο μυστήριο.
Ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου αποτελείται από αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και του εντέρου, η οποία συνδέει τα συναισθηματικά και γνωστικά κέντρα του εγκεφάλου με τις περιφερειακές εντερικές λειτουργίες, λέει ο συγγραφέας της μελέτης Καθηγητής Νίκ Σπένσερ από το College of Medicine and Public Health.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην έρευνα έχουν περιγράψει τη σημασία της μικροχλωρίδας του εντέρου στον επηρεασμό αυτών των οδών, αλλά δεν είχαμε ακόμη αποκαλύψει πώς λειτουργούσε αυτή η επικοινωνία.
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Physiology, αποκαλύπτει μια σημαντική ανακάλυψη σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο τα κύτταρα της εντεροχρωμαφίνης επικοινωνούν με τις αισθητήριες νευρικές απολήξεις.
Μέσα στο τοίχωμα του εντέρου βρίσκονται εξειδικευμένα κύτταρα που ονομάζονται κύτταρα εντεροχρωμαφίνης (EC) που παράγουν και απελευθερώνουν ορμόνες και νευροδιαβιβαστές ως απόκριση σε συγκεκριμένα ερεθίσματα που προσλαμβάνονται όταν τρώμε, λέει ο καθηγητής Σπένσερ.
Αυτά τα κύτταρα, EC, απελευθερώνουν τη συντριπτική πλειοψηφία της σεροτονίνης στο σώμα, επομένως η μελέτη μας αποκάλυψε μια σημαντική ένδειξη για το πώς η τροφή που τρώμε διεγείρει την απελευθέρωση σεροτονίνης, η οποία στη συνέχεια επιδρά στα νεύρα για να επικοινωνήσει με τον εγκέφαλο.
Υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ των επιπέδων σεροτονίνης στο σώμα μας, της κατάθλιψης και των συναισθημάτων μας. Επομένως, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα κύτταρα EC του εντέρου επικοινωνούν με τον εγκέφαλο είναι μείζονος σημασίας.
Η ομάδα προέβη στην ανακάλυψη αυτή χρησιμοποιώντας μια τεχνική νευρωνικής ανίχνευσης που αναπτύχθηκε στο εργαστήριό της και δεν χρησιμοποιήθηκε πουθενά αλλού στον κόσμο, επιτρέποντάς τους να δουν, για πρώτη φορά, τις αισθητήριες νευρικές απολήξεις στο τοίχωμα του εντέρου με καθαρότητα.
Αυτό δεν ήταν δυνατό, μέχρι τώρα, επειδή υπήρχαν τόσοι άλλοι τύποι νεύρων στο έντερο — είναι σαν να βρίσκεις μια βελόνα στα άχυρα, λέει ο καθηγητής Σπένσερ.
Η τεχνική επέτρεψε στους ερευνητές να δουν ότι τα κύτταρα EC πιθανότατα απελευθερώνουν ουσίες μέσω μιας διαδικασίας διάχυσης, η οποία στη συνέχεια δρα στα αισθητήρια νεύρα που επικοινωνούν με τον εγκέφαλο.
Δεν βρέθηκε άμεση φυσική σύνδεση μεταξύ των κυττάρων EC και των αισθητήριων νευρικών απολήξεων, σε αντίθεση με ορισμένες υποδείξεις.
Το έντερο είναι το μόνο όργανο με το δικό του νευρικό σύστημα, γνωστό ως Εντερικό Νευρικό Σύστημα ή δεύτερος εγκέφαλος. Τώρα έχουμε καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο “δεύτερος εγκέφαλος” επικοινωνεί με τον “πρώτο εγκέφαλο”, λέει ο καθηγητής Σπένσερ.