Η επόμενη μέρα βρίσκει τη λαβωμένη Τουρκία να θρηνεί στα ερείπια δεκάδων πόλεων, με εκατοντάδες χιλιάδες άστεγους, αφόρητη δυστυχία και τρόμο.
Ενα δράμα χωρίς τέλος, μια τραγωδία που συγκλονίζει όλο τον κόσμο έχει προκαλέσει το διπλό και τρομακτικά ισχυρό χτύπημα του Εγκέλαδου σε μια τεράστια περιοχή, στα νότια της κεντρικής Τουρκίας και στο βόρειο τμήμα της Συρίας -με επίκεντρο την τουρκική επαρχία Γκαζιαντέπ- τα ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας.
Οι δύο απανωτοί σεισμοί των 7,8 και 7,7 Ρίχτερ ισοπέδωσαν ολόκληρες περιοχές και μετέτρεψαν σε νεκροταφεία δεκάδες πόλεις – από την Ταρσό και τα Αδανα έως το Ντιγιαρμπακίρ και από το Αραπιγκίρ, βόρεια της Μαλάτειας, έως τη Χαζάρ μέσα στη Συρία: είναι μια περιοχή σχεδόν όσο η Ελλάδα!
Οι ειδικοί δεν βιάζονται να μιλήσουν για τις γεωπολιτικές επιπτώσεις, αλλά είναι φανερό ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει πλέον την ανάγκη της Δύσης για την ανοικοδόμηση της πληγείσας περιοχής στην οποία ζει το 15% του πληθυσμού της Τουρκίας των 85.000.000 κατοίκων, που δίνει το 10% του τουρκικού ΑΕΠ των 820 δισ. δολαρίων.
Παράλληλα, καθώς σήμερα επρόκειτο να σταματήσουν οι έρευνες για τη διάσωση εγκλωβισμένων, στη γειτονική χώρα διογκώνεται ένα κύμα οργής κατά του Τούρκου προέδρου, εξαιτίας της εμπλοκής «φιλικών εργολάβων» στην κατασκευή των πολυώροφων πολυκατοικιών που κατέρρευσαν, λόγω και της «χαλαρής» εφαρμογής των οικοδομικών κανονισμών.
Ολόκληρες πολυκατοικίες κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι, ολόκληρες πόλεις μετατράπηκαν σε ερείπια και σχεδόν 13 εκατομμύρια άνθρωποι είδαν τη ζωή τους να καταστρέφεται μέσα σε λίγα λεπτά
Ηδη αξιωματούχοι μιλούν για αναβολή των προεδρικών εκλογών, με βασικό σενάριο την πραγματοποίησή τους στις 18 Ιουνίου – ωστόσο καμία εξέλιξη δεν μπορεί να αποκλειστεί, αφού το καθεστώς Ερντογάν παραμένει αιφνιδιασμένο από τις εξελίξεις.
Επισήμως, ο αριθμός των νεκρών ξεπερνά τους 33.000, αλλά ακόμα και οι πιο μετριοπαθείς υπολογισμοί κάνουν λόγο για δεκάδες χιλιάδες θανάτων, καθώς έχουν καταρρεύσει ολοσχερώς ή έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές πάνω από 12.000 κτίρια, ενώ κάποιες εκτιμήσεις μιλούν ακόμα και για 150.000 αγνοούμενους. Την Παρασκευή, οι τραυματίες ξεπερνούσαν τους 80.000!
Οι συνθήκες για όλο αυτό τον πληθυσμό είναι εφιαλτικές, πέραν των άλλων και για τις χαμηλές θερμοκρασίες που επικρατούν και κάνουν την καθημερινή διαβίωση εξαιρετικά δύσκολη, καθώς δεν υπάρχουν υποδομές, ούτε τα μέσα για να προστατευτούν οι άνθρωποι που έχουν μείνει άστεγοι και με προβλήματα υγείας. Ο ΟΗΕ και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιούν για τον κίνδυνο μιας «δευτερεύουσας καταστροφής που μπορεί να προκαλέσει ζημιά σε περισσότερους ανθρώπους από την αρχική καταστροφή αν η διεθνής κοινότητα και οι κρατικοί μηχανισμοί δεν κινηθούν αποτελεσματικά».
