«Μπορεί να προκαλούσαν καρκίνο στους προγόνους μας…, αλλά τώρα μας προστατεύουν από τον καρκίνο.» δηλώνει Ελληνας καθηγητής της επιστημονικής ομάδας.
Η μελέτη του Ινστιτούτου Francis Crick έδειξε ότι τα αδρανοποιημένα υπολείμματα αυτών των παλαιών ιών ξυπνούν όταν τα καρκινικά κύτταρα ξεφεύγουν από τον έλεγχο.
Αυτό βοηθά ακούσια το ανοσοποιητικό σύστημα να στοχεύσει και να επιτεθεί στον όγκο. Η ομάδα θέλει να αξιοποιήσει την ανακάλυψη για να σχεδιάσει εμβόλια που μπορούν να ενισχύσουν τη θεραπεία του καρκίνου ή ακόμα και να την αποτρέψουν.
Τα Β-κύτταρα είναι κομμάτι του ανθρώπινου σώματός που παράγει αντισώματα και είναι περισσότερο γνωστά για τον ρόλο τους στην καταπολέμηση λοιμώξεων, όπως ο Covid.
Το πως ακριβώς λειτουργούσαν σε παριστατικά καρκίνου του πνεύμονα ήταν ένα μυστήριο, αλλά μια σειρά από περίπλοκα πειράματα με δείγματα ασθενών και δοκιμές σε ζώα έδειξαν ότι εξακολουθούσαν να προσπαθούν να καταπολεμήσουν τους ιούς.
«Αποδείχθηκε ότι τα αντισώματα αναγνωρίζουν υπολείμματα αυτού που ονομάζονται ενδογενείς ρετροϊοί», εξηγεί ο καθηγητής Τζούλιαν Ντάουνγουορντ, αναπληρωτής διευθυντής έρευνας στο Ινστιτούτο Francis Crick.
Οι ρετροϊοί κάνουν το εξής θαυμάσιο κόλπο: «πενρούν» ένα αντίγραφο των γενετικών οδηγιών τους μέσα στο δικό μας. Περισσότερο από το 8% αυτού που θεωρούμε «ανθρώπινο» DNA έχει στην πραγματικότητα τέτοια ιογενή προέλευση.
Μερικοί από αυτούς τους ρετροϊούς έγιναν σημαντική προσθήκη στο γενετικό μας κώδικα πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια, που τη μοιραζόμαστε με τους εξελικτικούς συγγενείς μας, τους μεγάλους πιθήκους .
Άλλοι ρετροϊοί μπορεί να έχουν εισέλθει στο DNA μας πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια. Μερικές από αυτές τις «ξένες» οδηγίες, με την πάροδο του χρόνου, έχουν «επιλεγεί» από το σύστημα μας και εξυπηρετούν χρήσιμους σκοπούς μέσα στα κύτταρα μας, αλλά άλλες «ελέγχονται αυστηρά» και το σύστημα τις μπλοκάρει.
Ωστόσο, μέσα σε ένα καρκινικό κύτταρο όταν αυτό αναπτύσσεται ανεξέλεγκτα κυριαρχεί το χάρος και ο άλλοτε αυστηρός έλεγχος αυτών των αρχαίων ιών χάνεται.
Αυτές οι αρχαίες γενετικές οδηγίες δεν είναι πλέον ικανές να αναστήσουν ολόκληρους ιούς, αλλά μπορούν να δημιουργήσουν θραύσματα ιών που είναι αρκετά για το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να εντοπίσει μια ιογενή απειλή.
«Το ανοσοποιητικό σύστημα ξεγελιέται και πιστεύει ότι τα κύτταρα του όγκου είναι μολυσμένα και προσπαθεί να εξαλείψει τον ιό, επομένως είναι ένα είδος συστήματος συναγερμού», σημειώνει ο καθηγητής Γιώργος Κασσιώτης, επικεφαλής ρετροϊικής ανοσολογίας στο κέντρο βιοϊατρικής έρευνας.
Τα αντισώματα καλούν άλλα μέρη του ανοσοποιητικού συστήματος που σκοτώνουν τα «μολυσμένα» κύτταρα – το ανοσοποιητικό σύστημα προσπαθεί να σταματήσει έναν ιό, αλλά σε αυτή την περίπτωση αφαιρεί καρκινικά κύτταρα. Ο καθηγητής Κασιώτης λέει ότι είναι μια αξιοσημείωτη αντιστροφή ρόλου για τους ρετροϊούς που στην ακμή τους «μπορεί να προκαλούσαν καρκίνο στους προγόνους μας» λόγω του τρόπου με τον οποίο εισβάλλουν στο DNA μας, αλλά τώρα μας προστατεύουν από τον καρκίνο, «που το βρίσκω συναρπαστικό».
Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, περιγράφει πώς αυτό συμβαίνει φυσικά στο σώμα, αλλά οι ερευνητές θέλουν να ενισχύσουν αυτό το αποτέλεσμα αναπτύσσοντας εμβόλια για να «διδάξουν» στο σώμα πώς να κυνηγάει ενδογενείς ρετροϊούς.
«Αν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, τότε μποούμε να σκεφτούμε όχι μόνο τα θεραπευτικά εμβόλια, αλλά και τα προληπτικά», λέει ο καθηγητής Κασιώτης. Η έρευνα προέκυψε από τη μελέτη TracerX η οποία παρακολουθούσε τους καρκίνους του πνεύμονα με άνευ προηγουμένου λεπτομέρεια και αυτή την εβδομάδα έδειξε τη «σχεδόν άπειρη» ικανότητα του καρκίνου να εξελίσσεται.
Αυτό οδήγησε τους ερευνητές που διεξήγαγαν τη δοκιμή να ζητήσουν περισσότερη εστίαση στην πρόληψη του καρκίνου, καθώς ήταν τόσο δύσκολο να καταπολεμηθεί.
Η Δρ. Claire Bromley, από την Cancer Research UK, δήλωσε: «Όλοι μας έχουμε αρχαίο ιικό DNA στα γονίδιά μας, που έχει περάσει από τους προγόνους μας, και αυτή η συναρπαστική έρευνα έχει τονίσει τον ρόλο που παίζει στον καρκίνο και πώς το ανοσοποιητικό μας σύστημα μπορεί να αναγνωρίσει και να καταστρέψει. καρκινικά κύτταρα».
Είπε ότι χρειαζόταν «περισσότερη έρευνα» για την ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά του καρκίνου, αλλά «παρ′ όλα αυτά, αυτή η μελέτη είναι σημαντική προσθήκη στον αυξανόμενο όγκο έρευνας που θα μπορούσε μια μέρα να δει αυτήν την καινοτόμο προσέγγιση στη θεραπεία του καρκίνου να γίνεται πραγματικότητα».
