Γράφει Νίκος Τζιανίδης Συντάκτης-Αρθρογράφος
Κοντά είναι ο εκλογές στην Ελλάδα. Ας γυρίσουμε τα (πολλά) φύλλα της Ιστορίας πίσω, κι ας θυμηθούμε τις πρώτες βουλευτικές εκλογές, όταν οι ψηφοφόροι ψήφιζαν επί 4 μήνες! Κι ακόμα τους Μοσχόμαγκες, τους πρώτους τραμπούκους – κομματόσκυλα και ποια οικογένεια πολιτικών μπήκε στη Βουλή το 1844 κι ακόμα εκπροσωπείται, 179 χρόνια μετά;
Απομένουν 20 μέρες μέχρι την Κυριακή των εκλογών και είναι η εποχή που λέγονται τα μεγαλύτερα ψέματα, κατά τον Μπίσμαρκ, γι’ αυτό προσέξτε… μην σας γελάσουν.
Και σίγουρα, όλοι θα θέλαμε να ψηφίσουμε τον καλύτερο, αλλά δυστυχώς δεν είναι ποτέ υποψήφιος…
Κι’ από το 1844, από τη μακρινή εκείνη χρονιά – πάνε δυο αιώνες πιά – τους άριστους αναζητούμε στα ψηφοδέλτια κι όλο οι «αρεστοί» μάς ξεπετάγονται στη Βουλή.
Εκλογές εφάνησαν κοντά πλέον κι ας κάνουμε – σε συνέχειες όπως οι δημοφιλείς σειρές του Netflix – μια αναδρομή… στις εκλογικές αναμετρήσεις που (δήθεν) άλλαξαν τη ζωή αυτού του τόπου… Οι βουλευτικές εκλογές, που θα «ξημερώσουν» ανήμερα Κωνσταντίνου και Ελένης θα είναι οι 70ες (αν υπολογίσουμε και τις εκλογές του 1843 που ανέδειξαν τους πληρεξούσιους για την εθνοσυνέλευση). Εβδομήντα εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε 180 χρόνια ακριβώς. Μας αρέσουν οι εκλογές σαν λαός· ξεδιπλώνουμε τον λανθάνοντα φανατισμό μας…
Τέσσερις μήνες ψήφιζαν!
Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα έγιναν από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο του 1844. Κράτησαν δηλαδή 4 μήνες (!), παραβιάζοντας τον Εκλογικό Νόμο, που όριζε περίοδο 8 ημερών ως ανώτατο όριο διεξαγωγής τους.
Μήνα – μήνα έφθαναν τα απότοκα της κάλπης στην Πρωτεύουσα, όπου περίμενε η κυβέρνηση Μαυροκορδάτου να βγάλει τα «έξιτ πολ» της εποχής… Οι περισσότερες περιφέρειες διενήργησαν τις εκλογές τον Μάιο και τον Ιούνιο, ενώ άλλες περίμεναν να σφίξουν οι ζέστες του Αυγούστου. Με το έμπα στον κοινοβουλευτισμό δηλαδή, είχαμε μια σοβαρή παρατυπία, για να μην το πούμε «τσίρκο» ή πανηγύρι με ζουρνάδες και νταούλια. «Τσιφτετέλληνες»…
Η προεκλογική περίοδοςσημαδεύτηκε από αλλεπάλληλες καταγγελίες της αντιπολίτευσης (Ρωσικό και Γαλλικό κόμμα) για απόπειρα νοθείας και χειραγώγησης των εκλογέων, αλλά και καλπονοθεία, εκβιασμούς, χρηματισμούς. «Η χάρτα αυτού του κράτους κρύβει απάτη, που φτάνει στο γνωστό αγριορωμιό»…
Δικαίωμα ψήφου είχαν μόνο άνδρες που είχαν κλείσει τα 25 χρόνια τους. Φαίνεται, όμως, πως οι καταγγελίες έπιασαν τόπο αφού η αντιπολίτευση ήταν αυτή που αναδείχθηκε νικήτρια. Και οι συντηρητικές δυνάμεις της εποχής «έκλεισαν το μάτι» στο Παλάτι, όπου σεργιάνιζαν ο Όθων και η Αμαλία πασχίζοντας να μάθουν λίγα ελληνικά για να καταλαβαίνουν τι γίνεται στο βασίλειό τους… Τέτοια όμορφα.
