Είναι το έτος 1946 σε μια σκονισμένη πλατεία στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Έφηβοι παίζουν έναν ατίθασο ποδοσφαιρικό αγώνα και ένας από τους παίκτες παρακολουθεί με περιέργεια τον πρώην βασιλιά Εδουάρδο Η΄ και τη Γουόλις Σίμπσον, που σήμερα είναι ο δούκας και η δούκισσα του Ουίνδσορ, να φτάνουν στο κοντινό βρετανικό προξενείο, ενώ την πόρτα του αυτοκινήτου τους ανοίγει ένας άψογα ντυμένος νεαρός μαύρος.
«Θέλω να ταιριάξω μαζί τους, θέλω να είμαι σαν αυτούς, να έχω δύναμη σαν αυτούς» λέει αργότερα το αγόρι στα αδέλφια του, αφού ο πατέρας τους έχει αφορίσει τους Βρετανούς για την κατοχή της Αιγύπτου.
Αυτή είναι η έναρξη του επεισοδίου #3 της τελευταίας σεζόν του «The Crown». Βλέπουμε αυτό το αγόρι να μεγαλώνει και να γίνεται ο επιχειρηματίας Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ, του οποίου ο γιος, Ντόντι, ήταν για λίγο γνωστό όνομα στη Βρετανία, αφού αυτός και η Νταϊάνα, πριγκίπισσα της Ουαλίας, πέθαναν μαζί σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τον Αύγουστο του 1997.
Photo: YouTube
Η μοναρχία μπορεί να γίνει κατανοητή στο πλαίσιο της βρετανικής κοινωνίας
Το επεισόδιο καταγράφει την άνοδο του Μοχάμεντ, ο οποίος πάντα θα επιθυμούσε να είναι μέρος του βρετανικού κατεστημένου, σε αντιπαράθεση με την ιστορία του Σίντνεϊ Τζόνσον, του υπηρέτη των Ουίνσδορ από τις Μπαχάμες, τον οποίο ο Μοχάμεντ είδε στην πλατεία και αργότερα θα προσλάμβανε ο ίδιος.
Το επεισόδιο αποτελεί μια χαρακτηριστική ανατροπή στην εστίαση της σειράς πάνω στη ζωή των βασιλιάδων, καθώς ο δημιουργός του «Crown», Πίτερ Μόργκαν, βρίσκει και πάλι πρίσματα μέσα από τα οποία η μοναρχία μπορεί να γίνει κατανοητή στο πλαίσιο της βρετανικής κοινωνικής ιστορίας.
Στο επίσημο podcast του «The Crown», ο Μόργκαν δήλωσε ότι βρήκε τον Αλ Φαγιέντ συναρπαστικό χαρακτήρα, αλλά ότι θα ήταν δύσκολο να αφηγηθεί την ιστορία του στη σειρά αν δεν υπήρχε μια ισχυρή διασταύρωση με τη βασιλική οικογένεια. «Όταν ανακάλυψα ότι ο τύπος που ήταν ο προσωπικός υπηρέτης του Εδουάρδου ήταν ο υπηρέτης του Αλ Φαγιέντ, η ιστορία έπεσε στην αγκαλιά μου από τον ουρανό, αυτό που έψαχνα το βρήκα» δήλωσε ο Μόργκαν.
Ποιοι ήταν λοιπόν οι Αλ Φαγιέντ; Είχε όντως ο μεγαλύτερος Αλ Φαγιέντ εμμονή με τους βασιλείς; Πώς γνώρισαν αυτός και ο γιος του την Νταϊάνα; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Ποιος είναι ο Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ και πώς έβγαλε τα χρήματά του;
Ο Μοχάμεντ Φαγιέντ (πρόσθεσε το πρόθεμα «Αλ» τη δεκαετία του 1970), ή «Μου Μου» για τους φίλους του, μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια, γιος επιθεωρητή σχολείου. Πουλούσε Coca-Cola στο δρόμο και ραπτομηχανές από πόρτα σε πόρτα, προτού αρχίσει να εργάζεται ως πωλητής επίπλων για τον Αντάν Κασόγκι, τον μελλοντικό δισεκατομμυριούχο έμπορο όπλων.
Το 1954 παντρεύτηκε την αδελφή του Κασόγκι, Σαμίρα, και ένα χρόνο αργότερα γέννησε τον Εμάντ Ελ-Ντιν Μοχάμεντ Αμπντέλ Μεναχέμ Φαγιέντ, ο οποίος έγινε γνωστός ως Ντόντι. Ο γάμος διήρκεσε μόνο δύο χρόνια και η επιμέλεια του Ντόντι δόθηκε στον πατέρα του, ο οποίος τον έστειλε σε οικοτροφείο στην Ελβετία και στη συνέχεια στο Sandhurst στη Βρετανία. Ο Αλ Φαγέντ που αρχικά χρηματοδοτήθηκε από τον Κασόγκι, άρχισε να κάνει την περιουσία του στην Ευρώπη, κυρίως ως μεσάζων για την άρχουσα οικογένεια του Ντουμπάι, και στη ναυτιλία.
Μετακόμισε στη Βρετανία τη δεκαετία του 1970 και αγόρασε το ξενοδοχείο Ritz στο Παρίσι το 1979, όπως δείχνει το «The Crown». Το 1985 αγόρασε το πολυκατάστημα-ορόσημο Harrods στο Λονδίνο και το 1997 την ποδοσφαιρική ομάδα Φούλαμ, καθώς και αρκετές βρετανικές κατοικίες.
Το 1986 πήρε με 50ετή μίσθωση το σπίτι του Δούκα και της Δούκισσας του Ουίνδσορ, στο Bois de Boulogne στο Παρίσι, και ξόδεψε 14 εκατομμύρια δολάρια για την αποκατάσταση του σπιτιού στην προηγούμενη μεγαλοπρέπειά του. Σήμερα, γύρω στα 93 ο Αλ Φαγέντ έχει πουλήσει τόσο το Harrods όσο και την ποδοσφαιρική ομάδα Φούλαμ, αλλά εξακολουθεί να κατέχει το Ritz.
Μήπως ο Μοχάμεντ Αλ Φαγιέντ ήθελε απεγνωσμένα να γίνει αποδεκτός από τους βασιλείς;
Φαίνεται ξεκάθαρα από τις πράξεις του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του ότι είχε μια βαθιά επιθυμία να γίνει αποδεκτός από τους κοινωνικούς κύκλους που αντιλαμβανόταν ως καθιερωμένους και κατεστημένους. Στο podcast του «Crown» ο Μόργκαν λέει ότι «αξίζει να τον δούμε ως χαρακτήρα υπό το πρίσμα του δικού του υπόβαθρου, με βάση τα συμφραζόμενα: από πού προήλθε; Ποια είναι η σχέση του με τη Βρετανία;».
Ο Αλ Φαγιέντ μεγάλωσε με τους βρετανικούς θεσμούς, τον βρετανικό στρατό και το ταξικό σύστημα να καταλαμβάνουν θέσεις εξουσίας γύρω του, επισημαίνει ο Μόργκαν: «Για εκείνον, η ιδέα ότι θα γινόταν αποδεκτός με οποιαδήποτε μορφή μέσα σε αυτούς τους κύκλους θα ήταν μεγαλύτερη αναγνώριση από τον τραπεζικό του λογαριασμό».
Οι Αλ-Φαγέντ συνήθως παρουσιάζονταν ως παρείσακτοι και κοινωνικοί αναρριχητές από τον βρετανικό Τύπο, δήλωσε η Αριάν Σέρνοκ, καθηγήτρια σύγχρονης βρετανικής ιστορίας και ειδικός στη μοναρχία στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, αν και «η σειρά τους παρουσίαζε πιο συμπαθητικά, υποδηλώνοντας πώς η εγγύτητα στη μοναρχία σήμαινε γι’ αυτούς αποδοχή».
