Γράφει Μαργαρίτα Βεργολιά
Το αποτέλεσμα των ενδιάμεσων εκλογών του περασμένου μήνα στις ΗΠΑ είναι πλέον σαφές. Από τον επόμενο Ιανουάριο οι Ρεπουμπλικάνοι θα έχουν έστω και οριακά τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, υπό τη νέα σύνθεσή της. Οι Δημοκρατικοί κατάφεραν να διατηρήσουν οριακά τον έλεγχο της Γερουσίας, με μια ισχνή πλειοψηφία 50 έναντι 49.
- Υπάρχει ωστόσο ακόμη μια έδρα που δεν έχει ακόμη κριθεί: αυτή στη Τζόρτζια.
Η τύχη της αποφασίζεται σήμερα στις κάλπες των επαναληπτικών εκλογών που διεξάγονται στη νοτιοανατολική πολιτεία.
Από το εκλογικό αποτέλεσμα θα κριθούν ωστόσο πολύ περισσότερα από το ποιο από τα δύο κόμματα θα καταφέρει να κερδίσει την έδρα…
- Αντίπαλοι είναι ο Δημοκρατικός νυν γερουσιαστής και βαπτιστής πάστορας Ράφαελ Γουόρνοκ και ο ακραιφνώς τραμπικός Ρεπουμπλικανός, πρώην επαγγελματίας αστέρας του ποδοσφαίρου Χέρσελ Γουόκερ.
Πρώτος Αφροαμερικανός γερουσιαστής στα χρονικά της πολιτείας, ο 53χρονος Γουόρνοκ και διεκδικεί την επανεκλογή του, καθώς στις 8 Νοεμβρίου δεν κατάφερε να εξασφαλίσει ποσοστό άνω του 50%, όπως ορίζει ο πολιτειακός εκλογικός νόμος της Τζόρτζια.
Τότε εξασφάλισε το 49,4% και έχασε τη νίκη για λιγότερες από 22.000 ψήφους, έναντι 48,5% που απέσπασε ο 60χρονος Γουόκερ.
Σε αντίθεση με τον πρώτο γύρο, όπου συμμετείχαν και άλλοι υποψήφιοι, ανεξάρτητοι ή μικρότερων μη κοινοβουλευτικών κομμάτων, στον σημερινό δεύτερο γύρο αναμετρώνται με την επίγνωση ότι ακόμη και η τελευταία ψήφος μετράει.
Πάστορας vs αστέρα του ποδοσφαίρου
Αυτή είναι ουσιαστικά η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση για την θέση γερουσιαστή στη Τζόρτζια μέσα σε δύο χρόνια.
O Δημοκρατικός Ράφαελ Γουόρνοκ εξελέγη το 2021 σε ειδικές εκλογές για την αναπλήρωση της κενής έδρας (ο Ρεπουμπλικανός μέχρι τότε κάτοχός της, γερουσιαστής Τζόνι Άιζακσον, παραιτήθηκε για λόγους υγείας).
Αν και κανονικά η θητεία ενός γερουσιαστή είναι εξαετής, η αναπλήρωση της έδρας σήμαινε ότι η εν λόγω θητεία λήγει φέτος και η τύχη της έδρας θα έπρεπε να κριθεί εκ νέου στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου.
Όπως και εγένετο, με τον επαναληπτικό γύρο να ορίζεται τελικά στις 6 Δεκεμβρίου, σε μια πολιτεία που προσφέρει τα τελευταία χρόνια εκλογικά θρίλερ.
Στις προεδρικές εκλογές του 2020, χρειάστηκαν χρονοβόρες επανακαταμετρήσεις μέχρι να επιβεβαιωθεί η επικράτηση του Τζο Μπάιντεν έναντι του Ντόναλντ Τραμπ στην Τζόρτζια: η πρώτη Δημοκρατικού προεδρικού υποψηφίου στα εδάφη της από το 1992.
Τώρα οι δημοσκοπήσεις δίνουν προβάδισμα -αν και όχι άνετο- στον πάστορα Γουόρνοκ με 51%, έναντι 49% που συγκεντρώνει ο πρώην αστέρας του ποδοσφαίρου Γουόκερ.