Και από εκείνη την κυβέρνηση ξεπετάχτηκε ως βασικός πρωταγωνιστής ο Ιωάννης Κωλέττης που κατέβηκε από τα κακοτράχαλα βουνά του Συρράκου των Τζουμέρκων, με φουστανέλα και τσαρούχι, και σκαρφάλωσε στην πολιτική σκηνή και διακρίθηκε ως άριστος δημαγωγός, καταπατητής του Συντάγματος και καταχραστής δημοσίου χρήματος. Ωραίος ως Έλλην, δηλαδή!
Βαρβιτσιώτης από τότε!
Και συγκρατείστε το όνομα ενός από τους βουλευτές που εξελέγησαν τότε, 179 χρόνια πριν: Πέτρος Βαρβιτσιώτης, από τη Λακωνία. Και πιο συγκεκριμένα το χωριό Βαρβίτσα ή Μπάρμπιτσα, τη γενέτειρα του κλέφτη (με την έννοια της εποχής κι όχι της δικής μας…) Ζαχαρία Μπαρμπιτσιώτη, του θρυλικού Καπετάν Ζαχαρία, με τον ηρωικό βίο και το οικτρό τέλος από το χέρι του κουμπάρου του.
Πέτρος Βαρβιτσιώτης λοιπόν και οι Βαρβιτσιώτηδες από τη Βαρβίτσα κοσμούν το Ελληνικό Κοινοβούλιο από τότε που ήταν… γιαπί.
Η πρώτη Βουλή των Ελλήνων, που προέκυψε από εκλογική αναμέτρηση συγκροτήθηκε σε σώμα και συνεδρίασε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 1845. Ωστόσο κοινοβουλευτικό σύστημα με την ορθή έννοια του όρου, υπήρξε από την καθιέρωση της Αρχής της Δεδηλωμένης και μετά, δηλαδή από το 1875 άρα: πρώτος κοινοβουλευτικός Πρωθυπουργός της Ελλάδας ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης. Κι έτσι για την Ιστορία να δώσουμε τα αποτελέσματα:
1. Ανδρέας Ματαξάς – Ρωσικό κόμμα (Ναπαίοι – από κάποιον Κερκυραίο κόντε Νάπα, φανατικό υποστηρικτή του Καποδίστρια): 55 έδρες.
2. Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος – Αγγλικό κόμμα (Μπαρλαίοι – από τον Βασίλη Μπαρλά, κάποτε πληρεξούσιο και φανατικό φίλο του Μαυροκορδάτου): 28 έδρες.
3. Ιωάννης Κωλέττης – Γαλλικό κόμμα (Μοσχομαγκίτες – Μάγκες* του Κωλέττη): 20 έδρες.
Κυβέρνηση ηττημένων λοιπόν, κι’ αν νομίζετε ότι οι τερατογενέσεις στην πολιτική είναι σημεία των καιρών μας, γελιέστε: Παρόλο που το κόμμα του Κωλέττη ήρθε τρίτο στις εκλογές, σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού με το Ρωσικό κόμμα.
Κι ας κλείσουμε το πρώτο – ας το πούμε κεφάλαιο – της ιστορίας των ελληνικών κοινοβουλευτικών εκλογών με μια παράγραφο από το βιβλίο του δημοσιογράφου και ποιητή Μπάμπη Άννινου «Εγχειρίδιον Εκλογέως»: «Εις τι χρησιμεύει η κάλπη; Άνθρωποι τέως άγνωστοι, γίνονται δι’ αυτής γνωστοί σαν κάλπικοι παράδες»! Σωστά!
* Στην εποχή της Ελληνικής Επανάστασης, αυτοί που στρατολογούνταν από τους οπλαρχηγούς, διαιρούντο σε δυο Σώματα: κάθε Σώμα ονομαζόταν «Μάγκα» και ο αρχηγός της «Μάγκατζης». Ο Κωλέττης στρατολογούσε κάθε κακοποιό στοιχείο φτιάχνοντας μια δράκα κακοποιών, που προκαλούσαν επεισόδια ακόμα και ληστείες! Οι υπόλοιποι Μάγκες των άλλων οπλαρχηγών ονόμασαν – περοπαικτικά – τους Μάγκες του Κωλέττη «Μοσχόμαγκες»…
