Το έτος 879 π.Χ., ο Ασσύριος βασιλιάς Ασουρνασιρπάλ Β′ οργάνωσε ένα πάρτι ιστορικών διαστάσεων. Μόλις είχε φτιάξει για τον εαυτό του ένα παλάτι στην σημερινής Νιμρούντ* και αποφάσισε να γιορτάσει με χιλιάδες από τους στενότερους φίλους του. Το τεράστιο συμπόσιο του περιλάμβανε επισκέπτες από όλη την περιοχή και διήρκεσε δέκα ολόκληρες ημέρες, αναφέρει το Mentalfloss.
Κατά τη διάρκεια αυτών των δέκα ημερών, οι επισκέπτες προμηθεύονταν από τα τραπέζια που ήταν στρωμένα τα ποτά τους και φαγητό όπως πρόβατα, βόδια, τυρί και μέλι. Ο βασιλιάς Ασουρνασιρπάλ Β′ αποφάσισε να χαράξει αυτή τη γιορτή σε μια μεγάλη πέτρινη πλάκα.
Στο συμπόσιο, παρευρέθηκαν 69.574 άτομα. Η επιγραφή αναφέρει επίσης τα φαγητά που σερβίρονταν στη γιορτή, γεγονός που καθιστά το Banquet Stele (επιτύμβια στήλη) ένα από τα παλαιότερα σωζόμενα μενού στον κόσμο.
Ευτυχώς για τους σημερινούς γευσιγνώστες, τα μενού έχουν προχωρήσει πολύ σε σχέση με τις πέτρινες πλάκες των 4 τόνων της Αρχαίας Μεσοποταμίας.
Η Εξέλιξη του Μενού
Οι πρώτοι άνθρωποι που χρησιμοποίησαν μενού μπορεί να ήταν οι Κινέζοι. Κατά τη διάρκεια της δυναστείας των Σονγκ γύρω στο 1100 μ.Χ., οι πρώτες επιχειρήσεις που μοιάζουν με σύγχρονα εστιατόρια εμφανίστηκαν σε αστικά κέντρα όπως το Καιφένγκ και το Χαντζού.
Σε αντίθεση με τα πανδοχεία, όπου κάθε επισκέπτης έτρωγε ό,τι γεύμα ετοιμαζόταν εκείνη την ημέρα, αυτά τα εστιατόρια παρείχαν στους θαμώνες μια λίστα με είδη για να διαλέξουν.
Οι επιλογές ήταν πολλές. Μια αφήγηση ενός συγγραφέα που ζούσε στο Χαντζού εκείνη την εποχή απαριθμεί περίπου 600 πιάτα που πωλούνται σε ταβέρνες, τεϊοποτεία, καταστήματα με νουντλς και εκλεκτά εστιατόρια σε όλη την πόλη.
Αντί για αστέρια, οι εστιάτορες κρέμασαν έως και πέντε σημαίες έξω από το κτήριο τους για να υποδείξουν την ποιότητα αυτού που υπήρχε μέσα. Οι επιχειρήσεις που πουλούσαν περιορισμένα πιάτα είχαν μία σημαία.
Πολλοί άνθρωποι συνδέουν το καλό φαγητό με τη γαλλική κουζίνα, αλλά τα εστιατόρια δεν ήταν πάντα μέρος της κουλτούρας της χώρας. Για το μεγαλύτερο μέρος του 18ου αιώνα, τα φανταχτερά γεύματα περιορίζονταν στα ιδιωτικά σπίτια της γαλλικής ανώτερης τάξης.
Ο μόνος τρόπος για να δειπνήσετε έξω ήταν πηγαίνοντας σε ένα πανδοχείο ή μια ταβέρνα όπου οι επισκέπτες κάθονταν σε κοινόχρηστα τραπέζια και έτρωγαν το ίδιο γεύμα με όλους τους άλλους.
Τα πρώτα αληθινά εστιατόρια δεν άρχισαν να εμφανίζονται στη Γαλλία μέχρι τα τέλη του 1700. Η ιστορικός Ρεμπέκα Σπάνγκ επισημαίνει πόσο νέα ήταν ακόμα η ιδέα μέχρι το 1769, όταν το έργο Arlequin Restaurateur aux Porcherons περιλάμβανε μια σκηνή που δραματοποιεί την ανάγνωση ενός μενού.
Η λέξη μενού προέρχεται από τη λατινική λέξη minutus, το μενού χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για να περιγράψει κάτι μικρό και λεπτομερές. Αρχικά, οποιαδήποτε σύντομη λίστα πληροφοριών θεωρούνταν μενού. Μόλις εμφανίστηκαν τα εστιατόρια στη Γαλλία στις αρχές του 19ου αιώνα, η λέξη απέκτησε νέο νόημα. Σήμερα, ένα μενού είναι κάθε γραπτή λίστα πιάτων.)
Γύρω στη δεκαετία του 1830, το Delmonico’s έγινε η πρώτη εγκατάσταση της Νέας Υόρκης που έδινε στους πελάτες τη δυνατότητα να παραγγείλουν μεμονωμένα είδη από ένα μενού.
Ένα άτομο που το επισκέφθηκε το 1831 σημείωσε τις δυσκολίες του με όλους τους γαλλικούς όρους – ξεκινώντας το γεύμα του με ένα κορνιχόν. Νομίζοντας ότι ήταν ένα ποτό, σοκαρίστηκε πολύ όταν έφτασαν τα τουρσιά.
