Γράφει ΤΑΣΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ
Διανύουμε αναμφίβολα έναν από τους θερμότερους χειμώνες που έχουν καταγραφεί, στο πλαίσιο της ραγδαίας κλιματικής αλλαγής για την οποίαν ευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά η ανθρώπινη παρέμβαση και η οποία ωστόσο φέρνει μαζί της και ακραία ξεσπάσματα πολικών θερμοκρασιών, όμως στην Αθήνα πάντα αποζητούμε «μια άσπρη μέρα», περιμένοντας την πόλη να ντυθεί στα λευκά. Και είναι η ίδια αυτή η κλιματική αλλαγή που κάνει με τη σειρά της τις περιοχές, όπου οι πάγοι δεν λιώνουν ποτέ, να καλύπτονται όλο και συχνότερα από το κόκκινο χιόνι.
Το “watermelon snow”, όπως αποκαλείται συχνά, είναι ένα εντυπωσιακό φαινόμενο που αφορά τη δημιουργία διαφόρων σχηματισμών κόκκινων αποχρώσεων μέσα στο χιόνι και δεν απαντάται μόνο στη Γροιλανδία ή την Ανταρκτική, αλλά και στις… κοντινές μας Άλπεις. Και παρότι εντυπωσιάζει ιδιαίτερα η θέα του, καλύτερα να μη βιαστείτε να το αποκαλέσετε θαύμα της Φύσης, καθώς η εξάπλωσή του όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια οφείλεται, τελικά, σε ανθρώπινο χέρι.
Η ραγδαία αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη είναι αυτή που επηρεάζει την τήξη των πάγων σε περιοχές όπως αυτές, δίνοντας τη δυνατότητα σε κάποιος τύπους άλγης, όπως η Chlamydomonas nivalis, να «εγκλωβιστεί» μέσα στο χιόνι και καθώς το περιβάλλον θερμαίνεται να αφήσει την ασταξανθίνη που περιέχει να… κάνει το θαύμα της. Το θαύμα της κάνει με τη σειρά της και η Φυσική, που οδηγεί τους πάγους σε γρηγορότερη τήξη, καθώς η άλγη αυτή απορροφά περισσότερη υπεριώδη ακτινοβολία και κατ’ επέκταση θερμαίνει το περιβάλλον με γρηγορότερους ρυθμούς, με αποτέλεσμα να λιώνουν οι πάγοι γρηγορότερα. Κάτι όμως καθόλου ευχάριστο σε μια εποχή όπου βλέπουμε γιγάντιες εκτάσεις αιωνίων πάγων να αποκολλώνται από τους πόλους και παγόβουνα να λιώνουν ταχύτατα, παίζοντας με τη στάθμη των υδάτων στις ακτές και με τα νεύρα των επιστημόνων στα εργαστήρια.
Και μπορεί το φαινόμενο να παρατηρείται στον πλανήτη μας εδώ και χιλιάδες χρόνια -με τον ίδιο τον Αριστοτέλη μάλιστα να κάνει αναφορά στο κόκκινο χιόνι παρότι η βιολογική προέλευσή του εντοπίστηκε μόλις πριν από περίπου δύο αιώνες-, όμως τώρα είναι η στιγμή να μας απασχολήσει αυτό το ζήτημα, καθώς οι ρύποι από την τόσο βεβαρημένη ατμόσφαιρα οι οποίοι επικάθονται στους πάγους αποτελούν ουσιαστικά πηγή τροφής για αυτό το είδος άλγης, οδηγώντας στην εξάπλωσή του. Και αν λάβουμε υπόψη τα βραδύπορα (Tardigrade), τους μικροοργανισμούς που συναντούμε επίσης κάτω από το χρωματιστό στρώμα του πάγου, τότε το «ματωμένο χιόνι» δεν ήρθε απλώς για να μείνει, αλλά –στο πιο απαισιόδοξο σενάριο- ενδέχεται να κλείσει και την αυλαία.
Σε κατάσταση κρυπτοβίωσης, βραδύποδα όπως το Mesenchytraeus solifugus αντέχουν σε θερμοκρασίες από +151 έως και -272 βαθμούς Κελσίου, ενώ έχουν τη δυνατότητα να επιζούν αφυδατωμένα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οδηγώντας τους επιστήμονες -σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μελέτες- να συμπεραίνουν πως ίσως πρόκειται για τους μόνους οργανισμούς που θα επιζούσαν σε ένα πυρηνικό ολοκαύτωμα, το οποίο τελικά θα άφηνε πίσω του έναν πλανήτη ματωμένο…