Στιβ Τζομπς: Ο Βουδισμός ήταν το μυστικό που του άνοιξε το δρόμο της επιτυχίας κι ο Βουδισμός ήταν – όπως λέγεται – αυτός που τον έστειλε στον άλλο κόσμο. «Αυτοκτόνησε», δήλωσε κορυφαία καθηγήτρια ιατρικής, μιλόντας για το πρόβλημα της υγείας του Τζομπς!
Ήταν 5 Οκτωβρίου του 2011, μια μέρα σαν σήμερα δηλαδή, όταν ανακοινώθηκε ο θάνατος του Στιβ Τζομπς (Steve Jobs). Η διάνοια των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ο άνθρωπος που άλλαξε τον τρόπο συμπεριφοράς των ανθρώπων, έφυγε από τη ζωή ψιθυρίζοντας τρεις φορές την ίδια λέξη: Ω ουάου, Ω ουάου, Ω ουάου…
Ήταν το επιφώνημα που καταδεικνύει έκπληξη και ευχαρίστηση. Ήταν το επιφώνημα που συνόδευσε ολόκληρη τη ζωή του Τζομπς από την ημέρα που άνοιξε η αυλαία μέχρι και την ώρα που έπεσε…
Ο Στιβ Τζομπς ήταν επιτυχημένος επιχειρηματίας, βιομηχανικός σχεδιαστής, ιδιοκτήτης μέσων ενημέρωσης. Ήταν ο συνιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Apple, ο πρόεδρος και ο πλειοψηφικός μέτοχος της Pixar, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Walt Disney Company μετά την εξαγορά της Pixar και ο ιδρυτής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της NeXT. Ο Στιβ Τζομπς θεωρείται – και ήταν – πρωτοπόρος της επανάστασης των προσωπικών υπολογιστών της δεκαετίας του ‘70 και του ’80.
Ο Στιβ Τζομπς ήταν αναμφισβήτητα ο πιο χαρισματικός επιχειρηματίας της πρόσφατης ιστορίας. Αυτός ο γκουρού της τεχνολογίας έχτισε μια από τις πιο επιτυχημένες επιχειρήσεις στην Ιστορία, και άλλαξε τον τρόπο της σχέσης των ανθρώπων με την τεχνολογία.
Ο Στιβ Τζομπς ήταν η ιδιοφυΐα που εφηύρε τον μικροϋπολογιστή, το smartphone και τον υπολογιστή tablet και άφησε πίσω του μια τεχνολογική αυτοκρατορία που συνεχίζει να έχει βαθιά επίδραση σε ολόκληρο τον κόσμο σήμερα.
Οι γονείς του τον έδωσαν για υιοθεσία
Ο Τζομπς είχε γεννηθεί το 1955 στο Σαν Φρανσίσκο από Σύρο πατέρα και Γερμανοαμερικανίδα μητέρα και υιοθετήθηκε αμέσως μετά τη γέννησή του. Οι γονείς της φυσικής του μητέρας, Σίμπλε, πιστοί Καθολικοί, δεν ενέκριναν τη σχέση της με έναν μουσουλμάνο κι έτσι το νεαρό ζευγάρι έδωσε το παιδί για υιοθεσία στον Πολ Τζομπς, μηχανικό της Αμερικανικής Ακτοφυλακής και τη σύζυγό του Κλάρα.
Ο Τζομπς φοίτησε στο Reed College το 1972 και το 1974, ταξίδεψε στην Ινδία αναζητώντας φώτιση και μελετώντας τον Βουδισμό Ζεν.
Εδώ – υποστηρίζουν πολλοί – κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας του «Mr Apple». Σύμφωνα μάλιστα με το βιβλίο «Becoming Steve Jobs» των Brent Schlender και Rick Tetzeli, η δημιουργικότητά του, το πάθος για την καινοτομία και η αχαλίνωτη σκέψη και ενέργειά του, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην επιρροή του Ζεν Βουδισμού.
Η πρώτη επαφή του Τζομπς με τον Βουδισμό συνέβη στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, όταν οι φιλοσοφίες του Ζεν, του Βουδισμού και των Ινδουιστών έγιναν όλο και πιο δημοφιλείς στους κύκλους των νέων της Καλιφόρνια, όπου μεγάλωσε.
Το 1974, ο Τζομπς αποφάσισε να ταξιδέψει στην Ινδία για να γνωρίσει έναν από τους ήρωές του, τον ινδουιστή γκουρού και μυστικιστή Maharaj-Ji. Όμως όταν ο Τζομπς πάτησε το πόδι του στην Ινδία, έμαθε ότι ο Maharaj-Ji είχε πεθάνει. Ο Τζομπς φορτωμένος τύψεις γιατί δεν είχε κάνει το ταξίδι νωρίτερα, άρχισε μια επτάμηνη περιήγηση που θα του άλλαζε εντελώς τη ζωή και το μέλλον του.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Τζομπς εντρύφησε σε διαφορετικές ανατολικές φιλοσοφίες και κάποια στιγμή, μάλιστα, σκέφτηκε σοβαρά να μείνει στην Ινδία και να γίνει Ινδουιστής sadhu.
Γοητεύτηκε από τα ιδανικά των ινδουιστών ασκητών και ευαγγελίστηκε μια πιο απλή, πιο στεγνή ζωή.
Ωστόσο, ο Τζομπς δεν ήταν έτοιμος να αποσυρθεί από τον κόσμο των υλικών αγαθών. Αντίθετα τότε ήταν που θα έκανε τη μεγάλη βουτιά σε αυτόν… Όμως, βρήκε έναν τρόπο να συνδυάσει τις προσωπικές του φιλοδοξίες και τις φιλοσοφικές του πεποιθήσεις πειραματιζόμενος με τον Βουδισμό Ζεν.
