Γράφει
Φέτος θα είναι η χρονιά σας; Θα ταξιδέψετε περισσότερο; Θα χάσετε αυτά τα λίγα κιλά που σας εμποδίζουν να νιώσετε καλύτερα; Ανεξάρτητα από το ποιο είναι το πλάνο σας, αρκεί να είναι ρεαλιστικό και με μικρούς στόχους για να πετύχει. Και πάλι, όμως, ενδεχομένως να νιώσετε πως κάτι λείπει από την επίτευξη της ευτυχίας, ακόμα κι αν πετύχατε τον στόχο.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Richard Ryan από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ, όταν αποφασίσουμε να βοηθήσουμε τους άλλους, τα οφέλη για την ψυχολογία μας είναι πολλαπλά.
«Τα επιστημονικά στοιχεία δείχνουν ότι τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι αποτυγχάνουν. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι περισσότερες από αυτές τις αποφάσεις δημιουργούνται από μια εξωτερική πίεση, μια προσπάθεια δηλαδή να φανεί κανείς καλύτερος, να ανακουφιστεί από τις ενοχές ή να ανταποκριθεί στα πρότυπα των άλλων. Επομένως, εάν ο στόχος δε είναι αυθεντικός στο άτομο που τον έχει θέσει, και δεν προέρχεται πραγματικά από τις δικές του αξίες ή τα δικά του ενδιαφέροντα, η στοχοπροσήλωση εξασθενεί γρήγορα» εξηγεί ο καθηγητής.
Ως αντίβαρο στη μη επίτευξη των στόχων και στο μεγαλύτερο αίσθημα ευημερίας, ο καθηγητής συνιστά να σκεφτούμε πώς θα μας βοηθήσει η προσφορά: «Αν μπορέσουμε να θέσουμε ανιδιοτελείς στόχους, που αποσκοπούν στο να βοηθήσουμε, αυτού του είδους οι στόχοι θα προσθέσουν, με τη σειρά τους, πόντους και στη δική μας ευημερία» διευκρινίζει.
Η θεωρία που το εξηγεί το φαινόμενο
Σε αυτό το μήκος κύματος, μαζί με τον ομότιμο καθηγητή ψυχολογίας Edward Deci δημιούργησαν τη «θεωρία του αυτοπροσδιορισμού», ένα πλαίσιο για την έρευνά τους σχετικά με τα ανθρώπινα κίνητρα και την προσωπικότητα που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology. Η βασική της αρχή είναι ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια φυσική τάση να ενεργούν με αποτελεσματικούς και υγιείς τρόπους.
Έτσι, διαπιστώνεται ότι όταν κάποιος λειτουργεί ως αρωγός, ικανοποιεί και τις τρεις ψυχολογικές ανάγκες που ανακαλύφθηκαν από τη θεωρία του αυτοπροσδιορισμού – την αυτονομία, την επάρκεια και τη συνδεσιμότητα. Ειδικότερα, όσον αφορά τη φροντίδα των άλλων, η αυτονομία αναφέρεται στην ενασχόληση με δραστηριότητες που σας δίνουν το αίσθημα της προσωπικής σας αξίας. Αντίστοιχα, η επάρκεια περιγράφει το αίσθημα της αποτελεσματικότητας, ενώ παράλληλα έχετε την αίσθηση της ολοκλήρωσης για την καλή σας πράξη. Τέλος, η συνδεσιμότητα εκφράζει το αίσθημα της κοινής συσχέτισης με τους άλλους.
«Συμπεράναμε ότι οι άνθρωποι που επικεντρώνονται στην προσφορά προς τους άλλους, βιώνουν βαθύτερη ικανοποίηση απ’ όταν οι στόχοι τους είναι πιο εστιασμένοι στον εαυτό τους. Για παράδειγμα, πειράματα δείχνουν ότι το να κάνεις μια καλή πράξη, ακόμη και όταν δεν θα συναντήσεις ποτέ τον ωφελούμενο, αυξάνει τη θετική διάθεση και ενέργεια» καταλήγει ο δρ. Richard Ryan.
