Ο ορεινός τουρισμός αντιπροσωπεύει μεταξύ 9% και 16% στις διεθνείς τουριστικές αφίξεις παγκοσμίως, γεγονός που μεταφράζεται από 195 έως 375 εκατομμύρια τουρίστες μόνο για το 2019.
Ωστόσο, η ανεπάρκεια των δεδομένων που σχετίζονται με τον ορεινό τουρισμό καθιστά δύσκολη ή και αδύνατη την αξιολόγηση των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού του σημαντικού τμήματος.
Μια νέα έκθεση των οργανισμών του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού (UNWTO) και του Mountain Partnership (MP), στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτού του ελλείμματος δεδομένων.
Τα βουνά φιλοξενούν περίπου 1,1 δισεκατομμύρια ανθρώπους, ορισμένοι από τους οποίους συγκαταλέγονται μεταξύ των φτωχότερων και πιο απομονωμένων στον κόσμο.
Τα βουνά προσελκύουν τουρίστες που ενδιαφέρονται για τη φύση
Ταυτόχρονα, προσελκύουν εδώ και καιρό τουρίστες που ενδιαφέρονται για τη φύση και τους υπαίθριους προορισμούς και τις υπαίθριες δραστηριότητες, όπως το περπάτημα, η αναρρίχηση και τα χειμερινά σπορ.
Επίσης, προσελκύουν τους επισκέπτες με την πλούσια βιοποικιλότητα και τους ζωντανούς τοπικούς πολιτισμούς τους.
Ωστόσο το 2019, το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι 10 πιο ορεινές χώρες (από την άποψη του μέσου ύψους πάνω από το επίπεδο της θάλασσας) δέχθηκαν μόνο το 8% των διεθνών τουριστικών αφίξεων παγκοσμίως.
Με βιώσιμη διαχείριση, ο ορεινός τουρισμός έχει τη δυνατότητα να ενισχύσει τα εισοδήματα των τοπικών κοινοτήτων και να συμβάλει στη διατήρηση των φυσικών πόρων και του πολιτισμού τους.
Πρώτο βήμα η μέτρηση του όγκου των επισκεπτών στα βουνά
Σύμφωνα με τον FAO, τον UNWTO και τον MP, η μέτρηση του όγκου των επισκεπτών στα βουνά αποτελεί το πρώτο ζωτικό βήμα για την απελευθέρωση του δυναμικού του τομέα.
Όπως δήλωσαν ο QU Dongyu, γενικός διευθυντής του FAO και ο Zurab Pololikashvili, γενικός γραμματέας του UNWTO με τα σωστά δεδομένα, μπορούμε να:
- Ελέγξουμε καλύτερα τη διασπορά των ροών επισκεπτών.
- Υποστηρίξουμε τον κατάλληλο σχεδιασμό.
- Βελτιώσουμε τη γνώση σχετικά με τα πρότυπα των επισκεπτών.
- Δημιουργήσουμε βιώσιμα προϊόντα σύμφωνα με τις ανάγκες των καταναλωτών.
- Δημιουργήσουμε κατάλληλες πολιτικές που θα προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και θα διασφαλίσουν ότι οι τουριστικές δραστηριότητες θα ωφελήσουν τις τοπικές κοινότητες.
Τα κύρια κίνητρα για την ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού
Η μελέτη Understanding and Quantifying Mountain Tourism -σε έρευνες που διεξήχθησαν σε 46 χώρες- δείχνει ότι η παραγωγή οικονομικών οφελών, η δημιουργία ευκαιριών για τις τοπικές κοινότητες και η ανάπτυξη βιώσιμων προϊόντων είναι τα κύρια κίνητρα για την ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού.
Η βιώσιμη ανάπτυξη του ορεινού τουρισμού αναγνωρίστηκε επίσης ως μέσο που θα συμβάλει στην εξάπλωση των τουριστικών ροών, στην αντιμετώπιση της εποχικότητας και στη συμπλήρωση των υφιστάμενων τουριστικών προσφορών.
Μέσω της μελέτης, ο FAO, ο UNWTO και η MP υπογραμμίζουν τη σημασία των συλλογικών προσπαθειών, με τη συμμετοχή δημόσιων και ιδιωτικών φορέων από όλη την αλυσίδα αξίας, για τη βελτίωση της συλλογής, τυποποίησης και παροχής δεδομένων.
Με αυτό τον τρόπο θα επιτευχθεί μια πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση του ορεινού τουρισμού από άποψη όγκου και επιπτώσεων, ώστε να ευθυγραμμιστεί με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Παράλληλα θα πρέπει να υπάρξουν συντονισμένες δράσεις για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κοινωνικοοικονομική σημασία του τουρισμού στα βουνά και στοχευμένες πολιτικές για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τη στήριξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και την προσέλκυση πράσινων επενδύσεων σε υποδομές και την ψηφιοποίηση των τουριστικών υπηρεσιών.