Ζητούμενο και για τους δύο και η συμμετοχή στις κάλπες και ο προσεταιρισμός των ταλαντευόμενων ανεξάρτητων ψηφοφόρων.
Ως προς το πρώτο ξέσπασε ήδη μια πρώτη διαμάχη, με νικητές τους Δημοκρατικούς της Τζόρτζια, τουλάχιστον στα σημεία. Μήνυσαν τον Ρεπουμπλικανό κυβερνήτη της πολιτείας, Μπράιαν Κεμπ, για τον νόμο που υπέγραψε πέρυσι, περιστέλλοντας τη δυνατότητα για πρόωρη ψηφοφορία και, μέσω αυτού, τις πιθανότητες συμμετοχής των πιο φτωχών στρωμάτων.
Τελικά οι Δημοκρατικοί κέρδισαν την προσφυγή, σε δεύτερο βαθμο. Παραμένει ωστόσο άγνωστο πόσο και ποιο τελικά αντίκτυπο θα έχει αυτή η δικαστική νίκη τους στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Κρουνοί δολαρίων
Τα προεκλογικά σκάνδαλα που αποκάλυψαν τον φαρισαϊσμό του υπερσυντηρητικού πρώην ποδοσφαιριστή -από καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, έως εξαναγκασμό ερωμένης του σε άμβλωση, ενόσω ο ίδιος αποκηρύσσει τις αμβλώσεις- δεν φαίνεται να πτοούν την εκλογική βάση του, σε μια βαθιά συντηρητική πολιτεία.
Σε αυτό συνέβαλε βέβαια και η λυσσαλέα στήριξη του Γουόκερ από τους Ρεπουμπλικανούς, με τον Ντόναλντ Τραμπ να μένει αυτή τη φορά αποτραβηγμένος από το προεκλογικό προσκήνιο…
Γενικά στη Τζόρτζια «έβρεξε» λεφτά, καθώς και οι Δημοκρατικοί και οι Ρεπουμπλικανοί διέθεσαν εκατομμύρια δολάρια στην «καυτή» αυτή αναμέτρηση του δεύτερου γύρου, «βομβαρδίζοντας» ασταμάτητα τους ψηφοφόρους της Τζόρτζια με προεκλογικά σποτ.
Ανακαλώντας το κλίμα πόλωσης, τα περισσότερα «έσταζαν» φαρμάκι κατά του αντιπάλου.
Συνολικά εκτιμάται ότι δαπανήθηκαν μέσα από επίσημα και ανεπίσημα κομματικά «κανάλια» περί τα 80 εκατομμύρια δολάρια και από τα δύο στρατόπεδα στην αγορά τηλεοπτικού χρόνου.
Εάν, δε, προστεθούν σε αυτά και όσα ποσά είχαν ήδη δαπανηθεί στις προεκλογικές εκστρατείες των δύο ανδρών ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών της 8ης Νοεμβρίου- στα 262 εκατομμύρια δολάρια τα υπολογίζει η ΜΚΟ OpenSecrets– τότε αυτές οι εκλογές στη Τζόρτζια εξελίσσονται σε μια από τις πιο ακριβές σε πολιτειακό επίπεδο στις ΗΠΑ.
Το μεγαλύτερο διακύβευμα
Το μόνο σίγουρο είναι ότι αποτέλεσμα δεν θα καθορίσει ποιο κόμμα ελέγχει τη Γερουσία. Με τις 50 έδρες που ήδη ελέγχουν, οι Δημοκρατικοί μπορούν ούτως ή άλλως να βασίζονται στην ψήφο της αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Κάμαλα Χάρις, σε περίπτωση ισοψηφίας.
Εάν καταφέρουν ωστόσο να ενισχύσουν την πλειοψηφία τους κατά μια έδρα μέσα από τις επαναληπτικές εκλογές στη Τζόρτζια, οι ισορροπίες θα διαμορφωθούν σε 51-49 στο σώμα.
