Σαν σήμερα, στις 30 Οκτωβρίου του 1938 ο Όρσον Γουέλς πείθει τους Αμερικανούς από το ραδιόφωνο ότι η Γη δέχεται επίθεση από εξωγήινους.
Πρόκειται για την πιο επική φάρσα που έχει γίνει ποτέ.
- Βρισκόμαστε στη χρυσή εποχή του ραδιοφώνου, όταν το μέσο αυτό αποτελεί τη βασική πηγή πληροφόρησης και ψυχαγωγίας για εκατομμύρια Αμερικανούς.
Ο ιδιοφυής Αμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός ήταν τότε 23 χρονών, όταν του ζητήθηκε να διασκευάσει για το ραδιόφωνο το μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Άγγλου συγγραφέα Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς «Ο πόλεμος των κόσμων», ένα από τα πρώτα λογοτεχνικά έργα, που περιγράφει με λεπτομέρειες μία σύγκρουση του ανθρώπου με τους εξωγήινους. Παρότι είχε σημαντική προϋπηρεσία στο μέσο, ούτε ο ίδιος δεν φαντάστηκε τον αντίκτυπο που θα είχε η παράστασή του εκείνο το κυριακάτικο βράδυ της 30ης Οκτωβρίου 1938, παραμονή της γιορτής του Χάλογουιν.
Η εκπομπή ξεκίνησε κανονικά στις 8 το βράδυ από το δίκτυο του CBS, σε ώρα υψηλής ακρόασης, με τον εκφωνητή να αναγγέλλει τους τίτλους της παράστασης. Εκείνη, όμως, την ώρα οι πιο πολλοί ακροατές είχαν συντονιστεί με το αντίπαλο δίκτυο του NBC, όπου ο εγγαστρίμυθος Έντγκαρ Μπέργκεν παρουσίαζε ένα κωμικό πρόγραμμα.
Το σόου του Ουέλς
Στις 8:12, όταν τελείωσε το σόου του Μπέργκεν και ακολούθησε ένας άγνωστος και αδιάφορος τραγουδιστής, οι ακροατές γύρισαν τη βελόνα του ραδιοφώνου τους στο CBS, όπου εξελισσόταν η παράσταση του Γουέλς με τη μορφή ενός δελτίου ειδήσεων. Εκείνη την ώρα, ο παρουσιαστής διάβαζε το δελτίο καιρού. Στη συνέχεια συνδέθηκε με το ξενοδοχείο Hotel Park Plaza της Νέας Υόρκης, όπου έπαιζε η ορχήστρα του Ραμόν Ρακέλο.
- Ξαφνικά, ένας άλλος παρουσιαστής διέκοψε τη ροή του προγράμματος, για να ανακοινώσει, με τη δέουσα σοβαρότητα, ότι ακούστηκαν εκρήξεις στον πλανήτη Άρη. Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με την ορχήστρα του Ρακέλο να διασκεδάζει το κοινό με χορευτική μουσική, ώσπου ο παρουσιαστής με νέα διακοπή του ανακοίνωσε ότι ένας μεγάλος μετεωρίτης έπεσε σ’ ένα αγρόκτημα του Νιου Τζέρσεϊ. Αμέσως μετά συνδέθηκε μ’ έναν ρεπόρτερ, ο οποίος έντρομος ανέφερε ότι είδε έναν Αρειανό να βγαίνει από ένα μεταλλικό κύλινδρο.
Όταν τα νέα του αληθινού πανικού έφτασαν στα στούντιο του CBS, ο Γουέλς διέκοψε το πρόγραμμα και θύμισε στους ακροατές ότι επρόκειτο για επιστημονική φαντασία. Υπήρχαν φήμες ότι καταγράφηκαν και αυτοκτονίες εκείνο το βράδυ, ωστόσο δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ.
Στη συνέχεια, οι εξωγήινοι όλο και πλήθαιναν και με εξελιγμένα όπλα κατόρθωσαν να εξολοθρεύσουν 7.000 εθνοφρουρούς, ενώ εισέβαλαν στο Σικάγο και το Σεν Λούις. Η ραδιοφωνική παράσταση του Γουέλς ήταν αρκούντως ρεαλιστική, με πρωτοποριακά για την εποχή ηχητικά εφέ και ηθοποιούς που έπαιζαν πειστικά τους ρόλους των δημοσιογράφων. Ένας άλλος ρεπόρτερ ανακοίνωσε εκείνη τη στιγμή ότι η εισβολή των Αρειανών είχε προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση και χιλιάδες κάτοικοι των περιοχών αυτών έσπευσαν να τις εγκαταλείψουν πανικόβλητοι.
Πανικόβλητοι πολίτες αναζητούσαν μάσκες οξυγόνου
Στην πραγματικότητα δεν απείχε και πολύ από την αλήθεια. Αρκετοί ακροατές, από το ένα εκατομμύριο ακροατές που παρακολουθούσαν την παράσταση του Ουέλς, πίστεψαν ότι πράγματι η Αμερική δεχόταν επίθεση από Αρειανούς. Πανικός ξέσπασε σε πολλές περιοχές της χώρας. Στο Νιου Τζέρσεϊ σημειώθηκε μποτιλιάρισμα στους δρόμους από έντρομους κατοίκους, που έσπευσαν να εγκαταλείψουν την περιοχή για να μην πέσουν στα χέρια των εξωγήινων εισβολέων.
Δημοσιεύματα της εποχής
Πολίτες ζητούσαν μάσκες οξυγόνου από την αστυνομία για να σωθούν από τα τοξικά αέρια που υποτίθεται ότι εκτόξευαν οι Αρειανοί, ενώ άλλοι ζητούσαν από την ηλεκτρική εταιρεία να τους διακόψει την παροχή ρεύματος για να μην εντοπιστούν από τους εισβολείς.
- Μία γυναίκα έντρομη μπήκε σε μια εκκλησία της Ινδιανάπολης, όπου γινόταν βραδινή λειτουργία και άρχισε να κραυγάζει: «Η Νέα Υόρκη καταστράφηκε. Είναι το τέλος του κόσμου. Πηγαίνετε στα σπίτια σας και ετοιμαστείτε να πεθάνετε!». Οι πληροφορίες ότι υπήρξαν αυτοκτονίες δεν επιβεβαιώθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες από το sansimera.gr.
Η άνοδος του Ουέλς και ο πολίτης Κέην
Μόλις τα νέα για τον αληθινό πανικό μαθεύτηκαν στα στούντιο του CBS, ο Ουέλς βγήκε στον «αέρα» και υπενθύμισε στους ακροατές ότι παρακολούθησαν ένα θεατρικό έργο. Η παράσταση του Γουέλς απασχόλησε και το FCC, το ραδιοτηλεοπτικό συμβούλιο των ΗΠΑ, το οποίο δεν διαπίστωσε κάτι το μεμπτό, αλλά συνέστησε στα μέσα να είναι πιο προσεκτικά στο μέλλον. Ο ίδιος ο Γουέλς φοβήθηκε ότι η καριέρα του θα καταστρεφόταν μετά τον θόρυβο που δημιουργήθηκε, αλλά στην πραγματικότητα συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Η δημοσιότητα τον βοήθησε να εξασφαλίσει δουλειά στο Χόλιγουντ και το 1941 να γυρίσει την περίφημη ταινία «Ο Πολίτης Κέην», που θεωρείται μία από τις κορυφαίες δημιουργίες στην ιστορία του κινηματογράφου.
Ακούστε την εκπομπή του Όρσον Γουέλς:
