Η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ Κίνας και αραβικών κρατών μόνο κέρδη μπορεί να αποφέρει εκατέρωθεν.
Στα τέλη Οκτωβρίου, κατά το 20ο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ εξασφάλισε την τρίτη θητεία στην ηγεσία της χώρας, κάνοντας προσωπική επίδειξη δύναμης, μιμούμενος τον ιδρυτή της Λαϊκής Δημοκρατίας, Μάο Τσετούνγκ.
Έκτοτε, στόχος του ίδιου και των συνεργατών του φαίνεται πως είναι η ενίσχυση ακόμα περισσότερο των οικονομικών πρωτοβουλιών της χώρας, η οποία τα τελευταία είκοσι χρόνια παρουσιάζει μια αλματώδη οικονομική εξάπλωση. Η τεράστια οικονομική ανάπτυξη σε ετήσια βάση, έκαναν τη χώρα να συγκεντρώσει μεγάλα αποθέματα ρευστού, τα οποία και χρησιμοποιεί για να αυξήσει την επιρροή της από την Ασία μέχρι την Ευρώπη και την Αμερική.
Ειδικά όμως, την τελευταία δεκαετία κατά την οποία «μεγάλος τιμονιέρης» ήταν ο Σι, συντελέστηκαν οι περισσότερες αλλαγές στη χώρα, στοχεύοντας στη μείωση της εξάρτησης από τις εξαγωγές, στην αύξηση της εγχώριας κατανάλωσης, στην αντιμετώπιση της φτώχειας και της γήρανσης του πληθυσμού και επισταμένως στην αντιμετώπιση της οικονομικής επιβράδυνσης που παρατηρείτε τα τελευταία δυο χρόνια, συνέπεια και του Covid-19.
Μέσα στο παραπάνω πλαίσιο αναπτύχθηκε η ενίσχυση των σχέσεων με την Γερμανία του Όλαφ Σόλτς, καθώς η Κίνα προχώρησε μέσω της εταιρίας Cosco, στην αγορά του 24,9% του τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι του Αμβούργου (το 3ο μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης), αποτελώντας μια ακόμα κίνηση στο γεωπολιτικό παιχνίδι που βρίσκεται σε εξέλιξη. Από τη μεριά του το Πεκίνο, στα πλαίσια της πρωτοβουλίας Belt and Road Initiative (BRI) έχει επενδύσει σημαντικά σε λιμένες της Μεσογείου και γενικότερα της Ευρώπης (μέσω των εταιρειών Cosco και China Merchant) καθώς ελέγχει ή συμμετέχει στους εξής σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων: Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Βαλένθια, Ρότερνταμ, Ζεΐμπρούγκε, Αμβέρσα, Μπιλμπάο, Βάντο, Μαρσαξλόκ, Χάβρη, Μασσαλία, Δουνκέρκη και Ναντ. Παράλληλα, η κινεζική Cosco, έχει παρουσία τόσο στην Τουρκία όσο και στο Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου. Το μεγάλο όμως στοίχημα, είναι ο αραβικός κόλπος, ο οποίος αποτελεί στρατηγικό σύμμαχο του μεγάλου αντιπάλου της Κίνας, των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στις 7 Δεκεμβρίου, ο Πρόεδρος Σι έφτασε στη Σαουδική Αραβία, πραγματοποιώντας τριήμερη επίσκεψη στο αραβικό βασίλειο (η πρώτη σε κράτος του Κόλπου από το 2016), σε μία κίνηση που το Πεκίνο δήλωσε ότι σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη διπλωματική του πρωτοβουλία στον αραβικό κόσμο και η οποία αποτελεί μια πρωτοβουλία υψηλής γεωπολιτική σημασίας. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, πραγματοποιήθηκε η σύνοδο κορυφής Σαουδικής Αραβίας-Κίνας και στη συνέχεια ο Κινέζος Πρόεδρος παρευρεθεί στη σύνοδο κορυφής του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), κάτι που σηματοδότησε τη νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις Κίνας-Αραβικού Κόλπου.
Η υποδοχή που επιφύλασσε ο πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, χαρακτηρίστηκε ως πλούσια, σε αντίθεση με τη χαμηλών τόνων υποδοχή του Προέδρου των Η.Π.Α. Τζο Μπάιντεν τον περασμένο Ιούλιο, η οποία ήταν εμφανώς πιο τυπολατρική. Την τελευταία δεκαετία, οι σχέσεις Κίνας-Σαουδικής Αραβίας αυξήθηκαν σημαντικά, οδηγώντας σε μια βαθιά εταιρική σχέση που βασίζεται κυρίως στο εμπόριο και τις επενδύσεις στις βιομηχανίες πετρελαίου και χημικών.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης Σι-Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, δημιουργήθηκε μια «καταιγίδα» νέων Μνημονίων Συνεργασίας (MoU) και συμφωνιών (περί τις 34 διμερείς συμφωνίες συνολικής αξίας 29 δισεκατομμυρίων δολαρίων), με στόχο να ενισχύσουν και να επεκτείνουν τη συνεργασία τους σε νέους τομείς, αν και το πετρέλαιο και τα χημικά θα παραμείνουν σίγουρα το θεμέλιο της εταιρικής τους σχέσης.
Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση του Υπουργού Ενέργειας, πρίγκιπα Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν, ο οποίος δήλωσε ότι «το Ριάντ θα παραμείνει ένας έμπιστος και αξιόπιστος ενεργειακός εταίρος για το Πεκίνο και ότι οι δύο χώρες θα ενισχύσουν τη συνεργασία στις αλυσίδες ενεργειακού εφοδιασμού».
Φαίνεται πως όταν η Πρωτοβουλία Belt and Road της Κίνας συνάντησε το «Όραμα 2030» της Σαουδικής Αραβίας, η φιλία των δυο χωρών εμβάθυνε περαιτέρω. Για την αγορά και την οικονομία της Κίνας, η γεωγραφική σημασία των κρατών του Κόλπου γίνετε όλο και πιο σημαντική, αρκεί να αναλογιστούμε ότι τα δυο (Ορμούζ και Μπαμπ ελ Μαντέμπ) από τα τέσσερα κύρια σημεία θαλάσσιας διέλευσης (τα άλλα δυο είναι τα στενά του Γιβραλτάρ και της Μαλάκα) που επηρεάζουν το κινεζικό εμπόριο βρίσκονται στον Αραβικό Κόλπο.
Η εν λόγω επίσκεψη, φαίνεται πως εντάσσεται σε ένα μεγάλο σχέδιο εκ μέρους της Κίνας, η οποία στοχεύει να ενισχύσει τους δεσμούς της με τον αραβικό κόσμο, ώστε να συνεχίσουν να μοιράζονται την ισχυρή τους εμπιστοσύνη στη διεθνή πολυμερή προσέγγιση. Βέβαια, σε μια διακρατική σχέση, σαφώς και υπάρχουν προβλήματα, καθώς και οι δυο χώρες διατηρούν περίπλοκες επαφές με το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν.
Η Κίνα τον Μάρτιο του 2021 είχε προχωρήσει στην υπογραφή της συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας (διάρκειας 25 ετών) με το Ιράν. Η ουδετερότητα που πρέπει να κρατήσει το Πεκίνο απέναντι στην Τεχεράνη και το Ριάντ είναι εκ των ουκ άνευ προϋπόθεση για την προστασία των οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων της.
Είναι όμως κατανοητό, ότι η Σαουδική Αραβία και το ευρύτερο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, μπορούν να αποτελέσουν τη βραχυπρόθεσμη γεωπολιτική προτεραιότητα για το Πεκίνο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Κίνα δεν (θα) επιδιώκει να διατηρεί την διπλωματική ισορροπία μεταξύ των δυο πλευρών του Κόλπου.
Συνοψίζοντας, η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ Κίνας και αραβικών κρατών μόνο κέρδη μπορεί να αποφέρει εκατέρωθεν, καθώς για το Πεκίνο, το όνειρο του ανοιχτού Δρόμου του Μεταξιού παραμένει ενεργό και ισχυροποιείται, ενώ για τα αραβικά κράτη, η οικονομική αναζωογόνηση και η διεθνής προβολή αποκτά μια νέα διάσταση.