Θα έχουν έτσι μεγαλύτερη άνεση, εάν όχι να προωθήσουν την πολιτική ατζέντα τους, τουλάχιστον να αποφύγουν τις νομοθετικές «τρικλοποδιές» των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Πρακτικά, η εκλογή του Δημοκρατικού Γουόρνοκ θα εξασφαλίσει στην κυβέρνηση Μπάιντεν ένα «μαξιλάρι» ασφαλείας έναντι των 1-2 συνήθων εσωκομματικών «ανταρτών» των Δημοκρατικών, με πιο απείθαρχο, αμφιλεγόμενο και συντηρητικό γερουσιαστή στις τάξεις τους τον Τζο Μάντσιν.
Και όχι μόνο…
Η εξασφάλιση της έδρας στη Τζόρτζια θεωρείται κρίσιμη για τους Δημοκρατικούς, ενόψει των σημαντικών εκλογικών μαχών του 2024, όταν -μαζί με την προεδρία των ΗΠΑ- θα κριθούν εκ νέου οι ισορροπίες στο Κογκρέσο.
Θα καθοριστούν με την εκλογή νέων μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων (η θητεία τους είναι διετής), αλλά κυρίως με την ανανέωση του ενός τρίτου των εδρών της Γερουσίας.
Από τις 33 έδρες που θα ξανακριθούν στις κάλπες, οι Δημοκρατικοί θα πρέπει να υπερασπιστούν 23 που σήμερα κατέχουν. Ήδη θεωρούνται αμφίρροπες οι αναμετρήσεις στη Μοντάνα, στο Οχάιο και στη Δυτική Βιρτζίνια: τρεις πολιτείες όπου ο Τραμπ είχε εξασφαλίσει άνετη επικράτηση στην κούρσα του 2020 για τον Λευκό Οίκο.
Στο ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο από την άλλη, μια ήττα του τραμπικού Γουόκερ αναμένεται να εντείνει την αναταραχή, αλλά και τη σύγχυση που ήδη επικρατεί στο κόμμα.
Η ώρα της κρίσης
Η υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ για το προεδρικό χρίσμα των Ρεπουμπλικανών το 2024 πλέον τους διχάζει όλο και πιο βαθιά.
Πολλώ μάλλον μετά το πρόσφατο δείπνο του με νεοφασίστες και αντισημίτες και τη μετέπειτα ακραία αντιδημοκρατική ανάρτησή του στην πλατφόρμα του Truth Social, με την οποία αξίωσε κατάργηση του αμερικανικού Συντάγματος και ακύρωση του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών του 2020, υποστηρίζοντας ότι αυτός ήταν ο «νόμιμος νικητής».
Για «φαντασίωση», που «παραμένει όμως επικίνδυνη» κάνει λόγο σε ανάλυσή του o πολιτικός συντάκτης του CNN, Στίβεν Κόλινσον. Ο πρώην πρόεδρος «δείχνει να αγνοεί τα αισθήματα των ψηφοφόρων, που απέρριψαν τους αρνητές των εκλογών στις ενδιάμεσες εκλογές», επισημαίνει.
«Μπορεί επίσης να αντικατοπτρίζει την απόγνωσή του», παρατηρεί, «προκαλώντας διαμάχες και οργή στις τάξεις των βασικών υποστηρικτών του, προκειμένου να δώσει λίγη ενέργεια σε μια μέχρι στιγμής ανούσια υποψηφιότητα για τον Λευκό Οίκο το 2024».
Η όλο και πιο εξτρεμιστική ρητορική του αναμένεται να ενισχύσει τη θέση όσων εντός των Ρεπουμπλικανών καλούν σε αλλαγή πορείας. Το γεγονός ωστόσο ότι μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει ομόθυμη καταδίκη του Τραμπ από όλα τα κορυφαία στελέχη του κόμματος δεν αποκαλύπτει απλά την πολιτική ατολμία τους. Προμηνύει ακόμη πιο ζοφερές στιγμές για τις ΗΠΑ.