Παρόλο που ο Τζομπς γοητεύτηκε από την πνευματικότητα της Ανατολής, εμπνεύστηκε τη δημιουργία και την καινοτομία και ονειρεύτηκε να οδηγήσει τον κόσμο σε μια άλλη διάσταση, παρέχοντας του προϊόντα που θα μπορούσαν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής του.
Ο Βουδισμός του πρόσφερε έναν τρόπο να ενσωματώσει τα πνευματικά ιδανικά της απλότητας, της ενσυναίσθησης και της επίγνωσης στην αυστηρή επαγγελματική του ζωή.
Και η περιπέτεια αρχίζει…
Όταν επέστρεψε στην Καλιφόρνια, ο Τζομπς συνέχισε να διαλογίζεται και επί πολλά χρόνια συναντιόταν κάθε εβδομάδα, και πολλές φορές ακόμη και καθημερινά, με έναν βουδιστή μοναχό ονόματι Kobun Chino Otogawa, ο οποίος τον βοήθησε να συμβιβάσει τις υλικές του φιλοδοξίες με τους ανώτερους πνευματικούς του στόχους.
Ανέπτυξε έναν τρόπο εργασίας που εξασφάλιζε ότι τα βουδιστικά ιδανικά είχαν παρουσία σε όλες τις πτυχές της προσωπικής και επαγγελματικής του ζωής.
Πτυχές της βουδιστικής φιλοσοφίας φαίνονται ξεκάθαρα στα προϊόντα της Apple και στο εργασιακό πάθος του Τζομπς· πίστευε ότι βρισκόταν σε μια αέναη αναζήτηση της τελειότητας· θεωρούσε ότι ένα προϊόν μπορούσε πάντα να βελτιωθεί και ως αποτέλεσμα, προσπαθούσε συνεχώς να εξελίσσει αυτό που είχε κατασκευάσει.
ΣΤην Apple, ο Τζομπς ήταν υπερβολικά απαιτητικός και δεν έπαψε ποτέ να ωθεί τους υπαλλήλους του να αγωνίζονται για καλύτερα αποτελέσματα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πρωτοποριακές καινοτομίες τόσο στην τεχνολογία όσο και στον σχεδιασμό.
Πράγματι, τα βουδιστικά ιδανικά φαίνονται επίσης στην αισθητική του σχεδιασμού που χαρακτηρίζει τα προϊόντα της Apple.
Αν και είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι ο καπιταλιστικός κόσμος της Silicon Valley απέχει πολύ από τις ασκητικές αξίες της βουδιστικής και ινδουιστικής πνευματικότητας, αυτές οι πεποιθήσεις και οι φιλοσοφίες ήταν στον πυρήνα της δημιουργικής διαδικασίας του Τζομπς, όμως ήταν και κάτι που τον… σκότωσε, όπως έχουν πολλοί υποστηρίξει.
Οι πεποιθήσεις του τον «σκότωσαν»
Ο Τζομπς διαγνώστηκε με καρκίνο του παγκρέατος τον Οκτώβριο του 2003. Η πρόγνωση για τον καρκίνο του παγκρέατος είναι συνήθως πολύ κακή. Ο Τζομπς είχε έναν σπάνιο, και πολύ λιγότερο επιθετικό τύπο, γνωστό ως νευροενδοκρινικό όγκο κυττάρων. Ο Τζομπς αντιστάθηκε στις συστάσεις των γιατρών του για ιατρική παρέμβαση επί εννέα μήνες και στράφηκε στην εναλλακτική ιατρική.
Ακολουθώντας, ίσως, τις βουδιστικές πεποιθήσεις του απέφυγε την συμβατική ιατρική που πρότεινε εξαίρεση του κακοήθους όγκου σε συνάρτηση με ειδική δίαιτα και κατέφυγε σε εναλλακτικές μεθόδους. Η επικεφαλής του Κέντρου Καρκίνου Memorial Sloan Kettering Μπάρι Κάσιλεθ είχε δηλώσει: «Η πίστη του Τζομπς στην εναλλακτική ιατρική πιθανότατα του κόστισε τη ζωή… Είχε το μόνο είδος καρκίνου του παγκρέατος που είναι θεραπεύσιμο και ιάσιμο… Ουσιαστικά αυτοκτόνησε»!
Ο Τζομπς δοκίμασε μια vegan διατροφή, βελονισμό, φυτικές θεραπείες και άλλες εναλλακτικές θεραπείες που ανακάλυψε στο διαδίκτυο, και μάλιστα συμβουλευόταν συχνά ένα μέντιουμ. Επίσης, επηρεάστηκε από έναν γιατρό που διηύθυνε μια κλινική που πρότεινε νηστείες με χυμούς, καθαρισμό του εντέρου και άλλες αμφιλεγόμενες μεθόδους, πριν τελικά πειστεί και χειρουργηθεί τον Ιούλιο του 2004».
Υποβλήθηκε σε παγκρεατοδωδεκαδακτυλεκτομή (ή «διαδικασία Whipple») που φάνηκε να αφαιρεί τον όγκο με επιτυχία. Όμως δυο χρόνια μετά ο καρκίνος επέστρεψε. Το 2009 ο Τζομπς υπεβλήθη σε μεταμόσχευση ήπατος στο Methodist University Hospital κι ενώ η πρόγνωση για την πορεία της υγείας του χαρακτηριζόταν «εξαιρετική», δυο χρόνια μετά κατέληξε. Λέγεται ότι αν ο Τζομπς είχε χειρουργηθεί όταν ήταν ακόμα νωρίς, θα ζούσε ακόμα. Αν…