Σωστικά συνεργεία απ’ όλο τον κόσμο, με την Ελλάδα να είναι από τις πρώτες χώρες που έστειλαν αποστολή και κάθε είδους βοήθεια, κατέφτασαν στη γειτονική χώρα για να συνδράμουν τις επιχειρήσεις διάσωσης και να προσφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια κάθε είδους. Αλλά πέρα από τις συγκινητικές ιστορίες με τις υπεράνθρωπες προσπάθειες για την ανάσυρση από τα ερείπια εκατοντάδων ανθρώπων, η μεγάλη πρόκληση είναι πλέον η ανοικοδόμηση αυτών των περιοχών που κατά τους ειδικούς θα πάρει ίσως και μία εικοσαετία!
Ανησυχία επιστημόνων
Ο τρομακτικός σεισμός άφησε άφωνη την επιστημονική κοινότητα, καθώς τέτοιου είδους χτυπήματα παρατηρούνται μία φορά κάθε δεκαετίες. Πρόκειται σίγουρα για τον καταστροφικότερο σεισμό μετά από εκείνον που προκάλεσε το τσουνάμι του 2004 στην Ινδονησία. Σε κάθε περίπτωση, ο σεισμός της περασμένης Δευτέρας έχει πυροδοτήσει από προβληματισμό έως και λελογισμένη ανησυχία για την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, φυσικά και για την Ελλάδα. Τα ρήγματα ή οι τεκτονικές πλάκες δεν σχετίζονται, όπως λένε οι περισσότεροι επιστήμονες, καθώς ο σεισμός αυτός έγινε 1.000 χιλιόμετρα μακριά από τη χώρα μας, αλλά οι μνήμες από τους «δίδυμους» σεισμούς του 1999 (τον Αύγουστο στην Κωνσταντινούπολη, τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα) είναι αρκετές για να προκαλέσουν συζητήσεις.
Οπως ομολογούν και οι πλέον ψύχραιμοι -ακόμα κι αν συνυπολογίσει κανείς την αντισεισμική υστέρηση της πληγείσας περιοχής-, ένας τόσο δυνατός σεισμός μπορεί να προκαλέσει τεράστιες καταστροφές και σε μια χώρα με ισχυρούς αντισεισμικούς κανονισμούς. Η ανησυχία για την Ελλάδα αφορά κυρίως στο γεγονός ότι περίπου το 35% των κτιρίων είναι προ του 1959, όταν και θεσπίστηκε ο πρώτος ησή του ήρθε πολύ αργότερα, αρχικά το 1985 και στη συνέχεια το 2000.
Ωστόσο, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι τα ρήγματα στην Ελλάδα δεν δίνουν τόσο ισχυρούς σεισμούς, όπως αυτός της Τουρκίας.
Πολιτικές συνέπειες
Ο σεισμός φαίνεται να επιδρά τόσο στην εσωτερική πολιτική σκηνή της Τουρκίας, εν όψει των εκλογών της 14ης Μαΐου, όσο και στο ευρύτερο γεωπολιτικό πεδίο, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ακόμα και στις ισορροπίες της Αγκυρας με τη Δύση. Ηδη είναι έντονα τα σενάρια περί αναβολής των εκλογών, καθώς η χώρα βρίσκεται και θα είναι για καιρό σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο Τούρκος πρόεδρος δέχεται σφοδρή κριτική για την ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού και κατ’ ορισμένους αναλυτές κινδυνεύει να έχει μεγάλο πολιτικό κόστος, ακόμα και να υποστεί ήττα στις κάλπες εξαιτίας των χειρισμών στην τραγωδία.
Από την άλλη, εκτιμάται ότι θα αμβλυνθούν τα μέτωπα που έχει η Αγκυρα με τη Δύση, αλλά και με την Ελλάδα, ειδικά μετά την τεράστια βοήθεια που παρέχει η Αθήνα στις πληγείσες περιοχές, κάτι που αναγνωρίζεται από τον τουρκικό λαό με ποικίλες εκδηλώσεις ευγνωμοσύνης – μάλιστα, ο στενός συνεργάτης του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, ευχαρίστησε και προσωπικά τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ακόμα και με τη Συρία, με την οποία είχε ανοιχτό πολεμικό μέτωπο, πολλοί θεωρούν ότι η Τουρκία θα προσαρμόσει τώρα ανάλογα τη στάση της.