Photo: YouTube
Ήταν ο Ντόντι Αλ Φαγέντ παραγωγός ταινιών;
Μια από τις πιο εκπληκτικές στιγμές του επεισοδίου είναι όταν αποδεικνύεται ότι η ταινία που ο Ντόντι έπεισε τον πατέρα του να χρηματοδοτήσει είναι το βραβευμένο «Οι Δρόμοι της Φωτιάς», το αθλητικό δράμα του 1981 σε σκηνοθεσία Χιου Χάντσον. Όταν το «The Crown» απεικονίζει την ταινία να κερδίζει το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, ακούμε τον παραγωγό Ντέιβιντ Πούτμαν να ευχαριστεί τους Αλ Φαγέντ «που έβαλαν τα λεφτά τους εκεί που ήταν το στόμα μου» και ο μεγαλύτερος Αλ Φαγέντ να τον παρακολουθεί με τον υπηρέτη του τον Τζόνσον δίπλα του.
Οι Αλ Φαγέντ δημιούργησαν μια εταιρεία παραγωγής, την Allied Stars, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, και οι «Δρόμοι της Φωτιάς» ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία του Ντόντι, αν και η εταιρεία συμμετείχε επίσης στην παραγωγή της ταινίας θρίλερ δράσης «F/X», του «Hook» του Στίβεν Σπίλμπεργκ και του «The Scarlet Letter» με πρωταγωνίστρια την Ντέμι Μουρ.
Πώς γνωρίστηκαν ο Ντόντι και η Νταϊάνα;
Στο τέλος του επεισοδίου βλέπουμε μια φανταστική συνάντηση μεταξύ της Νταϊάνα και του Ντόντι στο Royal Windsor Horse Show, όταν η βασίλισσα αποφεύγει να καθίσει δίπλα του στέλνοντας την Νταϊάνα στη θέση της. (Στην πραγματικότητα, πιθανότατα γνωρίστηκαν στο Harrods, ή ενδεχομένως μέσω του πατέρα και της μητριάς της Νταϊάνα, με τους οποίους ήταν φιλικά διακείμενος). Στο επεισόδιο, ο Αλ Φαγέντ και η Νταϊάνα τα πάνε περίφημα, και παρόλο που ο Ντόντι έρχεται να πει ένα γεια, δεν γίνεται λόγος για οποιαδήποτε σχέση μεταξύ αυτού και της πριγκίπισσας.
Αυτό πιθανώς αντικατοπτρίζει την πραγματική πρώτη συνάντηση του ζευγαριού, στα μέσα της δεκαετίας του 1980, σύμφωνα με διάφορες μαρτυρίες, σε έναν αγώνα πόλο στον οποίο έπαιζε και ο πρίγκιπας Κάρολος. Αργότερα στη σεζόν, βλέπουμε τον ηλικιωμένο Αλ Φαγέντ να προσκαλεί την Νταϊάνα να φέρει μαζί της τους πρίγκιπες Γουίλιαμ και Χάρη για διακοπές στη βίλα του στο Σεν Τροπέ. Το σκηνικό είναι έτοιμο για τη συνάντηση της επόμενης σεζόν και το μοιραίο τέλος του Ντόντι και της Νταϊάνα.
Photo: YouTube
Ποιος ήταν ο Σίντνεϊ Τζόνσον, ο υπηρέτης του Δούκα του Ουίνδσορ και του Αλ Φαγιέντ;
Ο Σίντνεϊ γεννήθηκε στις Μπαχάμες και άρχισε να εργάζεται για τον δούκα του Ουίνσδορ όταν ήταν 16 ετών, όταν ο δούκας ήταν κυβερνήτης των νησιών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στη συνέχεια, ο δούκας πήρε τον Τσόνσον στην υπηρεσία του σπιτιού του όταν αυτός και η δούκισσα του Ουίνδσορ μετακόμισαν στο Παρίσι. Ο Τζόνσον πέρασε περισσότερα από 30 χρόνια εργαζόμενος για το ζευγάρι, μέχρι και λίγο μετά τον θάνατο του δούκα στο Παρίσι το 1972. (Οι αναφορές ποικίλλουν σχετικά με τους λόγους της αποχώρησής του, αλλά ορισμένοι λένε ότι η δούκισσα δεν έδειξε κατανόηση στο αίτημά του για περισσότερο χρόνο με τη δική του οικογένεια).
