Γράφει : Διαμαντής Σεϊτανίδης
Το «εθνικό σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας» που ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη χθεσινή, τακτική μηνιαία συνάντησή του με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, αποκαλύπτει την επόμενη σημαντική κυβερνητική πρωτοβουλία για έλεγχο της κατανάλωσης ενέργειας, με πρώτο σταθμό το θερμό ελληνικό καλοκαίρι και τη -σε μεγάλο βαθμό αλόγιστη- χρήση κλιματιστικών.
«Με μερικές αλλαγές στη συμπεριφορά μας μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια, να γλιτώσουμε χρήματα και να διευκολύνουμε την προσπάθεια της χώρας να μειώσει συνολικά το ενεργειακό της αποτύπωμα.
Είναι πολιτικές που μόνο όφελος έχουν στην εφαρμογή τους. Η κυβέρνηση θα φροντίσει να παρουσιάσει σύντομα ένα συγκεκριμένο και συνεκτικό σχέδιο», ήταν η αναφορά που έκανε ο πρωθυπουργός στη συνάντησή του με την Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Το σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας
Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή οδηγία, η οποία ήδη έχει αρχίσει να εφαρμόζεται στην Ισπανία και την Πορτογαλία, που αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα με την Ελλάδα στην κατανάλωση ενέργειας.
Το ελληνικό σχέδιο, σύμφωνα με πληροφορίες, θα περιλαμβάνει κίνητρα για αντικατάσταση παλαιών, ενεργοβόρων συσκευών (κλιματιστικά, ψυγεία, καταψύκτες), καθώς και για παραγωγή ενέργειας από αυτούς που την καταναλώνουν (π.χ. φωτοβολταϊκά σε στέγες κτηρίων, δημόσιων και ιδιωτικών, ηλιακούς θερμοσίφωνες κ.λπ.).
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν υπάρχει κανένα θέμα διακοπών στην παροχή ρεύματος, με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας.
Θα υπάρξει, όμως, σειρά κανόνων για ρύθμιση της θερμοκρασίας στα δημόσια κτίρια και παράλληλη σύσταση για το ίδιο και στις ιδιωτικές κατοικίες.
Προς τους 26 βαθμούς ο ελληνικός θερμοστάτης
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι σε δημόσια κτίρια το καλοκαίρι τα κλιματιστικά δεν πρέπει να επιδιώκουν θερμοκρασία κάτω από 26 βαθμούς, γιατί τότε σπαταλιέται ενέργεια χωρίς κανένα όφελος για όσους βρίσκονται μέσα σε αυτά. Αντίστοιχα στις κρύες μέρες του χειμώνα, η θερμοκρασία των θερμαντικών σωμάτων δεν πρέπει να ξεπερνά τους 18 βαθμούς, για τον ίδιο λόγο.
Σε ειδικές περιπτώσεις (καύσωνας, τσουχτερό κρύο) θα υπάρχει ενός είδους «κόφτης» στη λειτουργία αυτών των συσκευών σε δημόσια κτίρια, ώστε να επιτυγχάνεται το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα τόσο για την ανακούφιση όσων βρίσκονται σε αυτά, όσο και για την εξοικονόμηση ενέργειας. Τέλος, θα περιοριστεί ο χρόνος που φωτίζονται τα δημόσια κτίρια τη νύχτα.
Η φράση του πρωθυπουργού «μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά μας» δείχνει και την επόμενη δέσμη πρωτοβουλιών που η κυβέρνηση ετοιμάζει:
- Σύσταση για τηλεργασία όπου αυτό είναι εφικτό (σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα)
- λιγότερες μετακινήσεις με αυτοκίνητα ειδικά στην πρωτεύουσα όπου τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ιδιαίτερα τα σταθερής τροχιάς) μπορούν να μας μεταφέρουν γρήγορα οπουδήποτε, και
- λελογισμένη χρήση κλιματιστικών το καλοκαίρι.
Μένει να φανεί πώς θα τιμωρούνται όσοι παραβιάζουν τις κυβερνητικές αποφάσεις και προφανώς σε ποιο βαθμό οι παραινέσεις -που εκ της φύσεώς τους δεν μπορεί να συνοδεύονται από ποινές- θα εφαρμοστούν από την πλειοψηφία των πολιτών.
Ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων κτηρίων
Όπως έγραψε η «Η», τον Ιούλιο θα ξεκινήσει η εφαρμογή του προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτηρίων (νοσοκομεία, σχολεία, αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ.), ενώ μετά το καλοκαίρι θα «τρέξει» το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις, με σκοπό να ωφεληθούν πάν από 9.500 μικρομεσαίοι, που θα επιδοτηθούν για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων στις στέγες των κτηρίων, στα οποία εδρεύουν επιχειρήσεις.