Αντί να χωρίζει τα πιάτα σε ορεκτικά, φαγητά και επιδόρπια, ένα μενού πρωινού του 1859 από το ξενοδοχείο Metropolitan της Νέας Υόρκης είχε τμήματα για διάφορες παρασκευές κρέατος.
Το μενού του διάσημου Parker House στη Βοστώνη είχε μια ολόκληρη κατηγορία μόνο για κρέας κυνηγιού, όπως πέρδικα, αγριοπέρδικα και βάτραχο. Άλλα αξιοσημείωτα στοιχεία του μενού αυτής της περιόδου περιλαμβάνουν χάμπουργκερ χέλι σε ζελέ.
Κόλπα του Μενού Εμπορίου
Τα μενού έχουν αλλάξει δραστικά τον περασμένο περίπου αιώνα, και δεν ήταν όλες αυτές οι αλλαγές προφανείς. Πολλά σύγχρονα μενού χρησιμοποιούν ψυχολογικά κόλπα που έχουν σκοπό να επηρεάσουν τη συμπεριφορά των πελατών εν αγνοία τους.
Αν ποτέ παρατηρήσετε ότι το σύμβολο του δολαρίου λείπει από τις τιμές του μενού, αυτό είναι πιθανόν μια σκόπιμη επιλογή που έχει σκοπό να κάνει τα χρήματα να ξοδέψετε πιο εύκολα. Σύμφωνα με μια μελέτη του Κορνέλ, το να παραλείψετε το σύμβολο του δολαρίου μπορεί να αυξήσει τη μέση δαπάνη σας κατά 8,15%.
Ακόμη και η διάταξη ενός μενού μπορεί να μπερδέψει τον εγκέφαλό σας. Αναφέροντας ένα προϊόν με εξωφρενικές τιμές κοντά στην κορυφή της σελίδας, τα εστιατόρια μπορούν να κάνουν τις υπόλοιπες προσφορές τους να φαίνονται προσιτές.
Μενού για παιδιά και γυναίκες
Σήμερα, πολλά εστιατόρια προσφέρουν ειδικά μενού στη νεαρή πελατεία τους, αλλά αυτό δεν συνέβαινε πάντα. Τα παιδιά σπάνια ήταν ευπρόσδεκτα στα εστιατόρια τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα, και όταν έφτασαν να φάνε έξω, αναμενόταν να παραγγείλουν το ίδιο μενού με τους γονείς τους.
Αυτό άρχισε να αλλάζει με τον Εθνικό Νόμο Απαγόρευσης του 1920. Με την απώλεια των πωλήσεων αλκοόλ, τα εστιατόρια των ΗΠΑ αναζητούσαν απελπισμένα νέες πηγές εσόδων. Αυτό οδήγησε σε ορισμένα καταστήματα να σχεδιάσουν μενού που εξυπηρετούσαν τους νέους – μια αναξιοποίητη αγορά εκείνη την εποχή.
Το Waldorf-Astoria ήταν πρωτοπόρος στην προσφορά παιδικού μενού το 1921. Περιλάμβανε είδη φιλικά προς τα παιδιά όπως ψητά αρνίσια παϊδάκια, κοτόπουλο σε νιφάδες πάνω από βρασμένο ρύζι.
Εκείνη την εποχή, οι απλές τροφές πίστευαν ότι ήταν καλές για την ανάπτυξη του παιδιού. Θα περνούσαν μερικές δεκαετίες μέχρι να αντικατασταθεί το παιδικό μενού με επίκεντρο την υγεία από ψητό τυρί και κοτομπουκιές.
Τα παιδιά δεν είναι η μόνη ομάδα που έχου φτιάχτει ειδικά μενού. Για μεγάλο μέρος του περασμένου αιώνα, τα γυναικεία μενού χρησιμοποιούνταν από ορισμένα εκλεκτά εστιατόρια. Αυτά τα μενού περιείχαν τα ίδια στοιχεία με το κανονικό μενού, αλλά δεν αναγράφονταν τιμές. Με αυτόν τον τρόπο, οι γυναίκες θα αισθανόντουσαν ελεύθερες να παραγγείλουν ό,τι πιάτο ήθελαν χωρίς να ανησυχούν για τον λογαριασμό, τον οποίο υποτίθεται ότι πλήρωνε ο άντρας.
Όπως μπορείτε να φανταστείτε, αυτό οδήγησε σε κάποιες άβολες καταστάσεις.
Το 1980, η Κάθλιν Μπικ πήγε για δείπνο στο Λος Άντζελες τον συνέταιρό της Λάρι Μπέκερ και πήρε ένα μενού που έκρυβε το κόστος των φαγητών. Η Μπικ προσβλήθηκε από την άνιση μεταχείριση και μαζί με τον Μπέκερ αποφάσισαν να μηνύσουν το εστιατόριο για διακρίσεις. Προσέλαβαν την Γκλόρια Αλλρέντ – μια από τις πιο γνωστές φεμινίστριες δικηγόρους της εποχής – για να τις εκπροσωπήσει. Η αγωγή τελικά απορρίφθηκε, αν και το εστιατόριο συμφώνησε να βάλει τέλος στην άνιση πρακτική.
………………
* Η αρχαία Ασσυριακή πόλη Νιμρούντ βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα νότιοανατολικά της Μοσούλης, στο βόρειο Ιράκ. Πιστεύεται ότι η σημερινή ονομασία δόθηκε στην πόλη στη σύγχρονη εποχή και ότι προέρχεται από το όνομα του μυθικού ήρωα Νιμρόντ. Σύμφωνα με τον Henry Rawlinson πρόκειται για τη βιβλική πόλη Χαλάχ.
