Αποσπασματικά και ελλιπή τα μέτρα της Κυβέρνησης. Τι μέτρα χρειάζονται
Συνέντευξη στην «ΑΥΓΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» στον δημοσιογράφο Δημήτρη Αβαρλή. Η συνέντευξη προηγήθηκε των εξαγγελιών του Αλέξη Τσίπρα στη ΔΕΘ.
Κύριε Φαραντούρη, ο Πρωθυπουργός υπεραμύνθηκε των ενεργειών της Κυβέρνησης και έκανε λόγο για χαμηλές τιμές ενέργειας στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Ποια είναι η άποψή σας
«Θεωρώ εντελώς στρεψόδικη την εμφάνιση του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Επί ένα και πλέον έτος η Ελληνική Κυβέρνηση δεν προχώρησε σε κάνε απολύτως ρυθμιστικό μέτρο παρέμβασης στην αγορά. Στην αρχή αρνιόταν ότι υπάρχει ζήτημα ακρίβειας και ενεργειακού πληθωρισμού. Το Φθινόπωρο ο Πρωθυπουργός και οι υπουργοί του δήλωναν ότι το φαινόμενο είναι προσωρινό, ότι η επιβάρυνση στους λογαριασμούς ρεύματος τους προσεχείς μήνες θα ήταν μερικά ευρώ και ότι οι αγορές λειτουργούν κανονικά. Η Κυβέρνηση για ένα και πλέον έτος, όχι μόνο δεν προχώρησε στη λήψη μέτρων αλλά αντίθετα:
α) ενεργοποίησε στη ΔΕΗ τη «ρήτρα αναπροσαρμογής» με αναφορά στα χρηματιστήρια, την οποία ακολούθησε και η υπόλοιπη αγορά,
β) προχώρησε σε μείωση της συμμετοχής του Δημοσίου στη ΔΕΗ,
γ) συνήψε ομολογιακό δάνειο της ΔΕΗ με ρήτρα (penalty) χρήσης λιγνίτη,
δ) απαξίωσε τις Ανεξάρτητες Αρχές, ε) αρνιόταν να ενεργοποιήσει τις λιγνιτικές μονάδες για να μείωση τις τιμές δηλώνοντας ψευδώς ότι οι αντίστοιχές μονάδες φυσικού αερίου παράγουν φθηνότερα ηλεκτρικό ρεύμα,
στ) συνέδεσε τη τιμή εισαγωγής του ρωσικού φυσικού αερίου με τον Ολλανδικό Χρηματιστηριακό Κόμβο TTF κατά 80% σε αντίθεση με τη Βουλγαρία που πέτυχε καλύτερη αναλογία πετρελαίου – χρηματιστηριακών κόμβων με αποτέλεσμα να πληρώνουμε κατά 30% ακριβότερα το ρωσικό φυσικό αέριο,
ζ) αρνήθηκε την ύπαρξη υπερκερδών των ενεργειακών εταιρειών, ενώ ακόμη και μετά την κατακραυγή και το πόρισμα της ΡΑΕ προσπάθησε να μειώσει όσο το δυνατόν την φορολογητέα ύλη για να μην επιβαρυνθούν όσοι καρπώθηκαν δυσθεώρητα οφέλη μέσα στη κρίση.