Τα κονδύλια του προγράμματος προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πρόκειται για δύο νέες παρεμβάσεις που εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική για θωράκιση από την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους και το εθνικό σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας.
Το πρόγραμμα προβλέπει την ενεργειακή ανακαίνιση τουλάχιστον 500 κτιρίων που στεγάζουν υπηρεσίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα και καταλαμβάνουν έκταση περί τα 2,5 εκατ. τ.μ.
Για τα κτίρια του Δημοσίου προβλέπεται η ετήσια ενεργειακή αναβάθμιση του 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων της κεντρικής διοίκησης, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής και των εταιρειών ενεργειακών υπηρεσιών. Ήδη έχει υπογραφεί συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ύψους 375 εκατ. ευρώ, για τη στήριξη του προγράμματος «Ηλέκτρα», που θα συμβάλει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε δημόσια κτίρια. Ο συνολικός υπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 640 εκατομμύρια ευρώ.
Το πρόγραμμα αφορά κτίρια του Δημοσίου που εντάσσονται στο μητρώο φορέων γενικής κυβέρνησης, το οποίο καταρτίζεται από τη Στατιστική Υπηρεσία και έχουν μεγάλη ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας.
«Εξοικονομώ» για επιχειρήσεις
Για την ενεργειακή αναβάθμιση μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης θα διατεθούν συνολικά 450 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα θα ενισχύει τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με στόχο εξοικονόμηση κατ’ ελάχιστον 30% του ενεργειακού κόστους.
Πλέον βασική έμφαση θα δοθεί στην αυτονομία που μπορεί να προσφέρει η επένδυση σε φωτοβολταϊκά πάνελ συνδεδεμένα με μπαταρίες σώρευσης πλεονάζουσας ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις θα αυτοκαταναλώνουν ενέργεια και θα έχουν χαμηλότερα τιμολόγια ρεύματος.
Αρχές Ιουνίου η αντικατάσταση συσκευών
Κάθε νοικοκυριό θα μπορεί να αντικαταστήσει με επιδότηση έως τρεις συσκευές:
- ψυγείο
- καταψύκτη
- κλιματιστικό
Το ποσοστό της επιδότησης θα κυμαίνεται από 35% – 50% και θα λειτουργεί με… point system όπως συνέβη και στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ». Δηλαδή, οι συμμετέχοντες θα ιεραρχούνται με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια (π.χ. ΑμεΑ, πολύτεκνοι κ.α.). Τα χαμηλότερα εισοδήματα, οι πολύτεκνοι, τα ΑμεΑ θα έχουν υψηλότερη επιδότηση κ.ο.κ.
Σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα θα ωφεληθούν 350.000 νοικοκυριά, που θα καταφέρουν να μειώσουν μεσοσταθμικά 30% την κατανάλωση και στον λογαριασμό του ρεύματος.
Το σχέδιο RepowerEu
Την ίδια ώρα, τη σημασία της εξοικονόμησης ενέργειας υπογραμμίζει και το σχέδιο RepowerEu που παρουσιάστηκε από την Κομισιόν, το οποίο προτείνει στα κράτη μέλη να δώσουν οικονομικά κίνητρα στους καταναλωτές όπως μειωμένο ΦΠΑ για να αντικαταστήσουν συσκευές.
Το Repower προτείνει ενίσχυση του δεσμευτικού στόχου εξοικονόμησης από το 9% στο 13% στα πλαίσια του Fit for 55. Επίσης εξέδωσε νέα επικοινωνία προς τα κράτη-μέλη σχετικά με την εξοικονόμηση που περιέχει βραχυπρόθεσμες αλλαγές που θα μπορούσαν να μειώσουν τη ζήτηση για πετρέλαιο κατά 5%. Τα κράτη-μέλη παροτρύνονται να χρησιμοποιήσουν οικονομικά μέτρα για την εξοικονόμηση, όπως μειωμένο φόρο για τα σχετικά συστήματα μόνωσης και μειωμένης κατανάλωσης συσκευές.
Τι προτείνει η Κομισιόν
Για να διαδοθεί η εξοικονόμηση ενέργειας στους καταναλωτές η Κομισιόν προτείνει:
- Ενέργειες ενημέρωσης: Για να διασφαλιστεί ότι οι χρήστες ενέργειας κατανοούν τη σημασία της μείωσης της ζήτησης ενέργειας και γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν για να συμβάλουν.
- Ενέργειες υποκίνησης και υποστήριξης: Για να βοηθηθούν οι χρήστες ενέργειας στις προσπάθειές τους να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας, για παράδειγμα προσφέροντας εκπτώσεις για την αγορά των πιο αποδοτικών συσκευών.