Λίγα πράγματα είναι γνωστά για τη ζωή του Τζόνσον τα χρόνια μετά την αποχώρησή του από το σπίτι του Ουίνδσορ, αλλά εργάστηκε στο Ritz και προσλήφθηκε από τον Αλ Φαγέντ, στην κοντινή του κατοικία στα Ηλύσια Πεδία, στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Ενθάρρυνε τον Aλ Φαγέντ να αναλάβει τη μίσθωση της κατοικίας του δούκα στο Παρίσι και συμβούλευσε τον επιχειρηματία σχετικά με τον τρόπο αυθεντικής αποκατάστασης του σπιτιού.
Ο Τζόνσον πέθανε στο Παρίσι τον Ιανουάριο του 1990. Ο Αλ Φαγέντ αναφέρθηκε στη νεκρολογία του λέγοντας ότι ο Τζόνσον «ήταν πραγματικά ένας τζέντλεμαν κυρίων. Θα μας λείψει πολύ».
Photo: YouTube
Photo: YouTube
Τι ακριβώς κάνει ένας «βαλές»;
Όταν ο Αλ Φαγέντ μιλάει για πρώτη φορά με τον Τζόνσον τον ρωτάει τι έκανε για τον δούκα. Ο Τζόνσον απαντά απλά: «Τα πάντα. Φρόντιζα κάθε πτυχή της ζωής του από τη στιγμή που άνοιγε τα μάτια του το πρωί μέχρι τη στιγμή που τα έκλεινε το βράδυ».
Αυτό που είναι συναρπαστικό με τους βαλέδες, λέει η Τζένιφερ Πουσέλ, καθηγήτρια σύγχρονης βρετανικής ιστορίας στο Saint Michael’s College στο Βερμόντ, είναι ότι «έχουν στενή πρόσβαση και γνώση που άλλοι άνθρωποι στο σπίτι μπορεί να μην έχουν. Γίνονται αόρατοι. Ο Σίντνεϊ Τζόνσον μπορεί να λειτουργεί στις σκιές και να ακούει πραγματικά τι συμβαίνει. Είναι μια οικειότητα που είναι ταυτόχρονα επιθυμητή και φοβιστική».
Η Πουρσέλ πρόσθεσε ότι για τον Αλ Φαγέντ, η γνώση των λεπτομερειών της αριστοκρατικής και βασιλικής ζωής μέσω του Τζόνσον θα ήταν «ένα εισιτήριο για αυτούς τους χώρους».
Ήταν ασυνήθιστο για έναν μαύρο άνθρωπο να απασχολείται σε ένα βασιλικό νοικοκυριό εκείνη την εποχή;
Ναι. Ο βασιλικός οίκος «εργάστηκε ενεργά για να κρατήσει έξω το μαύρο προσωπικό» από τη δεκαετία του 1940 έως τη δεκαετία του 1970, δήλωσε η Ράντικα Ναταρατζάν, ιστορικός της Βρετανίας του 20ού αιώνα στο Reed College στο Πόρτλαντ του Όρεϊ, αναφερόμενη σε δημοσιεύματα του 2021 στην εφημερίδα The Guardian, τα οποία περιλάμβαναν έγγραφα που έδειχναν ότι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι μαύροι απαγορεύονταν να υπηρετούν σε ιερατικούς ρόλους στον βασιλικό οίκο.
«Η βασιλική οικογένεια έχει μια μακρά και περίπλοκη σχέση με τους ξένους. Η βασίλισσα Βικτώρια έφερε μέλη της αυτοκρατορίας στο παλάτι αλλά πάντα διατηρώντας μια σταθερή πίστη στην ανωτερότητα των λευκών Βρετανών και στην αυτοκρατορία».
Photo: YouTube
*Με στοιχεία από nytimes.com