Για πάνω από ένα χρόνο η Κυβέρνηση δεν έλαβε κανένα απολύτως μέτρο παρέμβασης στην αγορά πέρα από επιδόματα και επιδοτήσεις χρηματοδοτώντας ουσιαστικά με τον τρόπο αυτόν την αισχροκέρδεια και την ακρίβεια, χωρίς πραγματικό αντίκρισμα για τον καταναλωτή. Οι αναφορές του Πρωθυπουργού σε χαμηλές τιμές την προηγούμενη εβδομάδα από τη ΔΕΘ είναι εντελώς εκτός πραγματικότητας. Εμφάνισε έναν πίνακα στον οποίο αναγράφονταν κάποιες πρωτεύουσες στην ΕΕ μεταξύ των οποίων και η Αθήνα για να δείξει ότι η τιμή της κιλοβατώρας δεν είναι η ακριβότερη αποκρύπτοντας ότι στις τελικές τιμές συμπεριλαμβάνονται οι κάθε λογής επιδοτήσεις που εκταμίευσε σε αντίθεση με τις υπόλοιπες περιπτώσεις. Όμως οι πραγματικές στρεβλώσεις και η ακρίβεια φαίνονται στο πρώτο επίπεδο, της χονδρεμπορικής, εκεί που διαμορφώνεται η χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και μετακυλίεται προς τα κάτω, στη λιανική και στον τελικό καταναλωτή. Διότι εκεί φαίνεται σε ποια χώρα διαμορφώνονται οι ακριβότερες τιμές. Και δυστυχώς η χώρα μας κρατά τα σκήπτρα της ακρίβειας.
Ποια λοιπόν κατά τη γνώμης σας θα έπρεπε να ήταν η αντίδραση της πολιτείας και τα ενδεδειγμένα μέτρα;
Πριν ένα χρόνο στην ΔΕΘ 2021 ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας πρότεινε μία συνεκτική δέσμη μέτρων, ένα τρίπτυχο δημοσιονομικών, ρυθμιστικών και ελεγκτικών-εποπτικών παρεμβάσεων. Και πράγματι, αποδείχθηκε ότι τα μέτρα αυτά ήταν τα ενδεδειγμένα για την ανάσχεση του κύματος ακρίβειας και την απομείωση του ενεργειακού κόστους. Η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την περίφημη εργαλειοθήκη της όλους αυτούς του μήνες μιλούσε για εποπτεία, ρυθμιστική παρέμβαση και δημοσιονομικά μέτρα παροτρύνοντας τις κυβερνήσεις να οχυρωθούν.
Σήμερα βρισκόμαστε δυστυχώς πάλι στην αρχή με το φάσμα της ενεργειακής φτώχειας να πλανάται πάνω από τη χώρα. Μόνα τους τα επιδόματα και οι επιδοτήσεις χωρίς στόχευση δεν αρκούν . Χρειάζεται ρυθμιστική παρέμβαση, δηλαδή παρέμβαση στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς και του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Επιτέλους, το αναγνώρισε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Χρειάζεται επίσης δίκαιη και αναλογική κατανομή των βαρών στην κοινωνία και την οικονομία με φορολόγηση των υπερκερδών των ενεργειακών εταιρειών (ηλεκτρισμού φυσικού αερίου, πετρελαιοειδών και διυλιστηρίων) και επιστροφή τους στην κοινωνία με τη μείωση ειδικών φόρων, ΦΠΑ και θέσπιση φοροελαφρύνσεων.
Απαιτείται η ΔΕΗ και η ΔΕΠΑ να λειτουργήσουν επιτέλους σαν πραγματικές δημόσιες επιχειρήσεις προς χάριν του δημοσίου συμφέροντος και όχι να συμμετέχουν στην κερδοσκοπία και να διαγκωνίζονται ποια θα καταγράψει περισσότερα κέρδη-πρόκληση εν μέσω κρίσης. Σήμερα λοιπόν που η ΕΕ ένωση ξυπνά απ΄ το λήθαργο της εμείς θα αφυπνιστούμε ή θα συνεχίσουμε με τις ίδιες συνταγές;
* Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι Καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Δίκαιο Ενέργειας & Ανταγωνισμού και Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ενέργεια στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Διετέλεσε επί 10ετία Μέλος ΔΣ & Νομικός Σύμβουλος στη ΔΕΠΑ και Πρόεδρος της Νομικής Επιτροπής της EUROGAS, της ένωσης εταιρειών φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Είναι Σύμβουλος του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
